Msza święta na błoniach Kyaikkasan Ground

Kolejny dzień papieskiej wizyty apostolskiej w Birmie rozpoczął się według czasu polskiego bardzo wcześniej: już o 3:00 (o 8:30 czasu lokalnego) rozpoczęła się Msza święta na błoniach Kyaikkasan Ground. Liturgia była sprawowana po łacinie i angielsku z kilkoma wstawkami po birmańsku. 

W homilii, którą można w całości przeczytać w serwisie papiez.wiara.pl, papież wzywał katolików, by byli wiernymi świadkami pojednania i pokoju, których pragnie Bóg, aby panowały w każdym ludzkim sercu i w każdej wspólnocie. Jego orędzie przebaczenia i miłosierdzia - mówił dalej Ojciec Święty - posługuje się logiką, którą nie każdy chce zrozumieć i napotyka przeszkody. Jednakże Jego miłość objawiona na krzyżu jest ostatecznie nie do powstrzymania. Jest jakby „duchowym GPSem”, który nieomylnie prowadzi nas ku wewnętrznemu życiu Boga i ku sercu naszego bliźniego.

Na zakończenie papież wezwał: "Niech Bóg was wszystkich błogosławi! Niech Bóg błogosławi Kościół w Mjanmie! Niech błogosławi tę ziemię swoim pokojem! Niech Bóg błogosławi Mjanmie!" Ostatnie życzenia błogosławieństwa Jezusowego wypowiedział też po birmańsku.

Po kazaniu i chwili ciszy odmówiono Modlitwę Wiernych, w której proszono Boga m.in. o pokój i bezpieczeństwo dla kraju, o błogosławieństwo dla tamtejszego Kościoła.

Po komunii zabrał głos arcybiskup Yangonu kard. Charles Maung Bo. Podziękował Ojcu Świętemu za przewodniczenie Mszy św. i za jego przybycie do Mianmy oraz poprosił go o błogosławieństwo, a swe przemówienie zakończył po hiszpańsku: "Muchas gracias, gracias por todo" (Wielkie dzięki, dzięki za wszystko).

Wielu pielgrzymów obecnych na Mszy św. przybyło autobusami z daleka, z odległych górskich wiosek, niektórzy przez wiele dni szli pieszo. Od poniedziałku obozowali w pobliżu terenów sportowych pod gołym niebem, aby zarezerwować sobie miejsca na spotkanie z Franciszkiem. W sumie na pierwszej na ziemi mjanmińskiej Mszy św. w Rangunie, dawnej stolicy Birmy pod przewodnictwem papieża wzięło udział 150 tys. katolików należących do ponad stu grup etnicznych kraju.

Na błoniach Kyaikkasan Masa, na których została odprawiona papieska Msza św. za brytyjskich czasów kolonialnych znajdował się hipodrom. Także najnowsza burzliwa historia Mjanmy jest ściśle związana z tym miejscem. W ciągu panowania przez dziesiątki lat wojskowej dyktatury od 1962 r. znajdował się tam obóz jeniecki, a potem był on też świadkiem studenckich protestów. W to, że papież odprawia właśnie tu Mszę św. wielu uczestników nie mogło uwierzyć. Jak powiedział kard. Bo, z tym miejscem związane są "poruszające i bolesne doświadczenia”.

W czasie pobytu w Mjanmie Franciszek używa pastorału z drewna, który wykonali i podarowali mu katoliccy uchodźcy z ludu Kaczin. Zamieszkują oni północną część tego kraju i opuścili miejsca swojego zamieszkania w wyniku walk, jakie toczą się między wojskami rządowymi a partyzantami. Jak tłumaczył jeden z uchodźców, ofiarowany pastorał jest darem, który niesie ze sobą pragnienie, aby na ich ziemi zapanował pokój.

Jednocześnie pastorał był symbolicznym znakiem ich obecności w papieskiej Mszy w Rangunie, gdyż ze względu na dużą biedę materialną wielu z nich nie mogło wziąć w niej udziału. Biskup pomocniczy Rangunu John Saw Han zapewnił jednak było na niej 5 tys. Kaczinów, szczególnie ludzi młodych.

Walki między Kaczinami a wojskiem rządowym trwają od 1965 r. i są jednymi z wielu konfliktów etnicznych w Mjanmie, którą zamieszkuje 135 grup mniejszościowych. Zawieszenie broni wynegocjowane w 2010 r. zostało zerwane 5 lat później i zmusiło setki tysięcy Kaczinów do ucieczki i szukania schronienia w obozach dla uchodźców.

Spotkanie z buddystami

Popołudniowe wydarzenia trzeciego dnia wizyty w Birmie to przede wszystkim spotkanie z Najwyższą Radą Mnichów Buddyjskich „Sangha”, które odbyło się w Centrum Kaba Aye, znajdującym się przy pagodzie Światowego Pokoju - symbolicznym miejscu dla buddyzmu szkoły Therawady.

Po powitaniu u wejścia przez ministra ds. religii i kultury Mjanmy - Thura U Aung Kob papież Franciszek, jak wszyscy goście w świątyni buddyjskiej, zdjął buty i w czarnych skarpetkach wszedł do środka.

Spotkanie rozpoczęło się od powitań i przemówień. Pierwsze przemówienie wygłosił przewodniczący Najwyższej Rady Mnichów Buddyjskich "Sangha" - Bhaddanta Kumarabhivamśa. Podkreślił, że ostatecznie wszystkie religie przyjęły "drogę wspólnego dobra" oraz potępił terroryzm i ekstremizm religijny jako "podstępną interpretację oryginalnych nauk danej religii" i wezwał wszystkich przywódców religijnych, aby postąpili podobnie.

Po nim mówił Franciszek. Wielkim wyzwaniem naszych czasów jest dopomożenie ludziom w otwarciu się na transcendencję. Byciu zdolnymi do zagłębienia się w siebie i poznania siebie w taki sposób, aby rozpoznać wzajemne powiązanie ze wszystkimi ludźmi - mówił papież Franciszek. Jak możemy to zrobić? Wskazania dają nam wszystkim słowa: „Zwyciężaj gniewnego nie-gniewem; zwyciężaj złego dobrocią; zwyciężaj skąpego szczodrością; zwyciężaj kłamcę prawdą” (Dhammapada, XVII, 223). Podobne uczucia wyraża modlitwa przypisywana św. Franciszkowi z Asyżu: „O Panie, uczyń z nas narzędzia Twojego pokoju, Abyśmy siali miłość tam, gdzie panuje nienawiść; Wybaczenie tam, gdzie panuje krzywda; ... Światło tam, gdzie panuje mrok; Radość tam, gdzie panuje smutek”.

Pełny tekst papieskiego przemówienia można przeczytać tutaj, a całe spotkanie obejrzeć na poniższym nagraniu:

The Vatican 2017.11.29 Pope Francis in Myanmar - Meeting with the "Sangha" Supreme Council of the Buddhist Monks

Po serii przemówień nastąpiła wymiana prezentów i po krótkiej, prywatnej wymianie zdań papież udał się na kolejne spotkanie.

   

 

Centrum Kaba Aye jest symbolem birmańskiego buddyzmu. Główne jego miejsce stanowi świątynia nazywana Kaba Aye paya - Pagoda Pokoju Światowego. Wzniesiona w 1952 r. jest jedną z najbardziej czczonych buddyjskich świątyń w Azji Południowo-Wschodniej. Charakteryzuje się imponującą wielowarstwową złotą kopułą, wspartą na sześciu filarach. Wewnątrz i na zewnątrz świątyni umieszczono wiele wizerunków Buddy. W Centrum Kaba Aye znajduje się także "Maha Pasana Guha" - "Wielka Jaskinia" w której zbiera się Rada Buddyjska. Na terenie ośrodka znajdują się buddyjskie muzea sztuki, centrum nauki i staw pełen dużych sumów karmionych przez przybywających tam pielgrzymów.

47-osobowa Rada Rady Sangha jest mianowana przez państwo. Monitoruje ona przestrzeganie nauk buddyzmu wśród 500 tys. mnichów i nowicjuszy w kraju. W ostatnich miesiącach w Mjanmie uaktywnili się skrajnie nacjonalistyczni ekstremiści buddyjscy, którzy polemizują i występują przeciwko innym narodom i religiom.

W sumie w Mjanmie jest pół miliona buddyjskich mnichów i 75 tys. mniszek. Prawie 90 proc. z nich należy do buddyzmu szkoły Therawady.

Spotkanie z biskupami i plany na kolejny dzień

Wczesnym wieczorem według czasu lokalnego zaplanowano jeszcze spotkanie z biskupami Birmy. Spotkanie nie jest transmitowane przez telewizję watykańską. Relację z tego spotkania, wraz z omówieniem papieskiego przemówienia można znaleźć TUTAJ. 

Po spotkaniu z biskupami papież pobłogosławił 16 kamieni węgielnych, które będą podwaliną pod budynek nuncjatury apostolskiej w Mjanmie (w maju 2017 r. Birma nawiązała stosunki dyplomatyczne ze Stolicą Apostolską) oraz pod budowę kościołów i seminarium duchownego. Franciszek zrobił sobie również zdjęcie grupowe z 300 seminarzystami oraz odbył krótkie prywatne spotkanie z 30 lokalnymi członkami zakonu jezuitów, do którego sam należy.

To ostatni dzisiejszy punkt programu. Spotkanie z najwyższym dowódcą sił zbrojnych, planowane wstępnie na dzisiejszy dzień, odbyło się już w dniu przylotu papieża. Jutro po odprawieniu porannej Mszy z młodzieżą papież opuści Birmę i uda się do Bangladeszu. 

Tam trzy dni spędzi w stolicy Dhace. Hasłem wizyty są słowa „Zgoda i Pokój”. Będzie trzecim papieżem, który odwiedzi ten kraj, w 1986 r. był z wizytą Jan Paweł II a w 1970 Paweł VI na krótko odwiedził Dhakę, wtedy stolicę Wschodniego Pakistanu a dziś Bangladeszu.

Franciszek przyleci z Majnmy do Bangladeszu o godz. 15.00 czasu miejscowego (10.00 czasu polskiego) i tego dnia odwiedzi National Martyrs’ Memorial - mauzoleum poświęconego pamięci osób, które zginęły w wojnie o niepodległość Bangladeszu w 1971 roku (wyzwolenie spod panowania Pakistanu), odda hołd Ojcu Narodu, szejkowi Mujiburowi Rahmanowi, spotka się w pałacu prezydenckim z prezydentem, a następnie z przedstawicielami władz państwowych, społeczeństwa obywatelskiego i korpusem dyplomatycznym.