Honorowy patriarcha Prawosławnego Kościoła Ukrainy (PKU) 90-letni Filaret (Denysenko) nie chce, aby grekokatolicy ukraińscy odbyli zaplanowaną na 7 kwietnia pielgrzymkę do historycznej świątyni Mądrości Bożej (Sofii Kijowskiej). Jego zdaniem byłoby to "niezwykłe zjawisko" i mogłoby wywołać napięcia międzywyznaniowe, które może wykorzystać Rosja we własnych interesach.

Filaret napisał o tym w zamieszczonym na stronie formalnie nieistniejącego już Patriarchatu Kijowskiego liście do głowy Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego (UKGK) abp Swiatosława Szewczuka.

"Jest to niezwykłe zjawisko, gdyż Ukraiński Kościół Greckokatolicki nigdy nie sprawował Świętej Liturgii w centrum ukraińskiego prawosławia, czyli Soborze Świętej Sofii. Jesteśmy zaniepokojeni tym zaplanowanym wydarzeniem, które może wywołać starcie między prawosławnymi a grekokatolikami i zakłócić dialog międzywyznaniowy na Ukrainie" – głosi przesłanie sędziwego hierarchy. Zwraca on ponadto uwagę, że "w czasie, gdy trwa wojna o niezależność i całość kraju na wschodzie naszego państwa, jesteśmy wezwani do świadczenia i strzeżenia pokoju i jedności w społeczeństwie".

Zdaniem Filareta, przyszła pielgrzymkę w tym trudnym okresie "może po prostu wykorzystać do własnych interesów Rosja, aby zaszkodzić narodowi ukraińskiemu".

Historyczny Sobór Sofii Kijowskiej nigdy nie należał do niekanonicznego Patriarchatu Kijowskiego, ale jeszcze od czasów komunistycznych był i do dzisiaj pozostaje własnością państwa, które co jakiś czas zezwala różnym Kościołom na odbywanie swych uroczystości. To w jego murach odbył się 15 grudnia ub.r. sobór zjednoczeniowy, na którym powołano do życia PKU i tam także 3 lutego br. nastąpiła intronizacja głowy nowego Kościoła metropolity Epifaniusza.

Również grekokatolicy przeprowadzili tam niektóre wydarzenia. Na przykład 23 listopada ub.r. właśnie na terenie Sofii Kijowskiej abp S. Szewczuk przedstawił publicznie faksymile Ewangelii Halickiej z 1144 r. Egzemplarze odtworzonego dzieła podarował zwierzchnikom istniejących jeszcze wówczas Ukraińskich Kościołów Prawosławnych: Patriarchatu Kijowskiego - patriarsze Filaretowi i Autokefalicznego - metropolicie Makaremu.

Należy przypomnieć, że metropolita Epifaniusz wkrótce po swym wyborze zapowiedział, że główną świątynią nowo powstałego Kościoła będzie kijowski sobór św. Michała o Złotych Wieżach. Przyznał, że chciałby, aby tę rolę pełniła Sofia Kijowska, ale - dodał - "rozumiemy, jak drogi jest ten zabytek naszemu narodowi". Podkreślił też, że jego Kościoła nie byłoby stać, aby "godnie opiekować się tą pamiątką historyczną

Pielgrzymkę grekokatolików do świątyni Mądrości Bożej zapowiedział arcybiskup większy kijowsko-halicki 17 lutego, wyznaczając zarazem datę jej odbycia 7 kwietnia, gdy chrześcijanie wschodni obchodzą, według kalendarza juliańskiego, uroczystość Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny (w Kościele katolickim - 25 marca). Zgodę na przeprowadzenie tego wydarzenia wydał minister kultury Ukrainy Jewhen Nyszczuk.