Wspinają się na gdańską Górę Gradową, by z tej perspektywy przy symbolicznie ustawionych trzech krzyżach nawiązać w sposób symboliczny do ukrzyżowania Chrystusa. Wszystko dzieje się na tle panoramy miasta. – To niezapomniane przeżycia – mówią ci, którzy mieli okazję przynajmniej raz wziąć udział w wyjątkowym religijnym wydarzeniu, jakim niewątpliwie jest misterium, organizowane na ulicach Gdańska od czterech lat.

Wśród gwaru przechodniów
– Zaczęło się prawdopodobnie od filmu Denysa Arcanda „Jezus z Montrealu” – mówią organizatorzy. – Kiedy zobaczyłem po raz pierwszy obraz Kanadyjczyka, pomyślałem, jak wiele ze współczesności można wpisać do zapisu drogi krzyżowej Nazarejczyka sprzed prawie 2 tysięcy lat – opowiada Adam Hlebowicz, jeden z organizatorów. Na początku rodzącego się pomysłu wszyscy wyobrażali sobie, że sceny misterium rozgrywać się będą w mieście, dokładnie tak, jak niegdyś w świętym mieście Żydów, chrześcijan i wyznawców islamu. We współczesnym Gdańsku widzieli starożytną Jerozolimę z pałacami, miejscami handlu oraz Golgotę. Warto przypomnieć, że wszystkie znane Kalwarie znajdują się poza miastami, na wzgórzach. W Drogach Krzyżowych co roku uczestniczą tam tysiące pielgrzymów. Jednak ktokolwiek miał okazję odwiedzić Jerozolimę, wie, że szlak, po którym wędrują uczestnicy współczesnych nabożeństw Drogi Krzyżowej, zmienił się nie do poznania od czasów Chrystusa, Poncjusza Piłata i Heroda.

Nieprzypadkowy wybór
Gdańsk to miasto nieprzypadkowe. Wielokrotnie przelewała się tu krew, także za wiarę i przekonania. Pytanie o początek Drogi Krzyżowej w mieście zaprzątało pytanie organizatorów od początku. Gdzie zorganizować sąd nad ubogim cieślą z Galilei? – Umieszczenie tej sceny pod gdańskim sądem byłoby zbyt dosłowne, zbyt łopatologiczne. Gdzie zatem? Dwór Artusa, miejsce ławy miejskiej, gdzie spierano się, zwalczano w najważniejszych dla miastach kwestiach? Spór o Nazarejczyka w Gdańsku? A jakże – nie tylko w okresie reformacji w grodzie nad Motławą wielokrotnie spierano się o Najwyższego. Nie raz i nie dwa, przesadzając z formą, niszcząc mienie innych, uciekając się do rękoczynów czy nawet zabijając – opowiada o początkach misterium Adam Hlebowicz. Skoro Dwór Artusa, to naturalną kontynuacją tego szlaku był Trakt Królewski. W końcu Piłat umył ręce od sądu nad Królem, choćby i nie przez wszystkich uznawanym.

W tym roku gdańskie Misterium Męki Pańskiej odbędzie się już po raz czwarty. Początkowo jego zwieńczeniem był Plac Solidarności, miejsce, gdzie autentycznie przelała się krew męczenników za wolność. – Paradoksalnie w cieniu trzech żelaznych krzyży górujących nad placem, w tym dniu stawiane były skromne trzy drewniane krzyże – opowiada Hlebowicz. W zeszłym roku organizatorzy misterium postanowili zmienić gdańską Golgotę na Górę Gradową. – To miejsce także jest naznaczone krzyżem, tzw. milenijnym, tu także w najbliższym otoczeniu lała się krew gdańszczan i przybyszów z zewnątrz – dodaje. Ubiegłoroczne doświadczenie pokazało, że wspięcie się na lokalną górę i popatrzenie na symboliczne ukrzyżowanie Boga na tle rozpościerającego się nieopodal miasta dostarcza niezapomnianych przeżyć. Duchowych i estetycznych. Warto więc kontynuować ten szlak, pamiętając, że misterium, tak jak droga krzyżowa Jezusa dwa tysiące lat temu, dla niektórych obojętna, realnie zmieniła bieg historii świata. Czy przemieniła nasze serca? Przecież każdy z nas codziennie wkłada na swoje ramiona jakiś krzyż. Czy go biorę, czy jak Cyrenejczyk muszę być do dźwigania przymuszony?

Misterium Męki Pańskiej w Gdańsku, Dwór Artusa–Góra Gradowa, początek o godz. 13.00, 10 kwietnia 2009 r.

Gdańskie misterium
Unikalne wydarzenie odbędzie się w Wielki Piątek na ulicach Gdańska. Ulicami gdańskiej Starówki i Śródmieścia przejdzie 70 aktorów, odgrywających sceny z ostatnich chwil życia Chrystusa. Dialogom towarzyszyć będzie oryginalna muzyka Cezarego Paciorka, jednego z najbardziej uzdolnionych polskich instrumentalistów jazzowych. Śpiewać będzie Diakonia Muzyczna „Jezus Żyje”, a zagrają zespół Larry’ego Oki Ugwu „Ikenga Drummers” i zaproszeni muzycy. Słowa tekstów napisał poeta Tomasz Pohl. W 2007 r. opublikowany został album reporterski „Droga”, będący gorącym zapisem dwóch misteriów: z Kalwarii Wejherowskiej w 2005 r. i z ulic Gdańska w 2006 r. Autorami wydawnictwa są Adam Hlebowicz, Mirosław Miłogrodzki, Yach Paszkiewicz i Tomasz Żmuda-Trzebiatowski. Do albumu dołączona jest płyta DVD z zapisem dźwiękowym muzyki Czarka Paciorka.