W liście apostolskim „Orientale lumen” z 1995 roku bł. Jan Paweł II zaprasza do odkrywania bogactwa wschodniej tradycji chrześcijaństwa. „Wsłuchuję się w głos Kościołów Wschodu – pisze. – Wiem bowiem, że są one wyrazicielami skarbu tradycji, którą przechowują. Rozmyślając nad tym skarbem, dostrzegam w nim elementy niezwykle istotne dla pełniejszego i bardziej całościowego rozumienia doświadczenia chrześcijańskiego”. Prawdziwą perłą chrześcijańskiego Wschodu jest Akatyst – starożytny, wzniosły hymn ku czci Bogarodzicy (Theotokos). Uroczystość Wniebowzięcia jest dobrą okolicznością do odkrycia piękna i głębi tej modlitwy. Wprawdzie Akatyst nawiązuje wprost do tajemnic radosnych życia Maryi, ale nie byłoby przecież tajemnicy Jej wniebowzięcia bez zwiastowania, narodzenia Jezusa, nawiedzenia i całej trudnej drogi wiary, przez Golgotę po zesłanie Ducha Świętego. Akatyst można z powodzeniem potraktować jako słowno-muzyczną ikonę Matki Najświętszej. A ikony są zawsze oknami na tamten świat, ku któremu zmierzamy, a który dostrzegamy w Maryi zjednoczonej z Bogiem. W tym sensie całe Jej życie jest znakiem nadziei, Ona jest „ziemią Bożej obietnicy, mlekiem i miodem płynącą” (Akatyst, Ikos 6).

Roman śpiewa homilie

Akatyst to spolszczona wersja greckiego „Akathistos” (gr. „a” ozn. nie; „kahidzein” – siedzieć). Słowo to oznacza więc hymn, który powinno się śpiewać na stojąco. Istnieją dziś różne akatysty, na cześć Chrystusa, Ducha Świętego czy świętych, ale najstarszy i najbardziej znany jest ten poświęcony Bożej Rodzicielce. Powstał w VI wieku. Składa się z 24 zwrotek zaczynających się od kolejnych liter alfabetu greckiego (polskie tłumaczenie stara się to odtworzyć). Strofy nieparzyste mają po 20 wersów (ikosy), strofy parzyste to 7 wersów plus wezwanie „alleluja” (kondakiony). Akatyst wykonuje kapłan na przemian z ludem.