Po latach napisał: „Kiedy w wielkiej a trudnej chwili dziejowej obejmowałem rządy kościelne na Śląsku, położyłem całą ufność swoją w Matce Boskiej Piekarskiej, której się oddałem w opiekę z wszystkimi Wami”. Momentem kulminacyjnym istnienia Administracji Apostolskiej była koronacja piekarskiego obrazu 15 sierpnia 1925 roku, na zaledwie dwa miesiące przed powołaniem do życia diecezji katowickiej, czyli śląskiej. Podkreślając zaangażowanie w życie społeczne oraz wskazując na Piekary, ks. Hlond odwoływał się do społecznych korzeni śląskiego katolicyzmu.

Tekst pochodzi z dodatku "Mocny fundament" dostępnego z wydaniem 43/2022 "Gościa Niedzielnego".

Pierwszy świadomy zasiew katolicyzmu społecznego został dokonany na Górnym Śląsku w okresie rewolucji 1848–1849 roku – tzw. Wiosny Ludów. Centrum życia religijnego, społeczno-kulturowego oraz narodowego stały się wówczas Piekary. Już w latach 1677–1776 miejscowi jezuici stawiali sobie za cel stworzenie „duchowego przedmurza, dzięki któremu ulegną wzmocnieniu związki w wierze katolickiej między Polską i Śląskiem, przez które serca między Polakami i Niemcami przy tej sposobności bardziej się złączą”.

W Piekarach tradycje te były w połowie XIX wieku bardzo żywe. Wtedy to grupa duchownych skupionych wokół ks. Alojzego Ficka doskonale odczytała znaki czasu: budzenie się świadomości etnicznej, odradzanie się i rozwój rodzimej kultury, która nawiązywała do polskich tradycji. Organizowana przez nich działalność była zbudowana wokół idei współpracy z szerokimi kręgami społecznymi. Nie tyle była to praca oświatowa dla ludu, ile razem z ludem. Na probostwie piekarskim powstała jedna z pierwszych bibliotek – czytelni ludowych. Towarzyszyła jej rozbudowana działalność charytatywna, wydawnicza, trzeźwościowa, patriotyczna, homiletyczna.

Wzorem Piekar, w odpowiedzi na burzliwy rozwój regionu, tworzyły się nowe parafie i sposoby oddziaływania duszpasterskiego. Nie tylko ze względu na kulturkampf, ale też „z wewnętrznej potrzeby górnośląskiej duszy” powoływano do życia liczne organizacje kościelne i świeckie. Wiernych wspierali kapłani, którzy – chociaż często wywodzili się z najniższych warstw społecznych – zafascynowani byli nauką i kulturą, w swoisty sposób łącząc w swojej działalności te różnorodne światy.

Wrażliwość społeczna Kościoła na Górnym Śląsku znajdowała swój skuteczny wyraz mimo zmieniających się uwarunkowań zewnętrznych. I do niej nawiązywał nowo mianowany administrator apostolski. Jego plan duszpasterski czerpał z tych doświadczeń i jednocześnie wybiegał w przyszłość. Wskazywał na konieczność budowania przyszłości Śląska wokół „odnowienia wszystkiego w Chrystusie”. Zgodna i szeroko zakrojona współpraca wszystkich wiernych miała złagodzić antagonizmy społeczne, promować pomocniczość, angażować w obronę rodzin przed niebezpiecznymi ideami politycznymi i duchowymi.

W Administracji Apostolskiej zaczęto również tworzyć struktury działalności charytatywnej. 27 lipca 1924 roku został powołany do życia Sekretariat Dobroczynności, a następnie Śląski Komitet Ratunkowy – fundamenty przyszłego Związku Caritas Diecezji Katowickiej. Oddziały parafialne miały za zadanie otoczyć opieką najuboższych: otwierano kuchnie ludowe, organizowano zbiórki i kwesty na zakup żywności lub rzeczy najpotrzebniejszych dla osób i biednych rodzin.

7 lipca 1924 roku utworzono Śląską Ligę Katolicką, na której czele stanął późniejszy biskup polowy Wojska Polskiego ks. Józef Gawlina. Działalność Ligi stanowiła etap prowadzący do utworzenia w przyszłości Akcji Katolickiej – platformy współpracy, formacji i aktywności wielu stowarzyszeń, przy zachowaniu ich autonomii i struktur wewnętrznych. Wzajemna inspiracja i mobilizacja lokalnego Kościoła miała miejsce podczas przedsięwzięć na skalę całej administracji: zjazdów katolickich, budowy katedry, Jubileuszowej Pielgrzymki Ślązaków do Rzymu w roku 1925 i wielu innych.

Jeśli przyjąć, że katolicyzm społeczny zajmuje się tym, co odnosi się do uświadomienia sobie nowych problemów, do opracowania ich rozwiązania w duchu Ewangelii oraz do roztropnego i konkretnego działania, to Administracja Apostolska dla Górnego Śląska pod rządami ks. Augusta Hlonda doskonale zaczerpnęła ze społecznych źródeł górnośląskiego katolicyzmu i stworzyła solidny fundament pod jego kontynuację w ramach przyszłej diecezji katowickiej.