W ubiegłym roku wszedł na ekrany debiutancki film Tadeusza Syki „Wyszyński – zemsta czy przebaczenie”, dzięki któremu poznaliśmy fragment życiorysu przyszłego prymasa w czasie powstania warszawskiego. Michał Kondrat, autor znanych fabularyzowanych dokumentów, na bohatera swego debiutu kinowego również wybrał postać Stefana Wyszyńskiego. Zrealizowany z o wiele większym rozmachem film koncentruje się przede wszystkim na politycznych aspektach jego działalności jako prymasa po powrocie z Komańczy, gdzie spędził ostatni okres internowania.

Prymas podejmuje rozmowy z władzą komunistyczną, by ta uznała prawa Kościoła do prowadzenia swojej religijnej misji, by zrezygnowała z szykan i administracyjnych utrudnień. Zdaje sobie jednocześnie sprawę, że władze, zgadzając się na niektóre postulaty, działają pod naciskiem okoliczności. Starają się, wobec nadchodzących wyborów, na tyle, na ile to możliwe, zdobyć przychylność społeczeństwa. Prymas wie jednak, że wszystko to obliczone jest na krótką metę, bo w każdej chwili sytuacja może się odwrócić. Wymuszone gesty władz wobec Kościoła i jego lidera, którego Gomułka każe nazywać „kierownikiem”, wkrótce się skończą, a prymas stanie się ich „wrogiem nr 1”. Rozpoczyna się totalna inwigilacja kard. Wyszyńskiego i jego otoczenia pod kryptonimem „Prorok”.

Do najciekawszych scen film należą rozmowy prowadzone w gabinetach Władysława Gomułki, którego znakomicie zagrał Adam Ferency, oraz premiera Józefa Cyrankiewicza. W filmie znalazły się również wątki fikcyjne, mające jednak oparcie w faktach, które przybliżają sylwetkę prymasa jako człowieka. Na uwagę zasługują również sprawnie zrealizowane sceny masowe, co w polskich filmach zdarza się nieczęsto. •