Krótkie zdanie wyjęte z Dziennika ukazuje stan jej du­szy niedługo po ślubie:

"Widząc, że choć mam tak dobrego męża, to małżeństwo nie daje mi owej pełni, którą sobie wyobrażałam, sercem in­stynktownie zwróciłam się w stronę Boga, szukając w Nim tego, czego mi brakowało; wzrosło we mnie poczucie we­wnętrznej pustki, choć przecież doświadczałam ziemskie­go szczęścia".

Pośród największych radości, jakie Conchita przeżywa, czuje zarazem ograniczenia i efemeryczny charakter każdej ludz­kiej miłości.

Prawdziwe życie świętych jest „ukryte z Chrystusem w Bogu” (Kol 3, 3)3. Jego skutki można dostrzec w zewnętrznym zachowa­niu i to ono właśnie objawia nam często prawdziwy sekret tych osób. Klucz do poznania Conchity znajdujemy w jej dzienniku. Umożliwia nam on śledzenie losów mistyczki od trzydziestego pierwszego do siedemdziesiątego czwartego roku życia. W dal­szej części książki będzie on dla nas podstawowym przewod­nikiem, nie pomijając innych źródeł. Conchita sama opowiada w nim o swym środowisku rodzinnym, o łaskach otrzymywa­nych od wczesnego dzieciństwa i nadzwyczajnych darach, o tra­gicznej śmierci brata Manuela, stanowiącej prawdziwy punkt zwrotny ku nowemu życiu zorientowanemu całkowicie na Boga, o tym, jak od pierwszych dni małżeństwa Chrystus wziął ją całą w posiadanie, o nieustającym wzrastaniu ku doskonałości po­śród najbardziej prozaicznych wydarzeń domowych. W tym gąszczu codziennych spraw jej życia, nieróżniącego się z pozo­ru od egzystencji innych kobiet, Bóg przygotowywał Kościoło­wi i światu wielką świętą.

„Twoją misją jest zbawianie dusz”
Nieoczekiwane zdarzenie dało Conchicie możliwość doświadcze­nia głębokiej ciszy, modlitwy i kontaktu z Bogiem. Po raz pierw­szy wzięła udział w „ćwiczeniach duchownych”, które w roku 1889 prowadził o. Antonio Plancarte y Labastida, późniejszy opat w Guadalupe. Conchita miała wówczas dwadzieścia siedem lat. Jako żona, matka i pani domu, mając przy tym za męża czło­wieka ceniącego sobie punktualność i nieco zazdrosnego, nie mogła się odizolować od świata na zamkniętych rekolekcjach.

„Uczestniczyłam w ćwiczeniach, przychodząc i wychodząc, nie mogłam na dłużej zostawić dzieci”. Conchita śpieszy, by wysłuchać konferencji, stara się jak może o chwile ciszy i sku­pienia, a potem szybko wraca do domu. Duch Święty działa jed­nak tam, gdzie chce. W jej sercu, pod przemożnym tchnieniem Ducha rozpala się płomień apostolstwa, który swym zasięgiem szybko obejmie cały Kościół. W swej prostocie i pokorze Con­chita nie podejrzewa jednak rozmachu Bożych zamiarów. Nie wykracza swym spojrzeniem poza ramy życia rodzinnego. To Bóg otworzy przed nią później szeroko horyzont odkupienia.

"Pewnego dnia, gdy całą duszą przygotowywałam się na to, czego będzie ode mnie chciał Pan, usłyszałam nagle w sercu bardzo wyraźne słowa, które mnie zadziwiły: „Twoją mi­ sją jest zbawianie dusz”. Nie rozumiałam, jak to możliwe. Wydało mi się to strasznie dziwne i całkiem niewyobrażal­ne…! Pomyślałam, że chodzi o to, bym poświęcała się dla męża, dzieci i służby. Zrobiłam bardzo praktyczne żarli­ we postanowienia, pogłębiając w sobie pragnienie kocha­nia bez miary Tego, który sam jest Miłością. W odosobnie­niu i modlitwie moje serce odnalazło swój dom, całkowity spokój, musiałam jednak wrócić do świata i obowiązków, by chodzić pośród ognia i się nie spalać. Gorliwość zżerała moją duszę, czułam potężne pragnienie dzielenia się szczęś­ciem i wzniosłymi naukami, które dane mi było poznać. Musiałam w tamtym czasie wyjechać z dziećmi na wieś, do „Jesús María”, hacjendy mojego brata Octaviano leżącej niedaleko San Luis. Po przyjeździe umówiłam się z bratem, że zbierzemy kobiety z okolicy i przeprowadzę dla nich ćwiczenia, dzieląc się tym, co usłyszałam. Brat mój, który był dla mnie zawsze bardzo dobry i darzył mnie szczegól­nymi względami, przystał na ten pomysł. Udało nam się zebrać sześćdziesiąt kobiet. Nie czułam żadnego wstydu ani się nie bałam, że źle zorganizuję to spotkanie, ani że będę się mylić w mówieniu. Nie myślałam też, że to może jakieś moje wymysły albo przejaw pychy. Czułam w sercu ogień i chciałam go przekazać innym, to wszystko. Spotka­nie zorganizowałam w kaplicy w hacjendzie. Siedziałam na niskim krześle naprzeciw przybyłych kobiet – a ponieważ w królestwie ślepych jednooki jest królem, bardzo się tym biedaczkom spodobało to, co im mówiłam. Płakały, czuły skruchę, chciały nawet wyznać mi swoje grzechy, na co się oczywiście nie zgodziłam. Kiedy skończyłyśmy, przy­szli księża, kobiety się wyspowiadały i z wielką żarliwością przyjęły komunię. Czułam się szczęśliwa, mówiąc o Jezu­sie. Dni spędzone na hacjendzie minęły mi bardzo szybko, godziny przelatywały błyskawicznie przy tak słodkiej ak­tywności. Czasem przychodził mnie posłuchać także Oc­taviano; Bóg mi pomagał, żebym się nie zacinała. Wszyst­ ko oczywiście odbywało się za zamkniętymi drzwiami". 

Conchita szukała kierownika duchowego, by z większą pew­nością podążać ku Bogu:

"Spalało mnie pragnienie doskonałości, znalezienia bramy, życia, drogi, którą mogłabym dojść do mojego Jezusa. Czy­niłam różne postanowienia i przyjmowałam upokorzenia, ale kolejne dni mijały mi w poczuciu opuszczenia, niepo­koju i ciemności. Czułam głód Boga, palące pragnienie Jezusa, a zarazem zdawało mi się, że się rozbijam, gubię na drodze ciemnej wiary pozbawionej nadziei. Powie­ działam pewnemu kapłanowi o tym, co się dzieje w mojej duszy, o dążeniu do doskonałości, ale Pan najwidoczniej nie chciał, żeby on mnie zrozumiał, bo zaczął mi mówić o poezji, przyrodzie, o sprawach z Nim związanych, nato­miast nic nie mówił o samym Bogu, o moim Bogu! Tym­ czasem świat walczył o mnie, by mnie do siebie przyciąg­nąć, i stworzenia mnie przyciągały. Pamiętam, że czasem dla rozrywki oglądałam magazyny kobiece, a potem czu­łam wyrzuty sumienia, aż wreszcie Pan mi powiedział, że­bym ich nie oglądała".

Rozczarowana i rozżalona sytuacją, w której kapłan mówił jej o sprawach powierzchownych, podczas gdy ona przyszła do niego z pragnieniem spotkania Boga, Conchita wzmogła swo­je modlitwy. Pan posłał jej wówczas ks. Alberto Mira sJ, który okazał się dla niej wielkim wsparciem w pierwszych dziesięciu latach wzrastania ku Bogu.

Monogram Jezusa
W sercu Conchity coraz mocniej rozbrzmiewała miłość Chry­stusa, poruszając najdrobniejszymi jej działaniami. Conchita z oddaniem kochała męża i dzieci, jakby byli „otuleni tą samą miłością”. Chrystus nie ogranicza miłości ludzkiej – przekształca ją i czyni boską.

Kiedy jako dziecko Conchita spędzała wiele czasu w rodzin­nych hacjendach, a także teraz, w trakcie pobytu w gospodarstwie brata Octaviano, często się przyglądała, jak na skórze zwierząt wypalano rozgrzanym żelazem znak właściciela. Sama zaczę­ła marzyć o tym, by na swym ciele nosić znak Chrystusa. Z po­dobnymi przypadkami spotykamy się w życiu innych świętych, takich jak błogosławiony Henryk Suzo, dominikanin. Bliższa Conchicie postać to św. Joanna de Chantal, młoda wdowa na­kłaniana przez rodzinę do powtórnego zamążpójścia, która – by położyć kres tym naciskom – pewnego dnia udała się do sypial­ni i wyryła sobie na sercu imię Jezusa. Blizna była widoczna jesz­cze po jej śmierci, zatarł się tylko zarys ostatniej litery „s”. Świę­ty Franciszek Salezy jasno się wyraził, że gdyby był wtedy przy św. Joannie, nie pozwoliłby na ten krok. Czasem święci zasłu­gują bardziej na nasz podziw niż na to, by ich naśladować. To samo można by powiedzieć o Conchicie.

"Wreszcie po wielokrotnie ponawianych prośbach 14 stycz­nia 1894 roku, w święto Najświętszego Imienia Jezus, otrzy­małam zgodę kierownika duchowego na wyrycie na swej piersi monogramu. Skórę nacięłam scyzorykiem, kreś­ląc wielkie litery J.H.S.; poczułam wtedy, jakby jakaś nad­przyrodzona siła rzuciła mnie na ziemię, i z twarzą zwró­coną do dołu, ze łzami w oczach oraz ogniem w sercu żarliwie błagałam Pana o zbawienie dusz: Jezu, zbawco ludzi, zbaw ich, zbaw ich!

Niczego więcej nie pamiętam: pragnęłam tylko dusz – dusz dla Jezusa. Większy żar odczuwałam w duszy niż w ciele, i to niewyrażalne szczęście, że należę do swego Pana jak zwierzę do gospodarza: ja należę do Jezusa, Jezu­sa, mojego Jezusa, który zbawi tyle biednych dusz, a one otoczą Go chwałą. Przepełniona szczęściem przeżyłam ten dzień, gorąco pragnąc samotności i modlitwy, musiałam jednak zajmować się gościem. (a I, s. 205–207)

Źródła czynu Conchity trzeba się dopatrywać w charyzma­cie otrzymanym od Boga oraz w szaleństwie miłości podążają­cej za ukrzyżowanym Bogiem. Warto na niego patrzeć w kon­tekście wyjątkowej misji, jaką otrzymała założycielka Dzieł Krzyża, które swym zasięgiem miały ogarnąć cały świat. Teresa z Lisieux, niewątpliwie ulubiona święta Conchity, miała inny spo­sób na okazanie Jezusowi swej szalonej miłości. Marzyła o tym, by być w Kościele miłością, która wszystko przyjmuje. Rozwa­żając czyn Conchity, musimy też pamiętać o odrębności każde­go narodu, o indywidualnej łasce i osobistej misji każdego czło­wieka. Ten sam Duch objawia się w literach wyrytych ogniem i krwią oraz – z nie mniejszą siłą – w wierności w najdrobniej­szych umartwieniach. W łonie chrześcijaństwa ten Duch miłości sprawia, że heroizm w drobnych sprawach splata się z hero­izmem w sprawach wielkich.