Klauzula normalności

Aptekarze katoliccy w porozumieniu z kurią biskupią łamią wolności obywatelskie? Jest odwrotnie: to ich wolności są łamane!

Prawo do klauzuli sumienia to jedno z podstawowych osiągnięć współczesnej demokracji. Korzystają z niego farmaceuci w wielu krajach. Ale nie w Polsce Marek Piekara

Od kilku lat środowisko katolickich farmaceutów walczy o wprowadzenie do prawa farmaceutycznego zapisu o klauzuli sumienia. Na razie bezskutecznie. Niedawno starania te poparł poseł PO Jacek Żalek. I wcale nie dlatego, że kurie biskupie depczą mu po piętach, a fanatycy religijni grożą ogniem piekielnym. Prawo do klauzuli sumienia to jedno z podstawowych osiągnięć współczesnej demokracji. W cywilizowanych państwach posiadają je lekarze, położne, pielęgniarki i farmaceuci: osoby, które swoją pracą mogą decydować o ludzkim życiu bądź śmierci. Z wymienionych grup zawodowych w Polsce tylko farmaceuci – wbrew zasadom demokracji i wolnościowym deklaracjom zapisanym w prawie – na klauzulę sumienia powołać się wciąż nie mogą.

Po nitce do klauzuli

Klauzula sumienia to szczególny zapis prawny, który w wyjątkowych okolicznościach umożliwia pracownikowi odstąpienie od obowiązków służbowych, niezgodnych z jego systemem wartości. Zazwyczaj na klauzulę sumienia powołuje się środowisko medyczne: uregulowania dotyczące klauzuli znajdują się w Kodeksie Etyki Lekarskiej. Również w art. 39 Ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty z 1996 r. istnieją zapisy, w myśl których „lekarz może powstrzymać się od wykonania świadczeń zdrowotnych niezgodnych z jego sumieniem”. Przykładem „świadczeń zdrowotnych” może być przeprowadzenie aborcji z tzw. wskazań medycznych, ale także wypisywanie środków antykoncepcyjnych i wczesnoporonnych i uczestniczenie w zabiegach in vitro. W przypadku położnych chodzi najczęściej o asystę przy zabiegach przerywania ciąży. Pielęgniarki mogą m.in. odstąpić od asystowania w procedurze in vitro. Dlaczego aptekarze domagają się klauzuli? Nie wykonują przecież wyżej wymienionych czynności.