Drugi pokłon

GN 25/2020 |

publikacja 18.06.2020 00:00

Mały św. Jan Chrzciciel i jego matka, św. Elżbieta, oddają pokłon Jezusowi i Maryi. To nawiązanie do biblijnej sceny nawiedzenia Elżbiety przez Matkę Bożą.

Luca Giordano "Maryja z Jezusem, św. Elżbietą i św. Janem Chrzcicielem", olej na desce, ok. 1697 r. Muzeum Prado, Madryt Luca Giordano "Maryja z Jezusem, św. Elżbietą i św. Janem Chrzcicielem", olej na desce, ok. 1697 r. Muzeum Prado, Madryt

Obrazy ukazujące beztroską dziecięcą zabawę Jezusa i Jana były niegdyś bardzo popularne, choć pierwsze opisane w Biblii ich spotkanie miało miejsce dopiero podczas chrztu Zbawiciela. Wierzono jednak, że podobnie jak Święta Rodzina, św. Elżbieta mogła uciec ze swym synem do Egiptu przed rzezią niewiniątek. Taką wersję wydarzeń podawała tzw. Protoewangelia Jakuba, jeden z apokryfów (czyli pism opowiadających o wydarzeniach biblijnych, ale nie uznanych za natchnione i w pełni wiarygodne).

Widzimy, że dzieci przerwały na chwilę zabawę i Jezus udziela Janowi nauk z otwartej księgi Pisma Świętego. Jan, już wyposażony w miseczkę do chrztu zawieszoną u boku, słucha z uwagą. Prawą rączką podtrzymuje wykonany z trzciny mały krzyżyk, który jest jednocześnie dziecięcą zabawką i zapowiedzią prawdziwego krzyża, na którym umrze Chrystus. Górną część tego krzyża podtrzymuje św. Elżbieta, jakby potwierdzając prorocką intuicję swojego syna. W prawym dolnym rogu obrazu leży baranek, kolejny symbol zbawczej ofiary Jezusa. Właśnie do baranka Zbawiciel zostanie przyrównany przez św. Jana Chrzciciela.

Elżbieta pokornie chyli głowę przed swoją młodszą krewną, która jednak, zamyślona, wydaje się tego nie zauważać. Może to sugestia artysty, że cała scena powstała w wyobraźni Matki Bożej, która przypomina sobie wizytę, jaką złożyła Elżbiecie, kiedy obydwie oczekiwały przyjścia na świat dziecka?

Obraz jest wzorowany na podobnej kompozycji Rafaela. Luca Giordano, malarz z Neapolu żyjący w latach 1634–1705, był zafascynowany twórczością tego renesansowego geniusza i bardzo często tworzył kopie jego dzieł.

Leszek Śliwa

Dostępna jest część treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.