Wskazania dla kapłanów pełniących posługę egzorcysty

[1] Por. Kongregacja Nauki Wiary, Wiara chrześcijańska i demonologia, tł. M. Stebart COr, Kraków 2011, s. 19-22. Dokument Kongregacji Nauki Wiary Wiara chrześcijańska i demonologia potwierdza i przedstawia nauczanie Kościoła o szatanie jako osobowym złym duchu, przeciwniku Boga, człowieka i stworzenia. Dokument powstał w odpowiedzi na coraz głośniejsze i liczniejsze teorie, idee i wypowiedzi wielu myślicieli i teologów, negujących realne istnienie szatana.

[2] KPK Kan. 1172: § 1. Nikt nie może dokonywać zgodnie z prawem egzorcyzmów nad opętanymi, jeśli nie otrzymał od ordynariusza miejsca specjalnego i wyraźnego zezwolenia. § 2. Takiego zezwolenia ordynariusz miejsca może udzielić tylko prezbiterowi odznaczającemu się pobożnością, wiedzą, roztropnością i nieskazitelnością życia.

[3] KKK 1673: Egzorcyzmy uroczyste, nazywane „wielkimi”, mogą być wypowiadane tylko przez prezbitera i za zezwoleniem biskupa. Egzorcyzmy należy traktować bardzo roztropnie, przestrzegając ściśle ustalonych przez Kościół norm.

[4] Por. Kongregacja Nauki Wiary, List do ordynariuszy miejsca przypominający niektóre normy dotyczące egzorcyzmów „Inde ab aliquot annis”, w: W trosce o pełnię wiary. Dokumenty Kongregacji Nauki Wiary 1966- 1994, Tarnów 2010, s. 289-290.

[5] Congregatio de Cultu Divino et Disciplina Sacramentorum, Decretum 22.11.1998, Prot. N. 1280/98/L, “Notitiae”, 35(1999), s. 137. Rituale Romanum ex decreto Sacrosancti Oecumenici Concilii Vaticani II instauratum, auctoritate Ioannis Pauli PP. II promulgatum, De exorcismis et supplicationibus quibusdam, Typis Polyglottis Vaticanis 1999. Polski przekład części Rytuału rzymskiego zatytułowany Egzorcyzmy i inne modlitwy błagalne zatwierdziła w dniu 26 XI 1999 roku obradująca w Częstochowie na 302. Zebraniu Plenarnym Konferencja Episkopatu Polski. Uchwała ta została potwierdzona przez Kongregację Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów dekretem z dnia 12 V 2001 roku. (Prot. 59/OO/L). Wydanie wzorcowe, przygotowane do użytku liturgicznego przez Księgarnię św. Jacka w Katowicach, ukazało się w 2002 roku i nosi tytuł: Rytuał Rzymski. Odnowiony zgodnie z postanowieniem świętego Soboru Powszechnego Watykańskiego II wydany z upoważnienie papieża Jana Pawła II. Egzorcyzmy i inne modlitwy błagalne. Katowice 2002. Pomimo że wydanie wzorcowe odnowionych obrzędów egzorcyzmów posiada już editio tipica emendata z 2004 r. niektórzy egzorcyści w swojej posłudze używają jeszcze poprzedniego wydania Rytuału. W Dekrecie ogłaszającym odnowione Egzorcyzmy i inne modlitwy błagalne Kongregacja Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów zarządziła, aby nowe obrzędy „były stosowane zamiast przepisów i formuł obowiązujących dotąd na podstawie tytułu XII Rytuału Rzymskiego”. Nadużyciem jest stosowanie formuł egzorcyzmów, które nie są zatwierdzone przez kompetentną władzę kościelną. Motu proprio Summorum Pontificum z 2007 r.  w art. 9. § 1. mówi: „Proboszcz, po dokładnym rozważeniu wszystkich okoliczności może wyrazić zgodę na użycie starego rytuału przy sprawowaniu sakramentów: chrztu, małżeństwa, pokuty, namaszczenia chorych, jeśli dobro dusz tego wymaga”. Dokument ten nic nie mówi o stosowaniu obrzędów egzorcyzmów zawartych w Rytuale z 1952 roku.

[6] Kongregacja Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, Dekret, w: Rytuał Rzymski. Odnowiony zgodnie z postanowieniem świętego Soboru Powszechnego Watykańskiego II wydany z upoważnienie papieża Jana Pawła II. Egzorcyzmy i inne modlitwy błagalne. Katowice 2002, s. 7.

[7] W Kodeksie prawa kanonicznego z 1983 roku czytamy, że ordynariusz miejsca może udzielić zezwolenia na sprawowanie egzorcyzmów nad opętanymi tylko takiemu prezbiterowi, który odznacza się pobożnością, wiedzą, roztropnością i nieskazitelnością życia (KPK kan. 1172 §2). Nowy Rytuał Rzymski weWprowadzeniu teologicznym i pastoralnym cytuje powyższe przymioty i dodaje jeszcze jedną cechę, którą jest specjalne przygotowanie kapłana do tego zadania (por. EiMB 13). W ten sposób kandydat na szafarza egzorcyzmów jest zobowiązany do uformowania w sobie takiego stanu wewnętrznego i przyjęcia takiej postawy, aby można było go scharakteryzować powyższymi przymiotami.

[8] Niższe święcenia egzorcystatu (CIC can. 947), zostały zniesione przez motu proprio Ministeria quaedam w 1972 roku. Mimo to warto przywołać treść modlitwy biskupa wypowiadanej nad klerykami, po odpowiednim pouczeniu, podczas święceń na egzorcystę: „Panie, Ojcze Święty, wszechmogący, wieczny Boże, racz pobłogosławić tego sługę Twego do funkcji egzorcysty, aby przez nakładanie rąk i wypowiadane słowa przejawiał moc poskramiania duchów nieczystych; niech umocniony łaską niebieską okaże się lekarzem Kościoła”. W nawiązaniu do tradycji Kościoła zaleca się więc, aby ustanowienie szafarza egzorcyzmu większego miało oprawę liturgiczną, a nie tylko przez samo wręczenie dekretu.

[9] Kongregacja Nauki Wiary. Instrukcja „Ardens felicitatis desiderium” na temat modlitwy o uzdrowienie. Tł. K. Lubowicki OMI, Wrocław 2003, s. 24.

[10] Kongregacja Nauki Wiary, List do ordynariuszy miejsca przypominający niektóre normy dotyczące egzorcyzmów „Inde ab aliquot annis”, w: AAS 77(1985), s. 1169-1170. Tekst w j. polskim w: W trosce o pełnię wiary. Dokumenty Kongregacji Nauki Wiary 1966- 1994, Tarnów 2010, s. 289-290.

 [11] Por. Kongregacja Nauki Wiary, List do ordynariuszy miejsca przypominający niektóre normy dotyczące egzorcyzmów „Inde ab aliquot annis”, w: W trosce o pełnię wiary. Dokumenty Kongregacji Nauki Wiary 1966- 1994, Tarnów 2010, s. 289-290.