Siedemdziesiąt lat temu w Dreźnie za spiskowanie przeciwko III Rzeszy stracono pięciu młodych poznaniaków. Wszyscy byli wychowankami oratorium księży salezjanów. Kilkanaście lat temu Jan Paweł II zaliczył ich w poczet 108 błogosławionych męczenników II wojny światowej. Poznaniacy modlą się o ich kanonizację.
– Byli zwykłymi chłopcami, pełnymi planów, marzeń i młodzieńczych figli, jacy wówczas chodzili po poznańskich ulicach – mówi o nich poznański arcybiskup Stanisław Gądecki. – Lecz różnili się od innych młodych poznaniaków tym, że pozbawieni byli nienawiści – dodaje.
Pół roku temu przez centrum Poznania przeszła Droga Krzyżowa. Kilka tysięcy osób podążało w niej za krzyżem, którym więzienny kapelan błogosławił 70 lat temu idących na śmierć młodych spiskowców. On pierwszy przekonany był o świętości Poznańskiej Piątki. 
– Najbardziej niezwykłe jest w nich to, że byli tacy zwyczajni – powiadają ci, którzy się z nimi zetknęli.


Pierwszy


Czesław Jóźwiak, rocznik 1919. Dał się poznać jako opiekun młodszych i nieformalny przywódca Piątki. Pewnie dlatego miał ksywkę „Tato”. Należał do harcerstwa. 
Miał dziesięć lat, kiedy przyszedł do Oratorium św. Jana Bosko przy Wronieckiej 9 w samym centrum Poznania. Przed wojną każdego popołudnia zbierali się tu chłopcy z okolicy: odrabiali lekcje, czytali książki, grali w piłkę. W niedziele służyli do Mszy w gotyckim kościele z obrazem Matki Bożej Wspomożycielki Wiernych. Latem jeździli na kolonie. W przyszłości będą mówić, że oratorium to był ich drugi dom. 
Tak samo uważał Jóźwiak – w oratorium spędził dzieciństwo i młodość, tutaj wydoroślał. „Słuchaj się Czesia” – napominają swoich małoletnich synów matki, kiedy wychowankowie oratorium udają się na wycieczkę. A dorastającego Czesława Jóźwiaka proszą, żeby opiekował się ich pociechami. 
We wrześniu 1939 roku Czesio walczy na froncie. Po klęsce wraca do Poznania i pracuje w firmie malarskiej. To on nawiązał kontakt z Narodową Organizacją Bojową, którą w okupowanym Poznaniu założyli przedwojenni działacze endecji. Wciągnął do podziemia pozostałą czwórkę. 
Młodzi oratorianie wykonują proste działania wywiadowcze – na przykład zbierają informacje o domach, w których mieszkają niemieccy oficerowie, kolportują ulotki. Dowódcą ich grupy jest Czesio.