Słownik gwary pielgrzymkowej

publikacja 25.11.2002 12:06

Zanim ruszy się na pielgrzymi szlak, warto zapoznać się z terminami z którymi pewnie się spotkamy. [A - L] [M - Z]

Słownik gwary pielgrzymkowej

Aniołku! - ulubiony zwrot Księdza Przewodnika, stanowiący na ogół wstęp do totalnego zbesztania pielgrzyma, który w gruncie rzeczy jest porządnym facetem (bez względu na płeć), co na końcu besztania stwierdza sam Przewodnik.

Asfaltówka - uczulenie na kurz i asfalt objawiające się zaczerwieniem skóry i/lub wysypką - głównie na nogach. Przechodzi samorzutnie po powrocie w cywilizowane warunki. Na trasie doraźnie (głównie psychicznie) pomaga smarowanie Calamitum lotion. Najbardziej narażeni są ci, którzy próbują - wbrew regulaminowi - chodzić w szortach lub mini spódniczkach.

Bąbel - niespodziewana, niezasłużona (na ogół) narośl pokutna na kończynach dolnych, często (ku rozpaczy medyków) przekłuwana znaczkiem.

Baza - miejsce pobytu VIP-ów pielgrzymkowych.

Blacharze - grupa "Błękitna S", grupa idąca co prawda w WAPM, ale całkowicie samodzielna i niezależna pod każdym względem (już nie chodzi).

Bolej - ten, kogo coś boli.

Brat - każdy pielgrzym płci męskiej.

Cadówek - przez wiele lat postrach pielgrzymów i utrapienie służb pielgrzymkowych (głównie medycyny); dziś historia, po której zostały legendy i piosenki: Jak dobrze nam wspominać piachy, gdy po asfalcie idzie się...

Centrum - Centralny Punkt Medyczny, gdzie można znaleźć pomoc medyczną i radę wszelkiego rodzaju (łącznie ze wskazaniem powrotu do domu lub odwiezieniem do szpitala).

Chlebuś - chlebowóz - zaopatruje pielgrzymów nie tylko w chleb, ale i w napoje, ponieważ nie samym chlebem żyje człowiek.

Cudzogrupstwo, cudzogrupienie - samowolna zmiana grupy - grzech ciężki pielgrzyma.

Druciki - chłopcy łącznościowcy, dawniej kablowali teren (przed Mszą św.), dzisiaj kablują w każdej grupie; dzięki nim o WAPM słychać w okolicy.

GS - Grupa Specjalna, nie wiadomo, czemu dzieląca się przez trzy (trójki); w dawnych latach (PRL) agencja detektywistyczna, poszukująca ukrytych mundurów; dziś, jako umundurowana (narzutki), oblepiona pielgrzymkami.

Gumka - precyzyjny przyrząd służący do odmierzania trasy w terenie (w sprzyjających warunkach zastępowana cyrklem).

Intelektualiści - pielgrzymi grupy Biało-Zielonej.

Kierownik trasy - tak naprawdę jedyny człowiek, który: - wie, gdzie w danym momencie powinna być pielgrzymka; - ma władzę kasowania odpoczynków - wie, która grupa w 2010 roku wejdzie jako pierwsza na Jasną Górę.

Kilometr - wartość zmienna, oscylująca wokół 1000 metrów (mierzona cyrklem lub w warunkach polowych - gumką).

Kino, pójść do kina - udać się (z biletem) w ustronne miejsce, które na pielgrzymce na ogół ustronne nie jest.

Koedukacja - w odniesieniu do noclegów surowo wzbroniona.

Komandos - umundurowany osobnik, ostatnio chodzący w grupie Fioletowej.

Krzyżacy (krzyżowcy) - "Biało-Czarni", grupa pokutna, niegdyś chodząca w WAPM, klękająca na trasie w najmniej spodziewanych momentach, zmuszająca tym samym do pokuty pozostałe grupy.

Kubowóz - urządzenie do przemieszczania się w terenie Kierownika Trasy.

Kwatermistrz - wie, gdzie kto nocuje, ale nikomu nie mówi.

Kwatermistrz obiadów - patrz: Obiadówka.

Laski - grupa niewidomych i niedowidzących z Lasek.

Lewa wolna - nie oznacza amnestii dla komunistów w ramach miłosierdzia chrześcijańskiego, a jedynie pozostawienie na lewej stronie drogi przejazdu dla samochodów (albo innych pojazdów).

Lizak - znak grupy, którego należy: a/ pilnować; b/ pilnować się.

Lotnisko - odcinek trasy, na którym grupy pokazują swoje możliwości.

Mycie - czynność polegająca na zobaczeniu zimnej wody.

Obiadówka - siostra, która wbrew przysłowiu, że z pustego i Salomon nie naleje, jest w stanie wykarmić kilkutysięczną głodną dziatwę.

Obstawianie końca - "karetka" (na ogół z lekarzem), która jedzie za ostatnią grupą.

Padalce - ci, którzy padli na trasie i nie chcą (lub nie mogą) iść dalej.

Patrol - samowolne oddalenie się z miejsca postoju w celach ściśle osobistych.

Pielgrzym błotny - gatunek środkowoeuropejski, odkryty w latach 1985-1986, cechą charakterystyczną jest taplanie się w każdej napotkanej kałuży.

Pielgrzymka - każdy pielgrzym płci żeńskiej.

Plebania - miejsce, gdzie księża zdejmują sutanny.

Poczta pielgrzymkowa - kartka bez koperty, znaczka i adresata, ale za to z informacją, o której wstajemy i kto zbiera śmieci.

Podciąganie ogona - zbieranie grupy do kupy.

Pomidorówka - największy smakołyk na trasie pielgrzymki.

Przewodnicy trasy (przewodasy) - chłopcy z antenką i mapą, którym się wydaje, że mogą poprowadzić pielgrzymkę, gdzie chcą; najczęściej używanym przez nich związkiem frazeologicznym jest: "Kuba, Kuba..."

Przewodnik pielgrzymki - Rektor - człowiek, który wie, co się dzieje na końcu pielgrzymki, będąc na jej czele; wie, co się dzieje na trasie, będąc na bazie; wie, jaka zupa będzie na obiad za trzy dni, a denerwuje się tylko drobiazgiem, czy pielgrzymka wejdzie o ósmej rano na Jasną Górę.

Rezerwa końca - trójka z GS, za którą jest już tylko pustka; jako rezerwa wykorzystywana czasem jako "zamek zająca" patrz: Zając).

Sanepid - służba pielgrzymkowa, która zajmuje się zbieraniem śmieci, a nie nadzorem sanitarno-epidemiologicznym.

Sekretariat - funkcja przypisana do komputera; - służba (jednoosobowa, niezależna), bez której Przewodnik Pielgrzymki zginąłby jeszcze w Warszawie.

Siostra - każdy pielgrzym płci żeńskiej, czyli jak kto woli - pielgrzymka.

Siostry kabelkowe - pielgrzymki bez sił, ciągnięte na kablach przez tubowych.

Spadochroniarz - Ksiądz Biskup odwiedzający grupę.

Tamoj - bliżej nieokreślony kierunek, w którym udała się pielgrzymka.

Telefonować - wykonywać czynności związane z patrolem (zobacz: Patrol).

Trasa katowicka - odwieczny dylemat: czy uda się przejść bez strat własnych?

Tubowy - pielgrzym niosący tubę lub osoba odpowiedzialna za wyznaczanie osób do noszenia tub.

Tuptanie - podstawowy krok pielgrzyma przy wejściu na asfalt z piaszczystej, leśnej drogi.

Ucho igielne - ciasna brama, przez którą z łatwością wchodzą na obiad szymanowskiego ogrodu głodni pielgrzymi, ale którą po obiedzie wyjść już nie mogą.

Woziwodza - osobisty kierowca Księdza przewodnika, czyli Mieciu.

Zając - wariant trasy dla wybranych grup - w zależności od zasług lepszy lub gorszy od trasy głównej.

Zakładamy skarpetki! - hasło oznajmujące, że za pięć minut kończy się odpoczynek.

Zamek - jedyni pielgrzymi, którym wolno być przed krzyżem.

Zapraszamy na pół czarnej - "lewa wolna" w odniesieniu do asfaltu.

Zdechlaki - ci, którym się wydaje, że dalej już iść nie mogą.

Znaczek - oznakowanie pielgrzyma służące do: - przekłuwania (wbrew zdrowemu rozsądkowi) bąbli; - przypominania pielgrzymowi, do której grupy się zapisał.



Źródło: Praca zbiorowa pod redakcją ks. Zygmunta Malackiego "Ku Jasnej Górze z WAPM", Wydawnictwo Archidiecezji Warszawskiej 1998. Zespół redakcyjny: Anna Borkowska, Marzena Czapczyk, Paweł Jakub Kaleta, ks. Zygmunt Malacki, Krystyna Szczerbińska, Jacek Szczerbiński, Ewa Anna Zając