Ks. Piotr Sroga: Od września w archidiecezji warmińskiej zostanie wprowadzona katecheza parafialna. Skąd ten pomysł?

Ks. dr Adam Bielinowicz: Nie jest on niczym nowym. Można powiedzieć, że katecheza parafialna jest tak stara jak Kościół. Już pierwsi chrześcijanie katechizowali poprzez wspólnoty, a przecież parafia z perspektywy teologicznej to nic innego jak określona wspólnota osób. Chodzi zatem nie tyle o wprowadzenie katechezy parafialnej, ale o jej usystematyzowanie i takie zorganizowanie, aby swoim zasięgiem mogła objąć jak największą liczbę dzieci i młodzieży.

Taki postulat wystosował między innymi I Synod Archidiecezji Warmińskiej. Dlatego abp Wojciech Ziemba powołał do istnienia Katechetyczną Radę Archidiecezji Warmińskiej, która zajęła się opracowaniem i realizacją programu katechezy parafialnej we współpracy z pracownikami Wydziału Nauki Katolickiej.

Do czego jest ona potrzebna?

Celem ostatecznym katechezy jest doprowadzenie jej uczestników do komunii z Jezusem Chrystusem. Jej wyrazem jest żywe, bezpośrednie i czynne wyznawanie wiary. Wiara zaś ma być nie tylko znana, lecz także celebrowana, przeżywana i wyrażana w modlitwie. Dokumenty katechetyczne Kościoła wymieniają następujące zadania: rozwijanie poznania wiary, wychowanie liturgiczne, formację moralną, nauczanie modlitwy, wychowanie do życia wspólnotowego i wprowadzenie do misji.

W szkołach są lekcje religii. Na czym polega różnica między nimi a katechezami parafialnymi?

Doświadczenie ostatnich 25 lat pokazuje, że szkoła nie jest w stanie w pełni zrealizować wszystkich zadań katechezy. W szkole chodzi przede wszystkim o nauczanie, natomiast takie elementy jak inicjacja chrześcijańska czy formacja liturgiczna mogą być realizowane jedynie w parafii. Dlatego lekcje religii w szkole i katecheza parafialna prowadzone będą równocześnie. Mają się one nawzajem uzupełniać. Mówiąc najogólniej, szkoła będzie skłaniała się bardziej ku formacji intelektualnej, a parafia – ku duchowej.

Czy wszystkie parafie archidiecezji warmińskiej muszą wprowadzić katechezy parafialne?

Program zakłada, że katecheza powinna być systematycznie prowadzona we wszystkich parafiach archidiecezji warmińskiej, począwszy od roku szkolnego 2015/2016. Powinna objąć dzieci i młodzież z podstawówek, gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych.

Kto jest odpowiedzialny za zorganizowanie takich katechez i kto może je prowadzić?

Odpowiedzialnym za zorganizowanie katechezy parafialnej jest proboszcz parafii. Powinien ją zintegrować ze szkolnym nauczaniem religii i całym duszpasterstwem parafialnym. Prowadzić ją mogą księża i siostry zakonne oraz osoby świeckie, które są zaangażowane w życie religijne parafii. Aby móc nauczać religii w szkole, wymagane jest wykształcenie teologiczne i pedagogiczne. W katechezie parafialnej takich wymogów nie stawiamy, bo to inna posługa i inne zadania są jej stawiane. Liczymy szczególnie na zaangażowanie osób z różnych wspólnot religijnych działających w parafii, szafarzy Komunii św., absolwentów szkół biblijnych i wydziałów teologicznych oraz wszystkich parafian, którym zależy na chrześcijańskim wychowaniu młodzieży. Wskazane jest, aby zajęć tych nie prowadziły te same osoby, które nauczają dzieci i młodzież w szkole.

Czy istnieje jakiś program?

Katechetyczna Rada Archidiecezji Warmińskiej, składająca się z prawie 30 osób, zarówno praktyków katechezy, jak i teoretyków katechetyki, przygotowała program, który został ostatecznie zatwierdzony przez abp. Wojciecha Ziembę. Program ten został zaprezentowany księżom i nauczycielom religii podczas wiosennych konferencji rejonowych. W czerwcu program został rozesłany wraz z dekretem wprowadzającym katechezę parafialną do wszystkim parafii. Dostępny jest także na stronie Wydziału Nauki Katolickiej w Olsztynie (www.katecheza.olsztyn.pl).

Gdzie mogą zgłaszać się księża potrzebujący pomocy w zorganizowaniu zajęć?

Zarówno ich, jak i osoby świeckie, które będą angażować się w katechezę parafialną, zachęcam do korzystania ze strony Wydziału Nauki Katolickiej. Zamieszczone są tam propozycje materiałów, które można wykorzystać, jest także miejsce na dzielenie się uwagami oraz nadsyłanie propozycji nowych pomocy katechetycznych. Ponadto pomocą służą pracownicy wydziału i członkowie rady.

Jak będzie wyglądać organizacja katechezy parafialnej?

Zaproponowany przez program podział treści umożliwia różnorodną jej organizację w ciągu roku szkolnego. Najkorzystniejsza wydaje się organizacja w cyklu miesięcznym. Mogą to być spotkania np. wszystkich uczniów klas I lub spotkania w grupach 15-, 20-osobowych. W mniejszych parafiach być może wskazana jest organizacja jednego spotkania dla klas łączonych: I, II, III. Ostateczna decyzja dotycząca organizacji katechezy parafialnej powinna zapaść po uwzględnieniu miejscowych uwarunkowań.

Czy jest to jakieś przygotowanie do przyjęcia sakramentów?

Jak najbardziej jest to najwłaściwsze miejsce, aby przygotować dzieci do Pierwszej Komunii św., młodzież dorastającą do bierzmowania, a młodzież szkół średnich do sakramentu małżeństwa.