Nowi senatorowie Kościoła

Andrzej Grajewski

publikacja 31.10.2010 22:26

Benedykt XVI ogłosił nazwiska 24 nowych kardynałów. Wśród nich jest także metropolita warszawski abp Kazimierz Nycz.

Nowi senatorowie Kościoła Gość Niedzielny To papieskie porównanie dobrze oddaje istotę kolegium kardynalskiego, które jest organem doradczym papieża. Najważniejszym przywilejem tego gremium jest prawo wyboru papieża.

W jednym ze swych przemówień Benedykt XVI nazwał kolegium kardynalskie senatem Kościoła. To papieskie porównanie dobrze oddaje istotę kolegium kardynalskiego, które jest organem doradczym papieża. Najważniejszym przywilejem tego gremium jest prawo wyboru papieża. Obecnie kolegium kardynalskie liczy 203 członków, spośród których 122 nie ukończyło jeszcze 80 lat i może uczestniczyć w konklawe. 21 listopada odbędzie się konsystorz, czyli zgromadzenie kardynałów obecnych w Rzymie, podczas którego nominaci odbiorą insygnia kardynalskie, m.in. pierścień oraz piuskę i biret w kolorze purpurowym. Dla podkreślenia związków kardynałów z Wiecznym Miastem, każdy z kardynałów otrzymuje w Rzymie swój kościół, którego staje się symbolicznym proboszczem.

Włoska dominacja
Wśród nominatów dominują Włosi. Jest ich dziesięciu, co zwiększa i tak liczną ich reprezentację w kolegium kardynalskim. Większość kardynałów pochodzi z Europy. Nominaci wywodzą się z trzech grup. Pierwszą stanowią pracownicy Kurii Rzymskiej, pełniący ważne urzędy, jak abp Angelo Amato, prefekt Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych, czy abp Mauro Piacenza, prefekt Kongregacji ds. Duchowieństwa. W tej grupie zdecydowanie przeważają Włosi, gdyż jest ich siedmiu. Ich wyniesienie jest konsekwencją wcześniejszych decyzji Benedykta XVI. Kiedy stawiał ich na czele ważnych rzymskich dykasterii, wiadomo było, że zgodnie z tradycją kiedyś staną się także członkami kolegium kardynalskiego. Wśród kurialistów są także nominaci pochodzący spoza Włoch, m.in. Amerykanin abp Raymond Leo Burke, prefekt Najwyższego Trybunału Sygnatury Apostolskiej, czyli najwyższej sądowniczej władzy odwoławczej w Kościele.

Drugą grupę stanowi 10 arcybiskupów pracujących w duszpasterstwie, najczęściej kierujących dużymi i ważnymi diecezjami. To grupa znacznie bardziej zróżnicowana pod względem etnicznym, rasowym, reprezentująca wspólnoty kościelne praktycznie z całego świata. W tej grupie jest abp Nycz, ale także abp Donald Wuerl z Waszyngtonu, czy abp Laurent Mponsengwo Pasuinya z Kinszasy (Kongo), abp Malcolm Ranjith Patabendige Don z Kolombo na Sri Lance oraz następca kard. Ratzingera na biskupiej stolicy w Monachium, stosunkowo młody, a z pewnością bardzo dynamiczny i świetnie radzący sobie z mediami abp Reinhard Marx. W tej grupie jest tylko jeden Włoch – abp Paolo Romei z Palermo na Sycylii.

Ostatnia grupa nominatów to czterech duchownych, którzy ukończyli już 80. rok życia, nie będą więc mogli uczestniczyć w konklawe, a nominowani zostali „za szczególne zasługi dla Kościoła”. Wśród nich jest m.in. abp Elio Sgreccia, emerytowany prezes Papieskiej Akademii Życia, wybitny bioetyk, bliski współpracownik Jana Pawła II, oraz abp Domenico Bartolucci, kompozytor oraz kapelmistrz (oryginalny tytuł – „wieczysty mistrz”) papieskiej Sykstyńskiej Kapeli Muzycznej, wybitny znawca twórczości Giovanniego Palestriny, którego muzykę rozsławiał na całym świecie.

Jedenasty Polak
Nominacja dla abp. Nycza była oczekiwana od dawna. On sam skromnie o tym mówi, że traktuje nominację przede wszystkim jako wyróżnienie dla diecezji. Niewątpliwie jednak papieska decyzja oznacza dla niego nie tylko awans do grona najbliższych współpracowników Ojca Świętego, ale zmienia także jego pozycję w lokalnym, polskim Kościele. W sytuacji, gdy prymas Polski na co dzień urzęduje w Gnieźnie, a przewodniczący Konferencji Episkopatu w Przemyślu, ranga metropolity warszawskiego, który na dodatek jest kardynałem, z pewnością rośnie. Zarówno w polskim episkopacie, jak i w relacjach Kościół–państwo. Nominacja dla metropolity warszawskiego oznacza, że w kolegium kardynalskim zasiadać będzie obecnie 11 Polaków. Nigdy nasza obecność w tym ważnym i zaszczytnym gronie nie była tak liczna.

Kardynałowie Polacy
* Andrzej Maria Deskur, emerytowany przewodniczący Papieskiej Komisji ds. Środków Społecznego Przekazu
* Stanisław Dziwisz, metropolita krakowski
* Józef Glemp, emerytowany metropolita warszawski, Prymas Polski senior.
* Zenon Grocholewski, prefekt Kongregacji ds. Wychowania Katolickiego
* Henryk Gulbinowicz, emerytowany metropolita wrocławski
* Marian Jaworski, emerytowany metropolita lwowski
* Franciszek Macharski, emerytowany metropolita krakowski
* Stanisław Nagy, emerytowany profesor teologii fundamentalnej
* Kazimierz Nycz, metropolita warszawski
* Stanisław Ryłko, przewodniczący Papieskiej Rady ds. Świeckich
* Kazimierz Świątek, emerytowany metropolita mińsko-mohylewski

Sylwetki niektórych nowych kardynałów

Abp Angelo Amato

Włoch, prefekt Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych, salezjanin. Jan Paweł II mianował go w 2007 r. sekretarzem Kongregacji Nauki Wiary, gdzie był bliskim współpracownikiem ówczesnego prefekta kard. Josepha Ratzingera. Uchodził za jednego z autorów deklaracji „Dominus Iesus” o jedyności i powszechności zbawczej Jezusa Chrystusa i Kościoła z 2000 roku.

Osobiście zaangażował się w zakończenie procesu beatyfikacyjnego ks. Jerzego Popiełuszki i przewodniczył uroczystościom w Warszawie.

Abp Raymond Leo Burke

Amerykanin, prefekt Najwyższego Trybunału Sygnatury Apostolskiej. W latach 1989–1994 był obrońcą węzła małżeńskiego w Najwyższym Trybunale Sygnatury Apostolskiej w Watykanie.

Od 2003 r. metropolita Saint Louis, skąd w czerwcu 2008 r. Benedykt XVI odwołał go do Rzymu, powierzając mu urząd prefekta Najwyższego Trybunału Sygnatury Apostolskiej – najwyższej sądowniczej władzy odwoławczej w Kościele katolickim.

Jest pierwszym nie-Europejczykiem, który objął to stanowisko.

Abp Kurt Koch

Szwajcar, przewodniczący Papieskiej Rady Popierania Jedności Chrześcijan. Ukończył studia teologiczne w 1975 r. Przez kilka lat pracował jako świecki teolog. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1982 r. Przez trzy lata był wikariuszem w Bernie, później poświęcił się nauce – został profesorem dogmatyki, etyki, liturgiki i teologii ekumenicznej na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu w Lucernie.

W sierpniu 1995 r. został biskupem Bazylei. W latach 2007–2009 był przewodniczącym Episkopatu Szwajcarii. Ogłosił ponad 60 książek i pism, również już jako biskup.

Abp Reinhard Marx

Niemiec, metropolita Monachium i Fryzyngi. Jest znawcą chrześcijańskiej nauki społecznej, którą wykładał na Wydziale Teologicznym w Paderbornie. W 1996 otrzymał nominację na biskupa pomocniczego Paderbornu, a w 2001 r. został przeniesiony na biskupstwo Trewiru.

W listopadzie 2007 został następcą kardynała Friedricha Wettera w Monachium i Fryzyndze. Jest autorem m.in. książki „Kapitał. Mowa w obronie człowieka”, ważnej polemiki z różnymi nurtami marksizmu, a także krytycznej analizy współczesności.

Uchodził za jednego z konsultantów papieskiej encykliki „Caritas in veritate”.

Patriarcha Antonios Naguib

Egipcjanin, patriarcha Aleksandrii dla katolików koptyjskich, jednej z najstarszych wspólnot katolickich na świecie. Po nauce w koptyjskim seminarium duchownym w Maadi koło Kairu, studiował w Rzymie. Po powrocie do kraju wykładał biblistykę aż do chwili wybrania go w 1977 roku na biskupa. Zdobył rozgłos jako doskonały organizator spotkań z licznym udziałem świeckich i duchowieństwa.

We września 2002 roku ustąpił z urzędu i przez prawie 4 lata pozostawał w stanie spoczynku aż do momentu wybrania go w kwietniu 2006 roku na głowę swego Kościoła.

Odgrywał ważną rolę w zakończonym w Watykanie Zgromadzeniu Specjalnym Synodu Biskupów dla Bliskiego Wschodu.