Święty Andrzej Apostoł

  Hans Holbein Młodszy św. Andrzej Apostoł

Krzyż św. Andrzeja

Św. Andrzej był bratem św. Piotra i razem z nim pierwszym powołanym przez Jezusa Apostołem. Zmarł śmiercią męczeńską, na krzyżu, który według utrwalonej ok. IV wieku tradycji miał kształt litery X. Dlatego taki krzyż (znany w starożytnym Rzymie jako crux decussata) nazywany jest teraz powszechnie krzyżem św. Andrzeja. Na większości wizerunków święty Andrzej jest przedstawiony z takim krzyżem.

Podobnie jak inni apostołowie św. Andrzej jest czasem przedstawiany z książką lub zwojem, co ma symbolizować jego obecność w Piśmie Świętym.

Według tradycji św. Andrzej był założycielem Kościoła w Bizancjum i Rosji. Jest w związku z tym najbardziej czczony w Kościele prawosławnym, a ikony przedstawiające św. Andrzeja zajmują w cerkwiach ważne miejsce na ikonostasie (ścianie z ikonami oddzielającej prezbiterium od nawy).

  Autor nieznany (PD) Św. Andrzej Apostoł Najstarszy w Europie Zachodniej wizerunek św. Andrzeja zachował się na mozaice w kościele św. Ambrożego w Rawennie, która wówczas należała do Bizancjum. Obok: ikona przedstawiająca św. Andrzeja ze zwojem.

Krzyż na fladze

Święty Andrzej jest nie tylko patronem Rosji, ale też (od 1314 roku) patronem Szkocji. Według tradycji tam bowiem również dotarł podczas swej działalności misyjnej. Dlatego krzyż św. Andrzeja został w 1385 roku umieszczony na fladze Szkocji. Stąd ukośny krzyż na fladze Wielkiej Brytanii, która jest połączeniem flagi angielskiej i szkockiej.

  PD Flaga Anglii (L), Szkocji (P) i połączona flaga Wielkiej Brytanii (na dole)