publikacja 25.06.2020 00:00
Wśród licznych pozycji o kard. Stefanie Wyszyńskim wydawnictwo o związkach prymasa z Górnym Śląskiem jest czymś wyjątkowym i oryginalnym.
Adam Dziurok, Jerzy Myszor "Prymas Stefan Wyszyński a Górny Śląsk". WueM, 2020
Książka ukazuje aktywność kard. Wyszyńskiego w kontekście jego relacji z Kościołem lokalnym na Górnym Śląsku w latach 1949–1951. W tym okresie diecezją kierowali biskupi Stanisław Adamski i Herbert Bednorz. Tych kontaktów było sporo. Składały się na nie m.in. wizyty prymasa w sanktuarium piekarskim, i wygłoszone tam kazania, kontakty osobiste lub listowne z biskupami śląskimi, odniesienia do kwestii górnośląskich w wypowiedziach czy pismach prymasa oraz relacje i komentarze na temat stosunku duchowieństwa i wiernych z Górnego Śląska do jego osoby.
Układ książki jest chronologiczny i wymownie pokazuje różne uwarunkowania tych kontaktów. Rozdział pierwszy, poświęcony czasom stalinowskim, zatytułowany został „Wspólnota losów w okresie stalinizmu” (1949–1956), kolejny nosi tytuł „Ożywione kontakty” (1956–1970), a ostatni, „Na odległość”, obejmuje lata 1971–1981. Objętościowo jest najszczuplejszy, za to zawiera, być może, najważniejsze dokumenty. Pokazuje, że prymas i bp Bednorz byli silnymi osobowościami. Różniąc się w ocenie bieżących wydarzeń, potrafili zachować jedność w sprawach zasadniczych.
Większość dokumentów publikowana jest po raz pierwszy, m.in. bardzo ważna korespondencja na temat problemów społecznych z 1977 r. i 1978 r. Od połowy dekady gierkowskiej bp Bednorz coraz ostrzej protestował przeciwko zmianom odbierającym górnikom prawo do świętowania niedzieli. Prymas patrzył na to z perspektywy ogólnopolskiej, nieco inaczej rozkładając akcenty krytyki systemu. Ich racje ścierają się w tej korespondencji. Dokumenty uzupełniają „Pro memoria” Prymasa oraz zapiski z dzienników bp. Bednorza. Całość poprzedza wstęp abp. Wiktora Skworca, który jako bliski współpracownik bp. Bednorza był świadkiem wielu opisywanych wydarzeń.
Andrzej Grajewski
To dla nas sygnał, że cenisz rzetelne dziennikarstwo jakościowe. Czytaj, oglądaj i słuchaj nas bez ograniczeń.