bp Erik Varden OCSO, Czystość – pojednanie zmysłów, W drodze, Poznań 2025

Jeśli po zobaczeniu tego tytułu czujesz zapach naftaliny – ta lektura Cię zaskoczy. To książka wielowymiarowa, współczesna i dla każdego. Samo pojęcie czystości zdaje się dziś mało aktualne, za to hasło integralność święci sukcesy. Biskup Erik Varden OCSO w fascynujący sposób wyjaśnia, że „czystość jest wyznacznikiem integralności, osobowości, której elementy składają się w harmonijną całość”. Czystość rozumie nie jako sam celibat, lecz jako pojednanie zmysłów i uporządkowanie pragnień. Odwołuje się przy tym do sztuki, muzyki i literatury, które stają się dla niego źródłem duchowych doświadczeń i piękna prowadzącego ku transcendencji.

– Wiązanie czystości, jak to się zwykło robić, tylko z umartwieniem zmysłów to nic innego jak próba uczynienia z niej narzędzia, które zahamuje rozwój charakteru. Oznaczałoby to także mylne rozumienie, błędne przedstawienie i niewłaściwe zastosowanie treści pojęcia będącego w istocie czymś o wiele bardziej złożonym. Mam nadzieję, że w tej książce uda mi się uwolnić „czystość” z więzienia zbyt wąskich kategorii i stworzyć jej warunki, w których wyprostuje się, przeciągnie, zacznie swobodnie oddychać, a może nawet zaśpiewa – napisał Erik Varden OCSO w książce Czystość – pojednanie zmysłów (tytuł oryginalny: Chastity. Reconciliation of the Sense). 

W tym wyjątkowym eseju nie chodzi o wyłożenie katechizmowych prawd co wolno, a czego nie, ale o odpowiedź dlaczego i jaki w tym jest sens. Jest to intelektualna uczta pełna religijnej głębi.

Bp Varden OCSO wyjaśnia kwestie związane z: pojmowaniem grzechu jako nieporządek, zakłócenie w drodze do osiągnięcia konkretnego dobra; godnością człowieka i antydeterminizmem, tj. postrzeganiem człowieka jako istoty wyjątkowej i zdolnej do bycia ponad popędami;  pięknem cnoty – poprzez ukazanie czystości jako sposobu na wprowadzenie człowieka w świat transcendentny. Ciało i duch, mężczyzna i kobieta, porządek i nieporządek, namiętność i śmierć mogą przejść od twórczego napięcia do nowego rodzaju pełni.

Książka oparta została na apokryfie Grota skarbów, z której wątki autor podejmuje pod kątem czystości. Zasila także swoje rozważania wieloma innymi odniesieniami do kultury – przywołuje historie m.in. z książek Hessego, sztuk wyreżyserowanych przez Bergmanna, oper Mozarta, dzieł starożytnych, Ojców Kościoła, czy mnichów prawosławnych jak Sylwan z Góry Atos.

Rekomendacja:

– Książka jest afirmacją życia w czystości i jej niedocenieniu we współczesnym świecie. Autor, doświadczywszy życia wypełnionego nieczystością, w pewnym momencie odkrywając piękno czystej miłości podejmuje decyzję o zmianie własnego życia, a po jakimś czasie o wstąpieniu do klasztoru trapistów w Anglii. Co ważne, temat czystości w książce nie jest ograniczony jedynie do sfery przedmałżeńskiej. Pisząc o czystości, Varden podejmuje ją bardzo szeroko i sam to kilkukrotnie podkreśla, że dotyczy to każdego człowieka, niezależnie od jego stanu i drogi życiowej: małżonków, ludzi samotnych, duchowieństwa, osób konsekrowanych – napisał Benedykt Malewski OP.

O autorze: 

Bp Erik Varden OCSO – norweski duchowny katolicki, trapista. Pochodzi z niepraktykującej rodziny luterańskiej, przyjął chrzest w obrządku katolickim w 1993 roku. Po studiach (Paryż i Cambridge) wstąpił do opactwa trapistów w Mount Saint Bernard w hrabstwie Leicestershire, gdzie w 2011 roku otrzymał święcenia kapłańskie.  Wykładowca na Papieskim Ateneum św. Anzelma w Rzymie (2011–2013), opat macierzystego klasztoru (2013–2019). Od 2019 r. biskup-prałat Trondheim, od 2024 r. przewodniczący Episkopatu Krajów Nordyckich, a od sierpnia 2025 r. także członek Dykasterii ds. Duchowieństwa. Znany i ceniony rekolekcjonista, autor wielu publikacji, w tym Samotności przełamanej (W drodze 2022).

• Przeczytaj fragment książki - kliknij TUTAJ
• Kup książkę - kliknij TUTAJ