Dzieło polega na rozprowadzaniu w okresie Adwentu na terenie całego kraju specjalnych świec, które w Wigilię Bożego Narodzenia zapalane są na polskich stołach w miejscu tradycyjnie przeznaczonym dla niezapowiedzianego gościa. Świece rozprowadzane są przede wszystkim w parafiach. Pozyskane w ten sposób środki finansowe pozostają w parafialnych zespołach Caritas lub są przekazywane do dyspozycji Caritas diecezjalnych na lokalne programy.

Hasło Wigilijnego Dzieła Pomocy Dzieciom 2002 "Umiłować Chrystusa" zwraca uwagę na przesłanie miłości, jakie pozostawił nam Jezus, gdy nauczał: co uczyniliście jednemu z tych braci moich najmniejszych, Mnieście uczynili (Mt 25,40). Istnieje istotna relacja między miłością do Boga i miłością do człowieka. Bóg objawia się nam jako bogaty w miłosierdzie. Gest miłosierdzia jest darem wzajemnym: wzbogaca przyjmującego i dającego. Prawdziwie miłować może tylko ten, kto przeżywa swoje człowieczeństwo tak, że umie stawać się darem dla innych. Wigilijna świeca jest znakiem takiego daru serca.

Caritas Polska

Caritas Polska rozprowadza wigilijne świece już po raz dziewiąty. Znaczna część funduszy zebranych w tym roku zostanie przeznaczona na dofinansowanie zimowisk i kolonii letnich organizowanych dla dzieci z ubogich rodzin. Z pozyskanych środków skorzystają także placówki prowadzone przez Caritas na terenie całego kraju: domy samotnej matki, ośrodki rehabilitacyjne, świetlice środowiskowe, ogniska wychowawcze dla dzieci z rodzin zagrożonych patologiami. Część pieniędzy będzie przeznaczona na dożywianie dzieci w szkołach oraz na doraźną pomoc rodzinom wielodzietnym.

W koloniach Caritas, organizowanych rokrocznie dla dzieci z ubogich rodzin, biorą udział tysiące młodych ludzi. W tym roku, dzięki funduszom zebranym w ramach ubiegłorocznego Wigilijnego Dzieła Pomocy Dzieciom, z bezpłatnych lub bardzo tanich letnich kolonii skorzystało ponad 100 tys. dzieci.

Jak w ubiegłym roku, Caritas postanowiła po 10 groszy z każdej świecy przeznaczyć w geście solidarności na pomoc dzieciom które poza granicami naszego kraju żyją w niezwykle ciężkich warunkach. Świece Caritas będą także rozprowadzane w kościołach Białorusi i Ukrainy.

Oprócz wigilijnych świec Caritas Polska proponuje bożonarodzeniowe kartki pocztowe. Kartki dostępne są w sześciu wzorach. Przedstawiają uśmiechnięte dzieci, a także świąteczne symbole, jak choinki czy bombki. Na każdej znajduje się logo Caritas Polska, nazwa "Wigilijne Dzieło Pomocy Dzieciom" lub symbol wigilijnej świecy.

Od trzech lat Wigilijne Dzieło Pomocy Dzieciom ma wymiar ekumeniczny: jest organizowane wspólnie przez Caritas Kościoła Katolickiego, Diakonię Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP i Eleos Kościoła Prawosławnego. Również w roku bieżącym wigilijne świece będą rozprowadzane przez parafie tych Kościołów, a pozyskane fundusze zostaną wykorzystane na działalność charytatywną związaną z dziećmi. W ubiegłym roku Caritas, Diakonia i Eleos rozprowadziły wspólnie ponad 4,5 mln wigilijnych świec pozyskując ponad 14 000 000 PLN.

Zrozumieniu idei Wigilijnego Dzieła Pomocy Dzieciom służy symbolika światła i ciemności. Światło kojarzone jest z nadzieją i miłością. Wigilijna świeca jest znakiem gotowości dzielenia się miłością miłosierną z tymi, którzy nie mogą w pełni radości przeżyć Świąt Bożego Narodzenia: dziećmi ubogimi, opuszczonymi, zaniedbanymi, pokrzywdzonymi w wyniku klęsk żywiołowych, sierotami. Ciesząc się z dotychczasowych pozytywnych doświadczeń wynikających z owocnej i zgodnej współpracy ekumenicznej, Caritas Kościoła Katolickiego, Eleos Kościoła Prawosławnego oraz Diakonia Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego pragną zachęcić ludzi, aby wspierali ubogich nie tylko z okazji świąt.

Ogólnopolski program dystrybucji wigilijnych świec na trwałe wpisał się do kalendarza największych polskich przedsięwzięć charytatywnych, zaś uzyskane wpływy pozwoliły pomóc wielu dzieciom, nie tylko z naszej ojczyzny. Równie ważnym owocem Dzieła jest kształtowanie postaw i wyczulenie człowieka na potrzeby tych, którzy sami nie mogą poradzić sobie z problemami.

Luteranie

...byłem głodny i daliście Mi jeść,
byłem spragniony i daliście Mi pić,
byłem tułaczem i przyjęliście Mnie. (Mt 25,35)

Diakonia Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP, Caritas Polska Kościoła Rzymskokatolickiego oraz "Dzieło Miłosierdzia" Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego wspólnie organizują w 2001 roku akcję zbierania funduszy na "Wigilijne Dzieło Pomocy Dzieciom" poprzez rozprowadzenie świec wigilijnych. Każda z organizacji zamieściła swoje logo czytelne dla wiernych danego Kościoła.

Przyjście na świat Syna Bożego jest dla chrześcijan przypomnieniem nauki Chrystusa o Jego miłości do nas i o naszym zobowiązaniu miłości Boga i bliźnich. Realizujmy to przykazanie udzielając opiekę i wsparcie potrzebującym. Szczególną troską należy otaczać dzieci.

Przez nabycie Świecy Wigilijnej możemy przyczyniać się do polepszania ich trudnych warunków życiowych, m.in. nieść pomoc rodzinom wielodzietnym, partycypować uczniów dożywianiu uczniów w szkołach, w dofinansowaniu rehabilitacji niepełnosprawnych, współuczestniczyć w zakupach pomocy szkolnych, udzielać wielostronnej pomocy przed skutkami różnych uzależnień itp.

Jest tradycją, pielęgnowaną z pokolenia na pokolenie w naszej polskiej społeczności, pozostawianie dodatkowego, wolnego miejsca dla niespodziewanego gościa. Zapalmy także w tym roku obok pustego nakrycia przy stole wigilijnym jedną lub więcej świec, np. trzy, z każdego z Kościołów. Płomień tej świecy i płynące z niej ciepło niechaj będą znakiem naszej wzajemnej wobec siebie życzliwości. Życzliwości zarówno w kręgu rodzinnym, jak i wobec ludzi, których w świąteczny krąg tą świecą wpisujemy, a nie wykluczamy.

Każdy może znaleźć również inne, własne zastosowanie tej świecy. Można ją umieścić w wieńcu adwentowym lub podarować komuś w prezencie.

Dzieje i zadania Diakonii

Kościół Ewangelicko-Augsburski w Polsce prowadził zawsze służbę diakonijną w poszczególnych parafiach. Posiadał liczne zakłady opiekuńcze, szpitale czy też działające na terenie całego kraju ewangelickie diakonaty niosące pomoc potrzebującym.

W okresie międzywojennym działał - powstały z inicjatywy Matki Ewy von Tiele-Winckler - kompleks diakonijny "Ostoja Pokoju" w Bytomiu-Miechowicach. Również wówczas powstał w Dzięgielowie k. Cieszyna Diakonat Żeński "Eben-Ezer" i podległe mu zakłady opiekuńcze. Ich założycielem był ks. senior Karol Kulisz. W tym samym okresie ks. Zygmunt Michelis zorganizował drugi diakonat pod nazwą "Tabita". Z jego inicjatywy rozwinęło się całe dzieło miłosierdzia parafii św. Trójcy w Warszawie.

Okres powojenny, zmiana ustroju i polityka Państwa pozbawiły Kościół szpitali, sierocińców, ochronek dla ubogich, zakładów dla niepełnosprawnych, pozostawiając Kościołowi i diakonisom nieliczne już tylko domy opieki dla ludzi starszych. Służba diakonijna przybrała w tym okresie inny wymiar, rozwijając się w poszczególnych parafiach. Główny ciężar troski o potrzebujących spadł na Parafialne Koła Odwiedzinowe, Koła Pań, grupy biblijne i modlitewne, Rady Parafialne czy też chóry. Niosły one i niosą nadal bezinteresowną pomoc ludziom potrzebującym w parafii oraz poza nią. Od kilkunastu lat istnieje Synodalna Komisja ds. Diakonii.

W roku 1992 Synod Kościoła podjął uchwałę zobowiązującą do powołania w każdej diecezji Diecezjalnej Komisji ds. Diakonii. Komisje te mają koordynować i inspirować działalność powołanych następnie Parafialnych Komisji ds. Diakonii, skupiających w swej służbie dotychczasowych współpracowników działających w różnych grupach parafialnych.

Diakonia Kościoła jest organizacją pozarządową, 10 lutego 1999 r. uzyskała osobowość prawną Rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji (Dz.U. Nr 20, poz. 178). Organizacja działa na terenie całego kraju. Święto diakonii obchodzone jest w 13. Niedzielę po Trójcy Św.

Formy pracy

Diakonia Kościoła służy pomocą zarówno diecezjom, jak i innym kościelnym osobom prawnym w wypełnianiu ich charytatywnych i opiekuńczych zadań poprzez:
a) tworzenie i wspieranie instytucji oraz inicjatyw dotyczących udzielania bliźnim różnych form pomocy;
b) rozpoznanie nowych obszarów pracy w sferze socjalnej;
c) kształcenie i dokształcanie współpracowników i wolontariuszy;
d) udzielanie wszechstronnej pomocy rodzinom (szczególnie wielodzietnym, matkom lub ojcom samotnie wychowującym dzieci, rodzinom dysfunkcyjnym itp.);
e) opiekę nad ludźmi chorymi, starymi, niepełnosprawnymi;
f) współpracę z przedstawicielami opieki społecznej, instytucjami państwowymi, samorządowymi, fundacjami socjalnymi, kasami chorych, ubezpieczalniami i innymi instytucjami oraz osobami;
g) reprezentowanie diakonii wobec opinii publicznej;
h) w razie potrzeby tworzenie i utrzymywanie instytucji do wypełniania zadań diakonijno-opiekuńczych;
i) przeprowadzanie zbiórek na cele diakonijne;
j) współdziałanie z innymi przedstawicielami służby diakonijnej Kościołów chrześcijańskich na polu ekumenicznym w kraju i za granicą włącznie z możliwością organizacyjnej współpracy.

W ramach Diakonii Kościoła działa:

• 9 Domów Opieki (w tym 2 w zaawansowanej rozbudowie),
• 16 Stacji Diakonijnych (oraz 2 w stadium organizacji),
• Diakonia Diecezji Cieszyńskiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP,
• Diakonia Diecezji Mazurskiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP,
• Diakonia Diecezji Wrocławskiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP wraz z prowadzonym przez nią Centrum Kształcenia i Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (CeKiRON),
• Diakonat Żeński „Eben-Ezer” w Dzięgielowie,
• Rodzinny Dom dla Dzieci z Rodzin Dysfunkcyjnych w Dzięgielowie
• Przedszkole Niepubliczne „Jedyneczka” we Wrocławiu

W ramach diakonii diecezjalnej i parafialnej prowadzone są m.in.:

• praca z niepełnosprawnymi,
• wypożyczalnie sprzętu rehabilitacyjnego,
• pomoc osobom starszym, samotnym i chorym,
• pomoc rodzinom dysfunkcyjnym oraz innym potrzebującym,
• kolonie dla dzieci,
• fundowanie stypendiów,
• zakupy leków,
• udzielanie innych form pomocy.

W Komisjach na ogół pracują wolontariusze. Tylko kilka parafii zatrudnia zawodowych pracowników diakonijnych.

Specjalna oferta kierowana jest przez Diakonię Kościoła dla osób niepełnosprawnych. Dla tej grupy organizowane są:

• wczasy rehabilitacyjno-wypoczynkowe w Mikołajkach,
• Od 1995 roku niepełnosprawni z opiekunami uczestniczą w specjalnie dla nich zorganizowanym wypoczynku w pięknie położonym na Mazurach ośrodku, przystosowanym do poruszania się na wózkach inwalidzkich.
• międzydiecezjalne spotkania w Ustroniu-Polanie,
• Odbywają się one w każdą trzecią sobotę miesiąca na terenie domu parafialnego przystosowanego dla osób niepełnosprawnych.
• Na rzecz osób niepełnosprawnych działa również Ewangelickie Stowarzyszenie „Maria - Marta”. 

Dla emerytów i rencistów organizowane są:

• wczasy świąteczno-noworoczne,
• Dla osób samotnych i starszych organizowane są w okresie świąt Bożego Narodzenia i Nowego Roku wspólne wczasy. Od 1994 roku przez 7 lat ich organizacją zajmowała się Diakonia Kościoła, obecnie - diakonie diecezjalne i parafialne. 

Udział diakonii w międzynarodowych projektach

Diakonia Kościoła włącza się w międzynarodowe akcje charytatywne, m.in.:

1. „Dzieci Czarnobyla”

• Od 1993 roku dla dzieci z Białorusi, Ukrainy i Litwy organizowane są wakacyjne pobyty w Polsce. Pierwsza akcja sfinansowana była przez ofiary członków Kościoła, później fundusze pozyskiwano od sponsorów, np. szwajcarskiej organizacji „Glaube in der 2. Welt”

2. Wolontariat Europejski (EVS) - Diakonijny Rok Wolontariatu.

• Diakonia Kościoła koordynuje projekt długoterminowego wolontariatu dla młodzieży z Polski za granicą i dla młodzieży z państw europejskich w Polsce. Wolontariat można odbyć w ramach programu Komisji Unii Europejskiej - Edukacja i kultura - Wolontariat Europejski (EVS) lub w ramach innych projektów finansowanych przez Kościoły i Fundacje.
• Wolontariusze otrzymują kieszonkowe, ubezpieczenie, pokój i wyżywienie, w zamian zobowiązani są do wypełniania zadań określonych w projekcie, który mogą wybrać zgodnie ze swoimi zainteresowaniami.
• W czasie trwania wolontariatu młodzież uczestniczy w seminariach tematycznych i - w zależności od potrzeby - kursie językowym. Ma także możliwość lepszego poznania kraju, regionu, jego kultury i mentalności, a także nawiązania nowych znajomości i kontaktów.

3. Zastępcza służba wojskowa

• Diakonia Kościoła od 1999 r. jest koordynatorem tej akcji na terenie naszego kraju w środowisku ewangelickim. Akcja ta dotyczy również kandydatów z zagranicy w ramach współpracy z Diakoniami krajów europejskich. Podczas odbywania zastępczej służby wojskowej młodzi ludzie pracują społecznie np. w domach opieki.

4. Stypendia diakonijne

• Dla zainteresowanych organizowane są wyjazdy na zagraniczne stypendia w celu kształcenia się lub poznania pracy organizacji diakonijnych w innych krajach, np. w Danii, Szwecji, Niemczech czy Austrii.

5. Konferencje, seminaria

• Diakonia Kościoła organizuje seminaria i konferencje o tematyce diakonijnej z udziałem prelegentów czy grup z zagranicy.

Akcje o zasięgu ogólnokościelnym

• W ramach Diakonii Kościoła zbierane są np. fundusze poprzez kiermasze parafialne do tzw. skarbonki diakonijnej. W 2000 roku po raz pierwszy rozprowadzano świece w ramach akcji „Wigilijne Dzieło Pomocy Dzieciom”, organizowanej wraz z Kościołami rzymskokatolickim i prawosławnym.

Akcje o zasięgu ogólnokrajowym

W roku 2000 podpisano dokument dot. współpracy pomiędzy Diakonią Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP, Caritas Polska, Polskim Czerwonym Krzyżem oraz Wspólnotą Roboczą Związków Organizacji Socjalnych w zakresie działalności socjalnej.

Ofiary zebrane w parafiach ewangelickich za świece wigilijne Diakonia Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego przeznaczy na pomoc najbardziej potrzebującym pomocy dzieciom, aby w ten sposób wypełnić polecenie Jezusa Chrystusa, który swoim uczniom powiedział: "Cokolwiek uczyniliście jednemu z tych najmniejszych moich braci, mnie uczyniliście" (Mt 25,40).

Zebrane fundusze będą przeznaczone m.in. na:

• pomoc rodzinom wielodzietnym
• pomoc matkom i ojcom samotnie wychowującym dzieci
• wsparcie dla rodzinnych domów dziecka
• pomoc domom dziecka
• zimowiska i kolonie dla dzieci z rodzin ubogich i patologicznych dofinansowanie rehabilitacji dla dzieci niepełnosprawnych dożywianie dzieci w szkołach
• dopłaty do biletów miesięcznych do szkoły dla dzieci z rodzin ubogich Dzień Dziecka
• paczki świąteczne
• stypendia
• pomoc dzieciom z innych krajów (Białoruś, Ukraina, Litwa)
• pomoc dzieciom ulicy

Eleos - Prawosławny Ośrodek Miłosierdzia   

Podstawowe cele Eleos są następujące:

• pomoc osobom znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej, niezamożnym rodzinom
• pomoc dzieciom z rodzin ubogich, patologicznych, rozbitych, wychowankom domów dziecka
• pomoc osobom starszym, chorym, ułomnym
• przeciwdziałanie negatywnym zjawiskom i patologiom społecznym
• pomoc ofiarom katastrof i klęsk żywiołowych
• pomoc uchodźcom i emigrantom
• utrzymywanie i rozwijanie świadomości religijnej osób objętych pomocą, rozwijanie braterskich kontaktów między ludźmi
• praktyczne kształcenie kadr pracowników socjalnych

Eleos posiada siedem diecezjalnych ośrodków, łącznie z ośrodkiem ordynariatu polowego Wojska Polskiego. W tym roku powstał Metropolitalny Ośrodek Miłosierdzia w Warszawie, który ma się zajmować koordynacją pracy wszystkich diecezjalnych placówek. - Każda diecezja ma inne potrzeby, dlatego kładziemy nacisk na różne formy pomocy w zależności od rejonu - powiedział KAI dyrektor Metropolitalnej Eleos Marek Masalski. W diecezji białostocko-gdańskiej Eleos prowadzi świetlice socjoterapeutyczne dla dzieci z rodzin ubogich i patologicznych, organizuje wypoczynek letni i zimowy dla dzieci, dofinansowuje obiady w szkołach, a także wykupuje podręczniki. W Białymstoku jest też jadłodajnia, wydawane są paczki dla potrzebujących z odzieżą i środkami czystości.

Z kolei np. w diecezji warszawsko-bielskiej Eleos prowadzi więcej domów opieki: w Trześciance, w Hajnówce i w Kożynie. - W tych miejscowościach zostały zlikwidowane szkoły, puste budynki zaadaptowano na domy starców oraz domy opieki dziennej - relacjonuje Masalski. Starsi i chorzy mają tam zapewniony posiłek, zajęcia kulturalne oraz pomoc medyczną. - Jest to o tyle ważne, że ośrodki zdrowia z małych miejscowości są przenoszone do miast. Dzięki stacjom opieki Eleos, elementarna pomoc medyczna jest dostępna także na wsi - podkreśla Masalski. Każdy dom starców czy dom dziennej opieki ma swojego duchowego opiekuna i kaplicę, a w pobliżu najczęściej znajduje się cerkiew. - W dużych, państwowych czy rzymskokatolickich domach opieki starsi prawosławni często czują się zagubieni, wyrwani ze środowiska, w którym przeżyli swoje życie - uważa dyrektor Eleos. - U nas są wśród ludzi, którzy posługują się tym samym językiem i są należą do tego samego Kościoła.

Według informacji Masalskiego, wiele prawosławnych parafii prowadzi działalność charytatywną: można tam otrzymać gorącą zupę, odzież i środki czystości. W Białymstoku funkcjonuje jedyna w kraju prawosławna jadłodajnia "z prawdziwego zdarzenia".

- Ogólnopolski ośrodek koordynujący pracę diecezjalnych Eleos ma dbać o równomierne prowadzenie działalności placówek, nie tylko na białostocczyźnie, gdzie mieszka najwięcej prawosławnych - podkreśla dyrektor. Aktualnie w Lublinie, Rzeszowie i Cieplicach przygotowywane są domy opieki. - Nasza działalność jest otwarta na wszystkich potrzebujących, niezależnie od przynależności do Kościoła - deklaruje Masalski.

Fundusze na działalność Eleos zbierane są przede wszystkim wśród wiernych. Część środków pochodzi z ekumenicznego Wigilijnego Dzieła Pomocy Dzieciom, dobroczynnych koncertów, a także prywatnych sponsorów. Eleos otrzymuje też dotacje od gmin oraz ministerstwa pracy i polityki społecznej. Szacuje się, że w Polsce jest ok. 500-600 tys. prawosławnych. Pierwszy ośrodek miłosierdzia Eleos w Polsce powstał w 1996 roku w Białymstoku.