Historia :.
Przeszczepienie do Polski :.
Cele, Formacja, Charyzmat :.
Dzieła :.
Władze :.
Co mówi Statut? :.
Jak założyć i zorganizować Akcję Katolicką w parafii? Jak ją prowadzić w parafii? :.
Być albo nie być? :.
Oficjalna strona Akcji Katolickiej w Polsce :.

Akcja Katolicka jest publicznym stowarzyszeniem wiernych, którzy w zorganizowany sposób współpracują z hierarchią kościelną w realizacji ogólnego celu apostolskiego Kościoła. Jej celem jest pogłębianie formacji chrześcijańskiej, przenikanie wartościami ewangelicznymi życia społecznego, kształcenie działaczy katolickich i przygotowanie ich do aktywnego udziału w życiu publicznym.

Akcja Katolicka liczy obecnie ok. 30 tys. członków zwyczajnych. Jest obecna we wszystkich diecezjach, także w Ordynariacie Polowym WP.


Historia

Akcja Katolicka została powołana do istnienia przez papieża Piusa X, który w encyklice „II fermo proposito” z 1905 r. nakreślił jej teologiczne i organizacyjne podstawy. Już od 1903 r. papież ten określał mianem „Akcja Katolicka” każdą apostolską działalność katolików świeckich. Ojciec Święty Pius XI powiedział w 1933 r., że Akcja Katolicka jest „udziałem świeckich w apostolstwie hierarchicznym Kościoła”, co do dziś uważane jest za definicję najpełniej oddającą misję Stowarzyszenia.

Początkowo Akcja Katolicka działała we Włoszech, później rozprzestrzeniła się na inne kraje -Belgię, Francję i Niemcy. W odpowiedzi na wezwanie Ojca Świętego Episkopaty w wielu krajach zaczęły tworzyć w latach 20. ramy organizacyjne dla Akcji, by umożliwić katolikom świeckim aktywne uczestnictwo w życiu Kościoła. Przeczepianie do Polski

Prace przygotowawcze do przeszczepienia Akcji Katolickiej do Polski rozpoczęły się we wrześniu 1928 r., gdy powołana została specjalna Komisja Episkopatu ds. Akcji, rok później został opracowany tymczasowy projekt ustroju wewnętrznego dzieła. Obradująca w kwietniu 1930 r. w Poznaniu Konferencja Episkopatu postanowiła utworzyć Akcję Katolicką typu centralistycznego ze Statutem obowiązującym w całym kraju. 24 listopada 1930 r. kard. Hlond erygował Naczelny Instytut Akcji Katolickiej (NIAK) z siedzibą w Poznaniu. Jego pierwszym dyrektorem został bp Stanisław Adamski, prezesem - Adolf Bniński, zaś naczelnym asystentem kościelnym - bp Walenty Dymek. Statut zatwierdził papież Pius XI 27 listopada 1930 r. Obok włoskiego był jedynym usankcjonowanym przez samego papieża.

Patronem w Polsce obrano św. Wojciecha, zaś główna uroczystość patronalna została wyznaczona na święto Chrystusa Króla. W latach 1930-1932 biskupi diecezji powoływali Diecezjalne Instytuty Akcji Katolickiej (DIAK). W 1931 r. zaczęto wydawać pismo „Ruch Katolicki”. W 1934 r. we Lwowie powstał Instytut Generalny Akcji Katolickiej Kościoła Greckokatolickiego. Dzieło tworzyły cztery organizacje stanowe: Katolicki Związek Mężów, Katolicki Związek Kobiet, Katolicki Związek Młodzieży Męskiej i Katolicki Związek Młodzieży Żeńskiej. Każda organizacja miała swoje czasopismo - odpowiednio: „Na wyżyny”, „Zjednoczenie: (wraz z dodatkiem „Gazeta dla Kobiet”), „Przyjaciel Młodzieży” i „Młoda Polska”. Od 1936 r. ukazywał się w Poznaniu związany ideowo z Akcją tygodnik „Kultura”. Dla jej członków wydawano Biblioteczkę Rekolekcyjną. Od 1934 r. działała w Katowicach Centrala Filmowa, która zajęła się dystrybucją wartościowych obrazów filmowych. Aby przygotować swoich członków do aktywnego zaangażowania w życie Kościoła i społeczeństwa, realizowano pogłębioną formację duchową i intelektualną. Uczestnicy Akcji brali udział we wspólnych Mszach świętych, zebraniach formacyjnych i rekolekcjach zamkniętych, które były novum w życiu ówczesnego Kościoła. Wśród poruszanych tematów były sprawy społeczne, edukacyjne, działalność charytatywna i apostolstwo trzeźwości. W chwili wybuchu wojny w 1939 r. do Akcji Katolickiej należało 750 tyś. osób. Po wojnie reaktywowanie dzieła było niemożliwe z powodów politycznych. 12 stycznia 1993 r., ponad pół wieku po zaprzestaniu działalności, o potrzebie wskrzeszenia Akcji powiedział Papież Jan Paweł II w przemówieniu do biskupów polskich przybyłych z wizytą „ad limina”. Stwierdził wówczas: „Niezastąpionym środkiem formacji apostolskiej świeckich są organizacje, stowarzyszenia i ruchy katolickie. Wśród nich szczególne miejsce zajmuje Akcja Katolicka, która kiedyś w Polsce była tak żywa i przyniosła tyle wspaniałych owoców. Trzeba więc, aby na nowo odżyła". Słowa te były bodźcem do konkretnych działań.

Prymas Polski kard. Józef Glemp razem z wieloma biskupami zachęcał do zawiązywania w parafiach grup Akcji Katolickiej. Z upoważnienia 275. Konferencji Episkopatu Polski ksiądz Prymas dekretem z 2 maja 1996 r. powołał Akcję Katolicką w Polsce z siedzibą w Warszawie przy ulicy Dziekanie] l. W tym samym dniu zatwierdził Statut Akcji Katolickiej na trzy lata na okres próbny. Na 282. Zebraniu Plenarnym Episkopatu Polski, które odbyło się w dniach 30 kwietnia - 2 maja 1996 r. Konferencja Episkopatu powołała bpa Piotra Jareckiego na Krajowego Asystenta Akcji Katolickiej. Szybki rozwój Stowarzyszenia doprowadził do powołania władz Krajowego Instytutu Akcji Katolickiej, będącego forum współpracy instytutów diecezjalnych. W listopadzie 1998 r. odbyło się na Jasnej Górze spotkanie delegatów Akcji Katolickiej z całego kraju. W tym samym miesiącu odbyło się pierwsze po wojnie posiedzenie Rady Krajowgo Instytutu Akcji Katolickiej w Polsce. Został wówczas wybrany 9-osobowy Zarząd i trzech kandydatów na prezesa. 26 listopada Konferencja Episkopatu Polski uwzględniając rekomendację bpa Piotra Jareckiego, mianowała prezesem Zarządu Krajowego Instytutu Akcji Katolickiej Halinę Szydełko, prawniczkę, przedstawicielkę diecezji rzeszowskiej. Cele

Celem Akcji Katolickiej jest pogłębienie formacji chrześcijańskiej jej członków oraz współpraca świeckich z hierarchią w realizowaniu misji Kościoła. Pogłębienie życia religijnego ma przygotować członków Akcji do odważnego i kompetentnego występowania na „areopagach" świata, do przenikania wartościami ewangelicznymi życia społecznego, zajmowania zgodnego z nauczaniem Kościoła stanowiska w sprawach publicznych, zwłaszcza tam, gdzie zagrożona jest wiara i moralność chrześcijańska. Ważnym zadaniem Akcji jest także kształcenie działaczy społecznych, gospodarczych, kulturalnych i politycznych.

Formacja

Formacją centralną objęci są obecnie jedynie księża asystenci diecezjalni Akcji. W diecezjach program i metody formacyjne opracowują Diecezjalne Instytuty. Instytuty teologiczno-pastoralne organizują trwające od 1,5 roku do 2 lat szkolenia, miesięczne dni formacyjne prowadzone przez zaproszonych wykładowców, a także rekolekcje i dni skupienia. W parafiach formację prowadzi proboszcz, sprawujący funkcję asystenta parafialnego. Pomocne w tej pracy są programy diecezjalne oraz zeszyty i materiały szkoleniowe.

Charyzmat

Zgodnie z charyzmatem Stowarzyszenia terenem jego działalności jest parafia, diecezja, Kościół lokalny. Członkowie Akcji Katolickiej we współpracy z hierarchią włączają się aktywnie w liczne dzieła ewangelizacyjne. Akcja uaktywnia licznych świeckich w budowaniu Kościoła Chrystusowego i realizacji jego misji apostolskiej, wskutek czego mogą oni „czynić obecnym i aktywnym Kościół w takich miejscach i takich okolicznościach, gdzie jedynie przy ich pomocy stać się on może solą ziemi". Dzieła

Dzieła, w które angażują się członkowie Akcji Katolickiej, to: przygotowywanie programów radiowych dla rozgłośni katolickich, wydawanie gazetek parafialnych, kolportaż prasy katolickiej w parafiach, organizacja i prowadzenie bibliotek i wypożyczalni kaset wideo, współpraca z księżmi w organizowaniu rekolekcji i misji parafialnych, współpraca z innymi grupami parafialnymi w organizowaniu nabożeństw, prowadzenie modlitwy „Anioł Pański” w intencji Papieża, tworzenie oprawy liturgicznej podczas Mszy świętych, tworzenie grup charytatywnych „Caritas”, prowadzenie świetlic dla dzieci i młodzieży, organizacja wypoczynku dla dzieci z ubogich rodzin, także z Białorusi. Od kilku lat co roku Akcja organizuje Tygodnie Społeczne. W ramach Tygodni omawia się ważne i naglące problemy społeczne w świetle katolickiej nauki społecznej. Po raz pierwszy Tydzień Społeczny pod tą właśnie nazwą odbył się we Francji w 1904 r. Jeszcze wcześniejszy, gdyż zainicjowany po raz pierwszy w 1848 r. w Moguncji, był niemiecki Katholikentag, czyli spotkanie organizacji katolickich ze wszystkich landów.

W Polsce tradycja tych spotkań sięga 1922 r., gdy Stowarzyszenie Młodzieży Akademickiej „Odrodzenie” wzorując się na francuskich Semains Sociales zorganizowało w Lublinie I Tydzień Społeczny. Od tego czasu co roku inicjatywa była kontynuowana - w sumie 18 razy do wybuchu II wojny światowej w 1939 r. Po przeszło półwiecznej przerwie z inicjatywy Prymasa kard. Józefa Glempa zorganizowano 4-5 czerwca 1994 r. I Tydzień Społeczny nt. „Wskazania nauki społecznej Kościoła w dobie przemian systemowych w Polsce". W obradach uczestniczyli m.in. przewodniczący Papieskiej Rady ds. Świeckich kard. A. Lopez Trujillo i wiceprzewodniczący tejże Rady bp Paul Josef Cordes. Mówiono też o potrzebie reaktywowania Akcji Katolickiej. W następnym roku w ramach Tygodnia skoncentrowano się na bezrobociu i ważnych problemach społecznych. III Tydzień zorganizowała już reaktywowana Akcja Katolicka. Omawiano zagadnienia związane z katolicyzmem społecznym w Polsce współczesnej. Od tego czasu co roku Akcja organizuje spotkania, w których uczestniczą wybitni naukowcy i specjaliści, a także członkowie Stowarzyszenia z całego kraju, dla których udział w wykładach jest ważnym elementem formacyjnym.

Akcja Katolicka wydaje książki z serii „Biblioteka Akcji Katolickiej”. Dotychczas ukazało się w niej 7 tomów. Władze

Krajowy Asystent kościelny Akcji Katolickiej:
bp Mariusz Leszczyński, biskup pomocniczy diecezji zamojsko-lubaczowskiej

Prezes Zarządu Krajowego Instytutu Akcji Katolickiej
Jan STEFANEK (Diecezja Poznańska)

Zarząd
Wice-Prezesi: Halina Szydełko, Ryszard Zimnoch

Sekretarz
Zbigniew Trybuła

Skarbnik
Mieczysław Falkowski

Członkowie: Stefania Biernat, Teresa Krasowska, Stefan Majerczak, Augustyn Wernicki

Adres
Siedziba Akcji Katolickiej w Polsce:
ul. Dziekania 1
00-279 Warszawa
tel.: (0-22) 6351573
tel./fax:(0-22) 8310148