Musi być w człowieku coś przekornego, skoro porzucenie codziennych zajęć wydaje mu się udręką w chwili, gdy Bóg mu mówi „wrzuć na luz, odpocznij”.

Nie tylko pójść do kościoła

Odpocznij. Świętowanie, wykluczające sprowadzanie niedzieli do dnia powszedniego to podstawowa treść zawarta w przykazaniu „Pamiętaj, abyś dzień święty święcił”. Pochodzący z prawa kościelnego nakaz uczestnictwa w niedzielnej Eucharystii jest zwróceniem uwagi na jeden z wymiarów tego świętowania, ale na pewno nie należy  go do tej jednej sprawy ograniczać. Bo odpoczynek i świętowanie to coś znacznie więcej niż religijny obowiązek.

Nakazując świętować szabat Bóg w Starym Testamencie zwraca uwagę na co najmniej dwa motywy. Pierwszy to przypomnienie, że On sam po stworzeniu świata siódmego dnia odpoczął. Nie ma tu wchodzenia w ludzką psychikę, w samopoczucie umęczonego ciągłą pracą. I nie jest to wezwanie do ślepego małpowania Boga. To wskazanie, że skoro nawet Bóg odpoczywa, to i człowiek nie powinien odpoczynku zaniedbywać. Wskazanie  brzmiące samobójczo w czasach, w których nie istniała pomoc społeczna, a troska o utrzymanie nieraz musiała człowiekowi spędzać sen z powiek. Widać odpoczynek jest bardzo ważny.

Drugie uzasadnienie świętowania szabatu znajdujemy w Księdze Powtórzonego Prawa (5, 15): „Pamiętaj, że byłeś niewolnikiem w ziemi egipskiej”. Świętuj, nie zmuszaj innych do pracy, bo doskonale wiesz, jak się czuje człowiek w kieracie, w którym każdy dzień podobny jest do poprzedniego i następnego, w którym wszystkie myśli zajmuje praca. 

Chrześcijanie porzucili świętowanie szabatu. Dla nich dniem świętym stała się niedziela. To dzień zmartwychwstania Jezusa i zstąpienia Ducha Świętego. I wyczekiwanie dnia ósmego. Tego, kiedy Chrystus powtórnie przyjdzie sądzić żywych i umarłych. Nic dziwnego, że wobec tak wielkiej tajemnicy życia wiecznego chrześcijanie do odpoczynku i świętowania tego, co dawno już przeszło dołożyli jeszcze jedno:  przekreślającą wszystkie smutki radość ze zwycięstwa Słońca Niezwyciężonego…

Niedzielny obibok – człowiek spełniony

Człowiek musi z czegoś żyć. Dlatego czasem deprecjonuje wartość niedzielnego odpoczynku stawiając na wyższe zarobki oraz mrzonkę lepszego życia i laby w bliżej nieokreślonej przyszłości.  Boi się niedzieli,  bo spontaniczność zostawia na sprawy dalekie od Boga, a świętowanie to dla niego sztywne garnitury i nasiadówy przy stołach, od których boli brzuch i swędzi tyłek. Obejrzenie kolejnego filmu, po którym nie pamięta się poprzedniego też nie zapełnia pustki. Więc ucieka w to, co zna najlepiej: w codzienność. Pracę, zakupy. Tymczasem mądry odpoczynek to wartość nie do przecenienia.

Najpierw pomaga odnaleźć samego siebie. W ferworze codziennych zajęć człowiek zmuszony jest do myślenia… na zadany temat. Czy uczy w szkole, czy wylicza pensje, czy układa płytki w łazience, jego umysł  zawsze musi skupiać się na wykonaniu pewnego zadania. Gdy odpoczywa, jego myśli mogą krążyć swobodnie. A więc i zająć się sprawami, które go naprawdę interesują czy nawet fascynują. Książka, film, refleksja nad aktualnymi wydarzeniami to luksus, na który trudno sobie pozwolić w nawale obowiązków. W ciszy spotkania z samym sobą rodzą się też filozoficzne przemyślenia nad tym, co naprawdę w życiu warto. A bezmyślne przypatrywanie się żeglującym po niebie chmurom, obserwowanie pracy mrówek, słuchanie wiatru czy odkrywanie na nowo zapachu suchych liści pomaga odpowiedzieć na najważniejsze życiowe pytania.

Dlaczego tak wielu ludzi, zwłaszcza na początku, fascynują internetowe czaty i fora? Bo mimo całej ułudy dają możliwość autentycznego spotkania z drugim człowiekiem. I to bez bagażu obciążeń przeszłością i lęku przed ewentualnymi zobowiązaniami na przyszłość. Odpoczynek – nie tylko niedzielny – to szansa na autentyczne spotkanie z bliskimi. W ferworze dnia powszedniego łatwo tylko się z nimi mijać. Niedziela, gdy – przynajmniej teoretycznie – nie trzeba się nigdzie spieszyć, to czas słuchania tego, co bliscy mają do powiedzenia. To czas budowania więzi. Miłą rozmową o niczym i poznawaniem prawdziwych potrzeb tych, których Bóg postawił na mojej drodze.

Zaszczyt spotkania z Nieskończonym

Mądrzy ludzie powtarzali kiedyś, że humanizm ograniczający się do tego co ludzkie, jest nieludzki. To prawda. Nieco górnolotnie rzecz ujmując, pustki, którą człowiek odkrywa w ciszy swojego serca – o ile nie próbuje jej zagłuszać – nie jest w stanie zapełnić żadne stworzenie. Odpoczynek jest też czasem na spotkanie z Nieskończonym. Wielkim uproszczeniem byłoby sprowadzanie tej relacji do uczestnictwa  w niedzielnej Mszy, ale niewątpliwie jest ona szansą pobudzenia tej struny ludzkiego serca.

Nudno? Ciągle to samo? Ksiądz smuci na kazaniu, a organista fałszuje? Eucharystia nie jest po to, albo nie tylko po to, żeby człowiek na niej skorzystał. Jest też oddaniem czci Bogu. Owszem, modlitwa w lesie czy w domu też ma swoją wartość. Ale to wybranie się do kościoła, by razem z innymi dziękować Bogu za dzieło zbawienia, jest czymś o wiele piękniejszym.  Jest pokazaniem, że wśród wszystkich spraw świata człowiek nie zapomniał, kto tak naprawdę jest szefem. No i żadna modlitwa nie da tego, co daje przyjęcie komunii świętej: możliwość zwrócenia się do tego, który autentycznie zamieszkał na dnie mojego serca.

Cząstka nieskończoności

W świecie przyrody każdy dzień jest podobny do drugiego. Jedne zwierzęta wychodzą na pastwiska, inne na polowanie. Jeśli się wylegują, to nie z powodu wolnej soboty. Jeśli całymi kilometrami wędrują, to nie dlatego, że postanowiły udać się na urlop. Kierując się instynktem nieustannie uczestniczą w pochodzie ciągle zmieniającego się wedle praw natury świata. Tylko człowiek potrafi się wyrwać z tego kieratu konieczności. Zatańczyć dlatego, że ma taką fantazję, a nie by uwieść samiczkę. Zaśpiewać, by ucieszyć swoje serce, a nie po to, by innym coś przekazać. Porzucając raz na tydzień swoje codzienne sprawy, a zwracając się ku rzeczom tak mało praktycznym pokazuje, że jest czymś więcej niż Bożym robotem.