Wygrane bitwy

Marcin Jakimowicz

GN 21/2021 |

publikacja 27.05.2021 00:00

„Niedziela Boża i nasza”. Te słowa podnoszone na piekarskim wzgórzu brzmiały jak nierealne pobożne życzenia, rodzaj science fiction. A jednak…

Papieskim pielgrzymem był również  kard. Karol Wojtyła. reprodukcja henryk przondziono /foto gość Papieskim pielgrzymem był również kard. Karol Wojtyła.

Jak oddać fenomen Piekar? Tej ostatniej niedzieli maja, gdy ze wszystkich stron Górnego Śląska „chopy” maszerują do Matki Sprawiedliwości i Miłości Społecznej? Najlepiej charakter tego corocznego „powstania śląskiego” oddał kard. Bolesław Kominek, który zaproszony na kalwarię w 1973 r., odpisał: „Chętnie się na to zgadzam, z tym, że gdybym miał przypadkiem gości zagranicznych, przywiózłbym ich ze sobą, by im pokazać pielgrzymkę Mężów z Górnego Śląska, unikat religijny na miarę europejską”.

Tak, to unikat na miarę europejską. Ileż społecznych batalii tu stoczono! Ileż bezkrwawych bitew wygrano!

Do pracy rodacy

By zrozumieć ciężar gatunkowy tematu, musimy zafundować sobie małą powtórkę z historii. Zasada była jasna: czas wolny należy do państwa, nie do obywatela. Socjalistyczna praca była przecież czystą przyjemnością. Gdy 65 lat temu na ulice Poznania wyszli robotnicy Zakładów Cegielskiego, jednym z postulatów było skrócenie dnia pracy w sobotę do sześciu godzin. O wolnym dniu nikt nie śmiał nawet marzyć. Protest został brutalnie stłamszony, a hasło o ucinaniu ręki podniesionej na władzę przeszło do historii…

Co z tego, że włoskie czy francuskie związki zawodowe wywalczyły pięciodniowy tydzień pracy? Na „zgniłym Zachodzie” była ona uciemiężeniem, w krajach „bloku” przywilejem.

Po raz pierwszy wolne soboty nad Wisłą wprowadzono dekretem Rady Państwa, realizując uchwały VI Zjazdu PZPR z grudnia 1971. Pierwsza sobota bez pracy w powojennej Polsce przypadła 21 lipca 1973 roku. Po dwóch latach już jedna sobota w miesiącu była wolna. Potem władza zobowiązała się zagwarantować wolne soboty w ramach Porozumień Jastrzębskich. Choć obiecała, że od początku 1981 roku wszystkie będą wolne, jak pokazało życie, od obietnic do realizacji minęło trochę czasu. Rychło uznano, że dwie soboty miesięcznie trzeba przepracować.

Dostępne jest 21% treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.