Strażnik ortodoksji - św. Damazy I

W czasie pontyfikatu papieża Liberiusza, Damazy pełnił funkcje diakona i prezbitera. Razem z nim przebywał na wygnaniu, na które skazał papieża ariański cesarz Konstans. Po powrocie do Rzymu doszło do dramatycznej rywalizacji o schedę po zmarłym Liberiuszu w rezultacie, której to właśnie Damazy w 366 roku został konsekrowany. Pełnił swą posługę do roku 384.

Był między innymi autorem dziesięciu listów do biskupów Wschodu, w których starał się precyzyjnie wyjaśnić doktrynę katolicką w odpowiedzi na szerzące się w tamtym czasie herezje. W celu napiętnowania błędów i przedstawienia nauki Kościoła zwołał dwa synody (odpowiednio w roku 371 i 374). Udzielił także w 381 roku zgody na zwołanie II Soboru Powszechnego do Konstantynopola. Nie zaakceptował jednak jego postanowień, z których wynikać miało, iż to biskup Konstantynopola posiada pierwszeństwo honorowe zaraz po biskupie Rzymu.

W roku 382, na prośbę świętego Ambrożego, Damazy zwołał synod do Rzymu, żywiąc nadzieje na zjednoczenie Zachodu i Wschodu, jeśli idzie o kwestie religijne. Wschodni biskupi zbojkotowali jednak ów synod. W roli eksperta papieskiego wystąpił święty Hieronim. Papież zlecił mu przekład Pisma Świętego na łacinę, w celu ujednolicenia tekstu Biblii używanej na Zachodzie. W obiegu krążyło wówczas sporo jej tłumaczeń, często stojących w sprzeczności ze sobą.

Damazy jako pierwszy wprowadził używanie nazwy "Stolica Apostolska". Zreformował liturgię i kurię papieską. Dzięki jego wpływom uznano w roku 380 chrześcijaństwo za religię państwową na mocy edyktu wydanego przez cesarza Gracjana. Do naszych czasów zachowało się również 60 nagrobków męczenników, na których Damazy umieścił pisane przez siebie teksty poetyckie (heksametry, epigramaty i epitafia). Odnowił także i udostępnił rzymskie katakumby. Zmarł 11 grudnia 384 roku, jego relikwie zaś spoczywają w ołtarzu głównym kościoła San Lorenzo in Damaso w Rzymie.

W ikonografii przedstawia się św. Damazego z pastorałem, tiarą i w ornacie (czasem jako spoczywającego na tronie). Natomiast jego atrybutami są książka, a także pierścień z diamentem, aluzyjnie nawiązujący do jego imienia, („adamas” znaczy, bowiem diament).