W imię Jezusa

GN 20/2020 |

publikacja 14.05.2020 00:00

Święty Bernardyn ze Sieny (1380–1444) był słynnym kaznodzieją.

Dominikos Theotokopulos zwany El Greco "Św. Bernardyn", olej na płótnie, 1603 r. Muzeum Prado, Madryt Dominikos Theotokopulos zwany El Greco "Św. Bernardyn", olej na płótnie, 1603 r. Muzeum Prado, Madryt

Według świadectw naocznych świadków na jego kazania przychodziły tak wielkie tłumy, że żaden kościół nie mógł ich pomieścić. Musiał głosić słowo Boże na placach. Wyróżniał się szczególnym nabożeństwem do imienia Jezus. Miał je zawsze wypisane w formie monogramu na drewnianej tabliczce. Od wezwania tego imienia rozpoczynał każde kazanie: podnosił tabliczkę w górę, a wszyscy zgromadzeni padali na kolana. Dlatego El Greco zwraca naszą szczególną uwagę na trzymany przez świętego na długim kiju monogram Chrystusa. Błyszczy on nadnaturalnym światłem. Żeby wzmocnić ten efekt, artysta pokrył tło kłębiącymi się, burzowymi, ciemnymi chmurami.

Święty Bernardyn przedstawiony został we franciszkańskim habicie. Do Zakonu Braci Mniejszych wstąpił w roku 1400. Zasłynął jako reformator życia zakonnego, przygotowując wyodrębnienie się franciszkanów obserwantów. Można się więc domyślać, że trzymana przez świętego w lewej ręce księga to reguła zgromadzenia, o której ścisłe przestrzeganie apelował Bernardyn.

W tle z lewej strony El Greco namalował zabudowania Toledo. Święty nie był związany z tym miastem, ale obraz powstał na zamówienie kolegium franciszkańskiego św. Bernardyna w Toledo.

Na dole z prawej strony widzimy trzy leżące mitry biskupie. To atrybut świętego Bernardyna ze Sieny, ukazujący jego pokorę. Kaznodzieja trzykrotnie bowiem otrzymał propozycję przyjęcia święceń biskupich i za każdym razem odmówił, argumentując, że nie jest godzien takiego zaszczytu. Propozycje dotyczyły objęcia biskupstwa Sieny w 1427, Ferrary w 1431 i Urbino w 1435 roku.

Leszek Śliwa

Dostępna jest część treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.