Całkowicie dla Boga i dla człowieka

Kobiety konsekrowane

publikacja 01.02.2003 12:04

Zakonnicy i zakonnice, mnisi i mniszki, pustelnicy i świeccy konsekrowani, dziewice poświęcone Bogu i wdowy konsekrowane - wszyscy należą do jednej rodziny osób prowadzących życie konsekrowane. W Kościele katolickim w święto Ofiarowania Pańskiego, 2 lutego, obchodzony jest Dzień Życia Konsekrowanego.

 

Ks. Roman Kempny
Istota życia konsekrowanego polega na naśladowaniu Chrystusa na drodze rad ewangelicznych, czyli przez życie w czystości, ubóstwie i posłuszeństwie. Co prawda wszyscy wierni są wezwani do naśladowania Chrystusa, jednak osoby konsekrowane są powołane do szczególnej zażyłości z Jezusem i oddania się Mu w sposób "niepodzielny" - podkreśla Jan Paweł II w posynodalnej adhortacji apostolskiej "Vita consecrata" z 1996 r., będącej aktualnie podstawowym dokumentem dotyczącym życia konsekrowanego. Żyjąc w posłuszeństwie, niczego nie posiadając na własność i zachowując czystość, osoby konsekrowane przyjmują najbardziej radykalną formę życia Ewangelią na ziemi.
 


Każde powołanie w Kościele jest w służbie świętości, Jednak niektóre - jak powołanie do kapłaństwa czy życia konsekrowanego - są szczególnym powołaniem w tym względzie. Powołanie do tych stanów jest darem cennym i koniecznym, który potwierdza, że także dzisiaj naśladowanie Chrystusa czystego, ubogiego i posłusznego, świadczenie o absolutnym prymacie Boga oraz służba na rzecz ludzkości w duchu Zbawiciela przedstawiają uprzywilejowane drogi ku pełni życia duchowego.
Jan Paweł II, Orędzie na Tydzień Powołań 2002


Adhortacja apostolska "Życie konsekrowane" rozróżnia pięć form życia radami ewangelicznymi: instytuty zakonne oddane całkowicie kontemplacji, instytuty zakonne oddane dziełom apostolskim - tzw. czynne, instytuty świeckie, stowarzyszenia życia apostolskiego oraz stan dziewic, pustelników i wdów poświęconych Bogu. Te formy życia podejmowane są zarówno przez mężczyzn, jak i kobiety.

Życie radami ewangelicznymi, czyli...

Osoby konsekrowane praktykują rady ewangeliczne przez tzw. profesję, czyli śluby składane publicznie wobec przedstawicieli Kościoła. Pierwsze śluby składa się zwykle na rok, po którego upływie mogą być ponawiane. Śluby te określane są jako czasowe. Po kilkakrotnych ponowieniach składa się śluby wieczyste, obowiązujące do końca życia, nazywane profesją wieczystą.
Rady ewangeliczne stanowią główną oś życia zakonnego, dotykają trzech istotnych dziedzin egzystencji i życiowych odniesień osoby ludzkiej. Ślub czystości, zawierający obowiązek doskonałej wstrzemięźliwości w celibacie, nie jest tylko dobrowolną rezygnacją z małżeństwa i życia rodzinnego, ale wyborem Chrystusa jako jedynej miłości. Ślub ubóstwa zobowiązuje osoby konsekrowane do życia pracowitego i ubogiego oraz do zależności od przełożonych w używaniu i dysponowaniu dobrami materialnymi. Życie w ubóstwie pomaga osobom konsekrowanym zdobywać wolność wewnętrzną przez oderwanie od przywiązania do rzeczy materialnych i kierowanie uwagi na dobra duchowe i solidarność międzyludzką. Przez ślub posłuszeństwa osoby konsekrowane zobowiązują się do podporządkowania własnej woli prawowitym przełożonym, gdy wydają oni polecenia zgodne z Ewangelią i konstytucjami instytutu. Osoby zakonne przez ten ślub włączają się w realizację planów Boga na wzór Chrystusa pełniącego zawsze wolę Ojca.

Siostry zakonne spotykamy nie tylko w kościele czy kancelarii parafialnej. Są katechetkami, pielęgniarkami, nauczycielkami, wychowawczyniami. Nieraz oddają się na wyłączną służbę Bogu w zakonach klauzurowych, odcięte od świata. Zaskakują ubiorem i regułą życia. Większość ludzi dostrzega potrzebę ich służby, trudniej jest zrozumieć tę formę życia. Stąd rodzą się pytania o sens tej drogi powołania. Siostry zgodnie podkreślają, że może ona być zrozumiała tylko w perspektywie wiary, i ona wyznacza podejmowane przez nie zadania. Jan Paweł II, kończąc Synod Biskupów poświęcony osobom konsekrowanym, stwierdził: "Szczególnie oczekiwaną dzisiaj posługą osób konsekrowanych jest nieustanne wychodzenie wraz z całym Kościołem naprzeciw największej biedzie człowieka współczesnego: z powodu odrzucenia Boga wielu utraciło sens życia. Osoba konsekrowana staje pośród tych naszych braci jako żywe proroctwo zbawczej miłości Boga, a przez to jako żywy świadek radości i nadziei". Najbardziej uderza radykalizm życia w zakonach kontemplacyjnych.

Dalszy ciąg na następnej stronie

Życie za murem

Katowicki Karmel znajduje się w centrum miasta, tuż przy jednej z głównych arterii komunikacyjnych. Bramę otwiera postulantka zewnętrzna, która razem z siostrą zewnętrzną utrzymuje kontakt klasztoru ze światem, udziela informacji przychodzącym, troszczy się o środki potrzebne do funkcjonowania zakonu. Każdy może wejść do kaplicy pod wezwaniem NMP Matki Kościoła. W prezbiterium łatwo zauważyć kratę oddzielającą część przeznaczoną dla mniszek.

W rozmównicy robi wrażenie potężna krata oddzielająca zakonnicę od gości. Matka przeorysza ma zasłoniętą welonem twarz. Wyjaśnia, że karmelitanka ma stale żyć w obecności Chrystusa, swego Pana. Nie może w tym przeszkadzać żadne spotkanie, stąd ten zwyczaj. Chodzi również o podkreślenie pustelniczego wymiaru życia. W klasztorze nie ma też sali dla wspólnej pracy. Cele sióstr są również miejscem ich osobistego spotkania z Bogiem. Dlatego siostry nawet nie wchodzą do cel innych zakonnic.
- Nasze życie jest naśladowaniem Chrystusa modlącego się na górze. Może być zrozumiałe tylko na płaszczyźnie wiary - wyjaśnia matka przełożona. Zaznacza, że Pan Jezus też nie szukał zrozumienia u ludzi dla wielu swoich czynów i nauczania. Oddalał się w miejsce odludne i tam się modlił. - Ten aspekt Jego życia naśladujemy. Wielu pyta o sens takiej obecności i takiego stylu życia. Są to przypadkowi przechodnie, ale coraz częściej i zabiegani biznesmeni, nauczyciele akademiccy, młodzież, czasem grupy z katechetami. Coraz liczniej przybywają osoby, by trwać przez jakiś czas w ciszy, porozmawiać o Bogu, o modlitwie, o sposobach wyciszenia i uspokojenia wnętrza. W tym Karmelu nie ma możliwości odprawienia dłuższych rekolekcji - opowiada siostra.

Nie brak powołań

- Niektóre osoby z natchnienia Bożego Ducha szukają takiej oazy ciszy i spokoju. W naszym klasztorze odkrywają, że znalazły to, za czym tęskniły i czego poszukiwały. Zadziwia dojrzałość decyzji i motywacji u kandydatek, ich gotowość pomocy ludziom przez ofiarę i modlitwę - twierdzi przełożona katowickiego Karmelu.

Ze względu na specyfikę życia w Karmelu kandydatki muszą mieć zdaną maturę. Siostra podkreśla, że wiele z wstępujących ma ukończone studia wyższe. Są w Karmelu profesorki chemii, filozofii, matematyki, jest i mistrzyni Polski w szermierce, spadochroniarka. W Polsce są dwie prowincje karmelitanek, aktualnie ponad 30 domów. Wbrew temu, co obserwujemy w świecie, jest coraz większe zainteresowanie radykalizmem Karmelu. Może dlatego wiele młodych dziewcząt spragnionych radykalizmu ewangelicznego podejmuje tę drogę życia.

Nie tylko w Polsce obserwuje się stały wzrost liczby powołań do zakonów kontemplacyjnych. Powstaje wiele nowych fundacji. Siostry przybyły do Katowic 16 października 1989 roku, jako fundacja Karmelu we Wrocławiu, i już po 10 latach stały się fundacją dla Karmelu w Tarnowie, dokąd wyjechało 15 zakonnic. W tym czasie do katowickiego klasztoru wstąpiły trzy siostry, a do tarnowskiego dwie.

- Są już nowe kandydatki, które muszą trochę poczekać - dodaje z uśmiechem przeorysza. Każdy klasztor jest autonomiczny, a reguła przewiduje, że Karmel może liczyć maksimum 21 mniszek. Na większą liczbę muszą wyrazić zgodę przełożeni. Przeoryszę domu wybierają wszystkie siostry, w tajnych wyborach, na 3-letnią kadencję. Przełożonym generalnym jest każdorazowy generał karmelitów.

Od milczenia do modlitwy

Matka zwraca uwagę, że formą działalności apostolskiej Karmelu jest modlitwa i ofiara. Kiedyś lekarz przychodzący do chorej siostry stwierdził, że lubi tutaj przychodzić ze względu na panującą ciszę. Tylko w godzinach rekreacji jest czas na wspólną rozmowę. W ciągu dnia obowiązuje tzw. milczenie względne, czyli rozmowy ogranicza się do koniecznych, nawet przy załatwianiu ważnych spraw.

- W godzinach ścisłego milczenia w ogóle nie rozmawiamy. Jeśli jest jakaś bardzo ważna sprawa, konieczna do natychmiastowego załatwienia, przekazujemy ją na piśmie osobie zainteresowanej - tłumaczy karmelitanka. - Wielu ludzi prosi nas o modlitwę. Wszystkie intencje odczytywane są przed wspólną modlitwą różańcową, tak by stały się przedmiotem modlitwy każdej z sióstr. Dodatkowo umieszczamy je na tablicy, by w każdej chwili można było do nich wrócić.

Wśród stałych intencji przeorysza wymienia prośby przedstawiane przez Arcybiskupa za kapłanów, za parafie odprawiające rekolekcje, Redaktora Naczelnego za redakcję i czytelników "Gościa Niedzielnego". Są i indywidualne prośby: o zdrowie, o nawrócenie z nałogów, o zgodę w rodzinie i wiele, wiele innych. - To nasza działalność apostolska - podkreśla matka przełożona.

Na pytanie, jak rodzice karmelitanek przyjmują decyzję córek o wstąpieniu do klasztoru, Matka odpowiada: Bywa różnie. Przełomowa jest zazwyczaj chwila, kiedy rodzice widzą swoją córkę szczęśliwą!

Formy życia konsekrowanego (zakonnego) w Kościele

Instytuty oddane kontemplacji

Na Wschodzie, a także na Zachodzie od pierwszych stuleci istnienia Kościoła praktykowano życie monastyczne. Powstawały różnorodne jego formy, należące zarówno do tradycji pustelniczej, jak i wspólnotowej. Członkowie instytutów oddanych kontemplacji koncentrują swoje życie i działanie na kontemplacji Boga. Łączą życie wewnętrzne z pracą, wysiłek ascezy osobistej z rozważaniem Słowa Bożego, sprawowaniem liturgii i modlitwą. Członkowie tych instytutów trwają w samotności i milczeniu. Do zakonów kontemplacyjnych należą m.in. benedyktyni, kameduli, benedyktynki, kamedułki, karmelitanki, wizytki.

Instytuty życia konsekrowanego oddane dziełom apostolskim

Osoby żyjące w tych instytutach pragną na różne sposoby pełnić, zgodnie z określonym charyzmatem, apostolską służbę dla dobra Kościoła, żyjąc we wspólnocie. Należą do nich liczne wspólnoty zakonne męskie i żeńskie, oddające się działalności apostolskiej i misyjnej oraz dziełom chrześcijańskiego miłosierdzia. Ich założyciele odczytywali znaki czasu i starali się odpowiadać na konkretne potrzeby Kościoła i bliźnich. Pragnęli urzeczywistniać Ewangelię we własnym życiu i ukazywać innym żywą obecność Jezusa. O misji życia konsekrowanego decydują trzy elementy konstytutywne: konsekracja, czyli świadectwo życia radami ewangelicznymi, jedność braterska czy siostrzana we wspólnocie oraz konkretne posługi instytutu lub wspólnoty. Większość instytutów zakonnych męskich i żeńskich w Polsce należy do instytutów życia konsekrowanego oddanych dziełom apostolskim.

Instytuty świeckie

W naszych czasach powstała nowa forma życia konsekrowanego: instytuty świeckie. Ich członkowie pragną przeżywać swoją konsekrację Bogu przez praktykowanie rad ewangelicznych w świecie, bez trwałej formy życia wspólnego i bez zewnętrznych oznak swojego powołania. Starają się oni przepajać duchem Ewangelii wszystkie ludzkie sytuacje w środowisku zamieszkania, pracy i w rodzinach.

Stowarzyszenia życia apostolskiego

W Kościele działają też stowarzyszenia życia apostolskiego męskie i żeńskie. Charakteryzują się realizowaniem własnego celu apostolskiego i wspólnotą życia określoną przez konstytucje, a także brakiem ślubów publicznych. Niektóre wspólnoty podejmują praktykę rad ewangelicznych przewidzianych we własnych konstytucjach. W Polsce najbardziej znane stowarzyszenia życia apostolskiego tworzą: księża filipini, księża misjonarze św. Wincentego 'a Paulo i księża pallotyni. Żeńskim stowarzyszeniem życia apostolskiego są siostry miłosierdzia (szarytki).

Stan dziewic poświęconych Bogu, pustelnicy, wdowy

Na nowo rozkwita starożytny stan dziewic poświęconych Bogu. Konsekrowane przez biskupa dziewice łączą się szczególną więzią z Kościołem lokalnym, któremu służą, pozostając w świecie. Żyją osobno lub razem z innymi. Pustelnicy i pustelnice należą do starożytnych zakonów lub nowych zgromadzeń, albo też podlegają bezpośrednio biskupom. Przez oderwanie od świata świadczą o przemijalności, a przez post i pokutę wskazują na wartości nieprzemijające. Ostatnio odrodziła się także praktyka konsekracji wdów oraz wdowców, znana od czasów apostolskich. Osoby te składają wieczysty ślub czystości, poświęcając się modlitwie i służbie Kościołowi.

Spis zakonów, zgromadzeń i instytutów życia konsekrowanego obecnych w Polsce

Męskie instytuty życia konsekrowanego

albertyni, Bracia Albertyni, Zgromadzenie Braci Albertynów Trzeciego Zakonu Regularnego św. Franciszka Serafickiego Posługujących Ubogim (Alb)
augustianie, Zakon Świętego Augustyna (OSA)
barnabici, Zgromadzenie Księży Świętego Pawła - Barnabitów (B)
bazylianie, Zakon św. Bazylego Wielkiego (OSBM)
benedyktyni, Mnisi Reguły św. Benedykta (OSB)
ojcowie biali, Zgromadzenie Misjonarzy Afryki (MAfr)
bonifratrzy, Zakon Szpitalny św. Jana Bożego (OH)
bracia Serca Jezusowego, Zgromadzenie Braci Serca Jezusowego (CFCI)
bracia szkolni, Zgromadzenie Braci Szkół Chrześcijańskich (FSC)
chrystusowcy, Towarzystwo Chrystusowe dla Polonii Zagranicznej (SChr lub TChr)
cystersi, Zakon Cystersów (OCist)
doloryści, Zgromadzenie Braci Dolorystów (CFD)
dominikanie, Zakon Braci Kaznodziejów (OP)
duchacze, Misjonarze Ducha Świętego, Zgromadzenie Ducha Świętego pod opieką Niepokalanego Serca Maryi Panny (CSSp)
filipini, Kongregacja Oratorium św. Filipa Neri (COr)
franciszkanie, Zakon Braci Mniejszych (OFM)
franciszkanie konwentualni, Zakon Braci Mniejszych Konwentualnych (OFMConv)
Instytut Świecki Chrystusa Króla
Instytut Świecki Kapłanów Misjonarzy Królewskości Chrystusa
jezuici, Towarzystwo Jezusowe (SJ lub SI)
józefici, Zgromadzenie Oblatów św. Józefa (OSI)
kameduli, Kongregacja Eremitów Kamedułów Góry Koronnej (EC)
kamilianie, Zakon Kleryków Regularnych Posługujących Chorym (MI)
kanonicy regularni, Zakon Kanoników Regularnych św. Augustyna Kongregacji Laterańskiej Najświętszego Zbawiciela (CRL)
kapucyni, Zakon Braci Mniejszych Kapucynów (OFMCap)
karmelici, Zakon Braci Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel (OCarm)
karmelici bosi, Bracia Bosi Zakonu Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel (OCD)
mali bracia, Zgromadzenie Małych Braci Jezusa
marianie, Zgromadzenie Księży Marianów Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny (MIC)
marianiści, Towarzystwo Maryi (SM)
michalici, Zgromadzenie Świętego Michała Archanioła (CSMA)
misje afrykańskie, Stowarzyszenie Misji Afrykańskich (SMA)
misjonarze, Zgromadzenie Księży Misjonarzy św. Wincentego a Paulo (CM)
misjonarze klaretyni, Zgromadzenie Misjonarzy Synów Niepokalanego Serca
Błogosławionej Maryi Dziewicy (CMF)
misjonarze kombonianie, Misjonarze Kombonianie Serca Jezusowego (MCCI)
misjonarze Krwi Chrystusa, Zgromadzenie Misjonarzy Przenajdroższej Krwi Chrystusa (CPPS)
misjonarze Świętej Rodziny, Zgromadzenie Misjonarzy Świętej Rodziny (MSF)
oblaci, Zgromadzenie Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej (OMI)
orioniści, Małe Dzieło Boskiej Opatrzności (FDP)
pallotyni, Stowarzyszenie Apostolstwa Katolickiego (SAC)
pasjoniści, Zgromadzenie Męki Jezusa Chrystusa (CP)
paulini, Zakon Świętego Pawła Pierwszego Pustelnika (OSPPE)
pauliści, Towarzystwo Świętego Pawła (SSP)
pijarzy, Zakon Kleryków Regularnych Ubogich Matki Bożej Szkół Pobożnych (SchP lub SP)
pocieszyciele, Zgromadzenie Braci Pocieszycieli z Getsemani (CCG)
redemptoryści, Zgromadzenie Najświętszego Odkupiciela (CSSR lub CSsR)
rogacjoniści, Zgromadzenie Rogacjonistów Najświętszego Serca Jezusowego (RCI)
saletyni, Zgromadzenie Misjonarzy Matki Bożej z La Salette (MS)
salezjanie, Towarzystwo Świętego Franciszka Salezego (SDB)
salwatorianie, Towarzystwo Boskiego Zbawiciela (SDS)
sercanie, Zgromadzenie Księży Najświętszego Serca Jezusowego (SCJ)
sercanie biali, Zgromadzenie Najświętszych Serc Jezusa i Maryi oraz Wieczystej Adoracji Najświętszego Sakramentu Ołtarza (SSCC)
Słudzy Maryi, Zgromadzenie Braci Sług Maryi Niepokalanej (SMI)
ojcowie somascy, Zakon Kleryków Regularnych Somasków (CRS)
synowie Maryi, Synowie Najświętszej Maryi Niepokalanej (FSMI)
ojcowie szensztaccy, Instytut Ojców Szensztackich (ISChP)
trynitarze, Zakon Przenajświętszej Trójcy (OSST)
werbiści, Zgromadzenie Słowa Bożego (SVD)
zmartwychwstańcy, Zgromadzenie Zmartwychwstania Pana Naszego Jezusa Chrystusa (CR)

Dalszy ciąg na następnej stronie

Żeńskie instytuty życia konsekrowanego

adoratorki, Zgromadzenie Sióstr Adoratorek Krwi Chrystusa (ASC)
albertynki, Zgromadzenie Sióstr Albertynek Posługujących Ubogim (SAPU)
siostry od Aniołów, Zgromadzenie Sióstr od Aniołów
antonianki, Zgromadzenie Sióstr Antonianek od Chrystusa Króla Trzeciego Zakonu Regularnego św. Franciszka z Asyżu
antoninki, Zgromadzenie Sióstr Opieki Społecznej pw. św. Antoniego
augustianki, Zgromadzenie Sióstr Świętego Augustyna w Polsce (OSA)
baptystynki, Zgromadzenie Sióstr Świętego Jana Chrzciciela (CSGB)
bazylianki, Siostry Zakonu Świętego Bazylego Wielkiego (OSBM)
benedyktynki, Mniszki Zakonu Świętego Benedykta (OSB)
benedyktynki misjonarki, Zgromadzenie Sióstr Benedyktynek Misjonarek (OSB)
benedyktynki oblatki, Zgromadzenie Sióstr Benedyktynek Oblatek w Polsce
benedyktynki obliczanki, Zgromadzenie Sióstr Benedyktynek od Wynagrodzenia Najświętszemu Obliczu Pana Naszego Jezusa Chrystusa
benedyktynki sakramentki, Mniszki Benedyktynki od Nieustającej Adoracji Najświętszego Sakramentu (OSBap)
benedyktynki samarytanki, Zgromadzenie Sióstr Benedyktynek Samarytanek Krzyża Chrystusowego (OSBSam)
bernardynki, Mniszki Trzeciego Zakonu Regularnego św. Franciszka z Asyżu (OSF-B)
betanki, Zgromadzenie Sióstr Rodziny Betańskiej (CSFB)
białe siostry, Zgromadzenie Sióstr Misjonarek Najświętszej Maryi Panny Królowej Afryki
boromeuszki mikołowskie, Zgromadzenie Sióstr Miłosierdzia św. Karola Boromeusza w Mikołowie (SCB)
boromeuszki trzebnickie, Zgromadzenie Sióstr Miłosierdzia św. Karola Boromeusza (SCB)
siostry Bożego Serca Jezusa, Zgromadzenie Sióstr Bożego Serca Jezusa (CDC)
brygidki, Zakon Najświętszego Zbawiciela Świętej Brygidy
córki Bożej Miłości, Zgromadzenie Córek Bożej Miłości (FDC)
córki św. Franciszka, Zgromadzenie Córek św. Franciszka Serafickiego (CFSF)
córki św. Franciszka z Florencji, Zgromadzenie Sióstr Tercjarek Franciszkańskich
córki Maryi, Zgromadzenie Córek Maryi
córki Maryi Niepokalanej, Zgromadzenie Córek Maryi Niepokalanej
córki Najczystszego Serca NMP, Zgromadzenie Córek Najczystszego Serca Najświętszej Maryi Panny
dominikanki, Zgromadzenie Sióstr św. Dominika (OP)
dominikanki klauzurowe, Mniszki Zakonu Kaznodziejskiego (OP)
dominikanki Matki Bożej Różańcowej, Zgromadzenie Sióstr Dominikanek Matki Bożej Różańcowej (OP)
dominikanki misjonarki, Zgromadzenie Sióstr Dominikanek Misjonarek Jezusa i Maryi (OP)
duchaczki, Zgromadzenie Sióstr Kanoniczek Ducha Świętego de Saxia (CSS)
Siostry Duszy Chrystusowej, Zgromadzenie Sióstr Najświętszej Duszy Chrystusa Pana
elżbietanki, Zgromadzenie Sióstr św. Elżbiety (CSSE)
elżbietanki cieszyńskie, Zgromadzenie Sióstr Świętej Elżbiety Trzeciego Zakonu Regularnego Świętego Franciszka
eucharystki, Zgromadzenie Sióstr Służebnic Jezusa w Eucharystii
felicjanki, Zgromadzenie Sióstr Świętego Feliksa z Kantalicjo Trzeciego Zakonu Regularnego Świętego Franciszka Serafickiego (CSSF)
franciszkanki od chrześcijańskiej miłości, Zgromadzenie Sióstr Franciszkanek od Chrześcijańskiej Miłości
franciszkanki od cierpiących, Zgromadzenie Sióstr Franciszkanek od Cierpiących
franciszkanki Maryi Nieustającej Pomocy, Zgromadzenie Sióstr Franciszkanek Maryi Nieustającej Pomocy
franciszkanki misjonarki, Franciszkanki Misjonarki Maryi (FMM)
franciszkanki z Orlika, Zgromadzenie Sióstr Franciszkanek od Pokuty i Miłości Chrześcijańskiej (CSF)
franciszkanki służebnice Krzyża, zwane też siostrami z Lasek, Siostry Franciszkanki Służebnice Krzyża
franciszkanki szkolne, Zgromadzenie Sióstr Szkolnych Trzeciego Zakonu Regularnego św. Franciszka z Asyżu (OSF)
franciszkanki szpitalne, Zgromadzenie Sióstr Pielęgniarek Trzeciej Reguły św. Franciszka
honoratki, Zgromadzenie Małych Sióstr Niepokalanego Serca Maryi
siostry Imienia Jezus, Zgromadzenie Sióstr Najświętszego Imienia Jezus pod opieką Najświętszej Maryi Panny Wspomożenia Wiernych (CSNJ)
jadwiżanki, Zgromadzenie Sióstr św. Jadwigi od Niepokalanej Bogarodzicy Dziewicy Maryi (CSSH)
jadwiżanki wawelskie, Zgromadzenie Sióstr Świętej Jadwigi Królowej Służebnic Chrystusa Obecnego (CHR)
siostry Jezusa Miłosiernego, Zgromadzenie Sióstr Jezusa Miłosiernego
siostry św. Józefa, Zgromadzenie Sióstr św. Józefa (CSSJ)
józefitki, Zgromadzenie Sióstr Świętego Józefa Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny
kamedułki, Mniszki Kamedułki Reguły Świętego Benedykta (OSBCam)
kamilianki, Zgromadzenie Córek Świętego Kamila (FSC)
kanosjanki, Zgromadzenie Sióstr Córek Miłości z Canossy (FdCC)
kapucynki, Mniszki Klaryski Kapucynki
kapucynki Serca Jezusowego, Zgromadzenie Sióstr Kapucynek Najświętszego Serca Jezusa
karmelitanki, Instytut Sióstr Matki Bożej z Karmelu
karmelitanki bose, Mniszki Bose Zakonu Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel (OCD)
karmelitanki Dzieciątka Jezus, Zgromadzenie Sióstr Karmelitanek Dzieciątka Jezus
karmelitanki misjonarki, Zgromadzenie Karmelitanek Misjonarek (CM)
katarzynki, Zgromadzenie Sióstr św. Katarzyny Dziewicy i Męczennicy (CSC)
klaryski, Zakon Świętej Klary (OŚĆ)
klaryski od wieczystej adoracji, Mniszki Klaryski od Wieczystej Adoracji (ĆPA)
klawerianki, Zgromadzenie Sióstr Misjonarek św. Piotra Klawera (SSPC)
loretanki, Zgromadzenie Sióstr Matki Bożej Loretańskiej
magdalenki od pokuty, Zgromadzenie Sióstr Świętej Marii Magdaleny od Pokuty (CSMM)
małe siostry, Zgromadzenie Małych Sióstr Jezusa
siostry Maryi Niepokalanej, Zgromadzenie Sióstr Maryi Niepokalanej (SMI)
siostry Matki Bożej Miłosierdzia, Zgromadzenie Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia
michalitki, Zgromadzenie Sióstr św. Michała Archanioła (CSSMA)
misjonarki Chrystusa Króla, Zgromadzenie Sióstr Misjonarek Chrystusa Króla dla Polonii Zagranicznej (MChR)

Dalszy ciąg na następnej stronie

misjonarki klaretynki, Zgromadzenie Sióstr Maryi Niepokalanej Misjonarek Klaretynek (RMI)
misjonarki miłości, Zgromadzenie Sióstr Misjonarek Miłości (MC)
misjonarki skalabrynianki, Siostry Misjonarki od św. Karola Boromeusza Skalabrynianki (MSCS)
misjonarki Świętej Rodziny, Zgromadzenie Sióstr Misjonarek Świętej Rodziny (MSF)
natywitanki, Zgromadzenie Sióstr Narodzenia Najświętszej Maryi Panny
nazaretanki, Zgromadzenie Sióstr Najświętszej Rodziny z Nazaretu (CSFN)
siostry Niepokalanego Serca Maryi, Zgromadzenie Sióstr Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny
niepokalanki, Zgromadzenie Sióstr Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny (SIC)
norbertanki, Zakon Norbertański, Siostry Kanoniczki Regularne Zakonu Premonstratensów (OPraem)
siostry Notre Dame, Zgromadzenie Sióstr Szkolnych de Notre Dame (SSND)
oblatki Serca Jezusa, Instytut Sióstr Oblatek Serca Jezusa (OSJ)
obliczanki, Zgromadzenie Sióstr Wynagrodzicielek Najświętszego Oblicza
siostry Opatrzności Bożej, Zgromadzeni Sióstr Opatrzności Bożej (SDP)
orionistki, Zgromadzenie Sióstr Małych Misjonarek Miłosierdzia (SMMM)
pallotynki, Zgromadzenie Sióstr Misjonarek Apostolstwa Katolickiego (SAC)
pasjonistki, Zgromadzenie Sióstr Męki Pana Naszego Jezusa Chrystusa (CP)
pasjonistki Św. Pawła, Zgromadzenie Sióstr Pasjonistek Świętego Pawła od Krzyża (CP)
pasterki, Zgromadzenie Sióstr Pasterek od Opatrzności Bożej (CSDP)
pasterzanki, Zgromadzenie Służebnic Matki Dobrego Pasterza
paulistki, Zgromadzenie Córek św. Pawła (FSP)
pijarki, Instytut Córek Maryi Sióstr Szkół Pobożnych
pocieszycielki, Zgromadzenie Sióstr Pocieszycielek Najświętszego Serca Jezusowego (CSCI)
prezentki, Zgromadzenie Panien Ofiarowania Najświętszej Maryi Panny
redemptorystki, Zakon Najświętszego Odkupiciela (OSSR lub OSsR)
siostry Rodziny Maryi, Zgromadzenie Sióstr Franciszkanek Rodziny Maryi (RM)
rycerki Niepokalanej, Zgromadzenie Sióstr Franciszkanek Rycerstwa Niepokalanej (CFSMI)
siostry Sacre Coeur, Zgromadzenie Najświętszego Serca Jezusa (RSCJ)
salezjanki, Zgromadzenie Córek Maryi Wspomożycielki (FMA)
salwatorianki, Zgromadzenie Sióstr Boskiego Zbawiciela (SDS)
serafitki, Zgromadzenie Córek Matki Bożej Bolesnej (CMBB)
sercanki, Zgromadzenie Służebnic Najświętszego Serca Jezusowego (SSCJ)
sługi Jezusa, Zgromadzenie Sióstr Sług Jezusa (AI)
służebnice, Zgromadzenie Sióstr Służebnic Niepokalanej Panny Maryi
służebnice Najświętszego Serca Jezusa, Zgromadzenie Służebnic
Najświętszego Serca Jezusa
służebniczki dębickie, Zgromadzenie Sióstr Służebniczek Bogarodzicy Dziewicy Niepokalanie Poczętej (BDNP)
służebniczki starowiejskie, Zgromadzenie Sióstr Służebniczek Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej
służebniczki śląskie, Zgromadzenie Sióstr Służebniczek Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej - Śląskie
służebniczki wielkopolskie, Zgromadzenie Sióstr Służebniczek Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny - Wielkopolskie
służki, Zgromadzenie Sióstr Służek Najświętszej Maryi Panny Niepokalanej (CSSBVMI)
szarytki, Zgromadzenie Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo
siostry szensztackie, Szensztacki Instytut Sióstr Maryi
siostry szpitalne, Zgromadzenie Sióstr Szpitalnych od Najświętszego Serca Jezusa (HSC)
siostry Świętej Rodziny, Instytut Zakonny Świętej Rodziny z Bordeaux (SFB)
tereski, Zgromadzenie Sióstr "Jedność" pw. św. Teresy od Dzieciątka Jezus
terezjanki, Zgromadzenie Sióstr Świętej Teresy od Dzieciątka Jezus (CST)
uczennice Boskiego Mistrza, Zgromadzenie Sióstr Pobożnych Uczennic Boskiego Mistrza (PDDM)
uczennice Krzyża, Wspólnota Sióstr Uczennic Krzyża (CSDS)
urszulanki szare, Zgromadzenie Sióstr Urszulanek Serca Jezusa Konającego (USJK)
urszulanki Unii Rzymskiej, Unia Rzymska Zakonu Świętej Urszuli (OSU)
werbistki, Zgromadzenie Misyjne Służebnic Ducha Świętego (SSpS)
westiarki, Zgromadzenie Sióstr Westiarek Jezusa
siostry od wieczystej adoracji, Zgromadzenie Sióstr Służebnic Ducha Świętego od Wieczystej Adoracji
wizytki, Zakon Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny (VSM)
wspomożycielki, Zgromadzenie Sióstr Wspomożycielek Dusz Czyśćcowych
siostry "Wspólnej Pracy", Zgromadzenie Sióstr "Wspólnej Pracy" od Niepokalanej Maryi
wspólnota z Lipia, Wspólnota Dzieci Łaski Bożej
zmartwychwstanki, Zgromadzenie Sióstr Zmartwychwstania Pana Naszego Jezusa Chrystusa (CR)

Świeckie instytuty życia konsekrowanego

Fraternia Jezus Caritas
Instytut Chrystusa Króla i Maryi Matki Królowej
Instytut Niepokalanej Matki Kościoła
Instytut Przenajświętszej Trójcy
Instytut Służebnic Ołtarza
Instytut Świecki "Caritas Christi"
Instytut Świecki Chrystusa Króla
Instytut Świecki Chrystusa Odkupiciela Człowieka
Instytut Świecki "Dzieło Miłosierdzia Bożego"
Instytut Świecki Misjonarek Chrystusa
Instytut Świecki Misjonarek Cierpiących - Chrystus Nadzieją
Instytut Świecki Misjonarek Królewskości Chrystusa
Instytut Świecki "Ochotniczki Księdza Bosko"
Instytut Świecki Pomocnic Maryi Jasnogórskiej Matki Kościoła
Instytut Świecki Przemienienia Pańskiego
Instytut Świecki Służebnic Najświętszego Serca Jezusa - Posłanniczek Maryi
Instytut Świecki Spigolatrici della Chiesa
Instytut Świecki "Veritas et Caritas"
Instytut Świecki Wynagrodzicielek Serca Jezusa i Maryi
Instytut Terezjański św. Teresy od Dzieciątka Jezus
Świecki Instytut Dominikański z Orleanu
Świecki Instytut Karmelitański "Elianum"
Towarzystwo św. Urszuli, Instytut Świecki św. Anieli Merici
Żeński Świecki Instytut Miłosierdzia Bożego

Powiedzieli o życiu konsekrowanym

Życie konsekrowane musi podążać pod prąd

Kard. Eduardo Martínez Somalo, prefekt Kongregacji ds. Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego

Wydaje się, że życie konsekrowane najpełniej wyraża się przede wszystkim tam, gdzie istnieje cierpienie. Bóg, który stał się człowiekiem, w tych codziennych, a zarazem nadzwyczajnych doświadczeniach miłości, pragnie posłużyć się sercem kobiety lub mężczyzny, którzy ofiarowali Mu własne życie, aby ciągle podążać drogami naszej historii, jak kiedyś podążał drogami Palestyny.

Oczywiście tych doświadczeń nie wolno "uśmiercić", nazywając je filantropią lub wspaniałym doświadczeniem społecznym! Aby spełniać tę misję, życie konsekrowane musi podążać pod prąd i wyrażać wiarygodny styl życia, który wzbudzałby zdumienie i zachęcał do naśladowania.

Siostrom na pewno nie grozi bezrobocie

Ks. dr Marceli Cogiel, dyrektor Wydziału Katechetycznego

W całej Polsce zaangażowanych w nauczanie religii w szkole jest 5250 sióstr zakonnych. Siostry katechetki przede wszystkim pracują wśród dzieci przedszkolnych oraz w szkołach podstawowych i gimnazjach, rzadziej w szkołach ponadgimnazjalnych. W swojej posłudze koncentrują uwagę na rozwoju wiary katechizowanych.

Najważniejszym warunkiem wychowawczego wpływu jest miłość katechety do ucznia. Odkrywając z wychowankami wartości orędzia chrześcijańskiego, starają się pobudzać twórcze zdolności wychowanków w różnych formach pracy pozakatechetycznej, zarówno w szkole, jak i w małych grupach przyparafialnych. Możliwości jest bardzo dużo i siostrom na pewno nie grozi bezrobocie.

Cenna dla lekarza i pacjentów jest dyspozycyjność

dr Andrzej Machalica, lekarz

Najbardziej cenna dla lekarza i pacjentów jest dyspozycyjność sióstr. Ważna jest też ich obecność wśród chorych, jako osób będących w bliskim kontakcie z Bogiem. Chorzy w większości, zwłaszcza wobec zagrożenia życia, są spokojniejsi, gdy w kręgu osób będących blisko, na wyciągnięcie ręki, jest osoba duchowna - kapelan czy siostra zakonna.

Wbrew pozorom chorzy liczą na to, że te osoby pomogą im uporządkować swoje sprawy z Bogiem, a nieraz i z najbliższymi. Siostry potrafią bardzo dobrze przygotować spotkanie chorych z kapelanem. Myślę, że głębia życia duchowego, rozmodlenie zakonnicy znajdują bezpośrednie przełożenie na jej styl służby i posługi, obojętnie gdzie się znajduje.

Na klęczkach można odczytać swoje powołanie

Marysia Kulanek, licealistka


Znam siostry zakonne i znam też różne formy życia zakonnego, zwłaszcza te współczesne. Według mnie, siostra zakonna to osoba bardzo zakochana w Jezusie. To jej stały stan ducha, nie tylko chwilowe zauroczenie. Z tego też wypływa ogromne zaufanie do Boga. Tacy świadkowie zaufania Bogu są bardzo potrzebni.

Właśnie ze względu na to doświadczenie Boga, one mogą najwięcej uczynić dla tych, którzy jeszcze Bogu nie ufają. Czynią to przez modlitwę czy przez dzieła miłosierdzia lub działalność apostolską. Czasem mało widać u sióstr autentyczną radość chrześcijańską. Wydają się bardzo poważne w tym wszystkim, co czynią. Chyba tylko na klęczkach można odczytać swoje powołanie.

Porządek dnia w jednym z żeńskich klasztorów karmelitańskich

5:00 Pobudka
5:30 Liturgia Godzin - Jutrznia
6:00 Msza św. oraz 15 minut dziękczynienia
Godzinna medytacja
Liturgia Godzin - modlitwa przedpołudniowa
8:00 Śniadanie; praca
11:00 Liturgia Godzin - modlitwa południowa; Litania do Matki Bożej; wspomnienie Świętych zakonu karmelitańskiego; Rachunek sumienia
12:00 Obiad; wspólna rekreacja
13:00 Czas do własnej dyspozycji




14:00 Liturgia Godzin - modlitwa popołudniowa; czytanie lektury duchownej (indywidualne)
15:00 Wspólna modlitwa różańcowa ze wspomnieniem wszystkich intencji modlitewnych polecanych przez ludzi z zewnątrz; czas pracy
17:00 Liturgia Godzin - nieszpory
Godzina medytacji
Kolacja; godzinna rekreacja

20:00 Liturgia Godzin - Kompleta
20:30 Liturgia Godzin - Godzina czytań
22:00 Modlitwa indywidualna w celi
22:15 Spoczynek nocny

Niektóre terminy związane z życiem konsekrowanym

Asceza - wysiłek fizyczny lub duchowy, podejmowany w celu osiągnięcia doskonałości moralnej, zbliżenia do Boga i osiągnięcia zbawienia, przez m. in. opanowywanie pożądań, ograniczanie potrzeb życiowych, wyrzekanie się przyjemności, rezygnację z dóbr materialnych lub duchowych.

Celibat - stan dobrowolnego bezżeństwa, polegający na życiu ewangeliczną radą czystości; w przypadku osób konsekrowanych potwierdzany ślubem, ułatwiającym naśladowanie Chrystusa.

Cenobici - zakonnicy prowadzący życie wspólne w klasztorach, według określonej reguły i pod kierownictwem przełożonego.

Eremici - mnisi prowadzący życie ascetyczne w samotności, pojedynczo lub zbiorowo, najczęściej mieszkający w klasztorach nazywanych eremami.

Generał - najwyższy przełożony w instytucie o strukturze hierarchicznej.

Gwardian - przełożony domu zakonnego, np. u franciszkanów.

Habit - strój zakonny, przeważnie składający się z tuniki, szkaplerza i kaptura lub welonu.

Juniorat - okres formacji w instytucie życia konsekrowanego od złożenia ślubów czasowych do ślubów wieczystych.

Kapituła - zebranie wybranych przedstawicieli danego instytutu życia konsekrowanego lub stowarzyszenia życia apostolskiego, omawiających sprawy całej wspólnoty lub jej prowincji i podejmujących decyzje zgodnie z konstytucjami lub innymi ustawami wewnętrznymi.

Klauzura - zespół przepisów dotyczących miejsca zarezerwowanego wyłącznie dla zakonników; także część domu zakonnego, dostępna wyłącznie dla członków danego instytutu życia konsekrowanego.

Ksieni - przełożona klasztoru mniszek, najczęściej dożywotnia.

Nowicjat - okres próby, weryfikujący przydatność kandydata do życia w danej wspólnocie życia konsekrowanego i przygotowujący do ślubów czasowych.

Obłóczyny - uroczyste założenie habitu zakonnego, rozpoczynające okres nowicjatu.

Opat - przełożony autonomicznego klasztoru mniszego - opactwa.

Postulat - okres przed nowicjatem, służący rozpoznaniu powołania przez kandydata.

Profes, profeska - zakonnik, zakonnica po ślubach wieczystych.

Prowincja - domy danego instytutu pod zarządem jednego przełożonego (prowincjała).

Przeor, przeorysza - tytuł przełożonych zakonnych w klasztorach autonomicznych bez tytułu opactwa (również określenie sprawujących władzę w zastępstwie opata lub ksieni).

Refektarz - wspólna jadalnia w klasztorze.

Reguła - zbiór podstawowych zasad życia w danym instytucie, pochodzący najczęściej od założyciela lub przez niego przyjęty jako podstawa prawna.

Szkaplerz - element habitu; składa się z dwóch prostokątnych kawałków materiału, zszytych ze sobą, z otworem na głowę, sięgających do stóp lub kolan.

Trzeci zakon - stowarzyszenie wiernych świeckich, którzy po odbyciu nowicjatu złożyli przyrzeczenie dążenia do doskonałości ewangelicznej w świecie pod kierunkiem pierwszego zakonu i zgodnie z jego duchowością.

Trochę statystyki o życiu konsekrowanym

* Niemal 40 tys. kobiet i mężczyzn prowadzi w Polsce życie konsekrowane, jest wśród nich 25 tys. zakonnic, 13 tys. zakonników i 1,1 tys. członków instytutów świeckich.

* Franciszkanie z 1,4 tys. zakonnikami i salezjanie z 1,3 tys. to dwa najliczniejsze w Polsce męskie zgromadzenia zakonne.

* Do najliczniejszych żeńskich zgromadzeń zakonnych w Polsce należą: elżbietanki - ponad 1,3 tys. sióstr oraz szarytki - 1,2 tys.

* Ponad 1,1 tys. członkiń liczą w Polsce wszystkie świeckie instytuty życia konsekrowanego. Najliczniejsze to: liczący ok. 140 członkiń karmelitański instytut "Elianum", Instytut Świecki Pomocnic Maryi Jasnogórskiej Matki Kościoła - popularnie nazywany "Ósemką", oraz Instytut Niepokalanej Matki Kościoła.

Uczynić coś więcej dla Chrystusa

Rozmowa z siostrą Marią Andrzeją SPYRA, służebniczką śląską, referentką powołań


- Czy młodzież jest zainteresowana życiem zakonnym?
- Wydaje mi się, że wzrasta zainteresowanie młodzieży tą formą życia i realizacji siebie. Nie oznacza to zainteresowania w sensie rozważania decyzji o odkryciu w sobie tego powołania. Gdy spotykam się z ludźmi młodymi, słyszę wiele pytań: jak następuje odkrycie własne powołanie, jak siostra rozpoznała, że to właściwa droga, jakie są oznaki powołania itd. To zapoczątkowuje w wielu wypadkach stały kontakt z naszymi domami, a niektórzy dzięki takim spotkaniom odkrywają swoje powołanie zakonne. Pan Bóg posługuje się różnymi drogami, wybiera różne sytuacje, by młody człowiek usłyszał głos powołania. Nieraz przy pierwszym kontakcie jestem różnie odbierana, nawet bardzo krytycznie, chłodno... Z czasem pytania stają się coraz głębsze, bardziej na serio. Następuje to, co Jan Paweł II za Jezusem nazywa ?wypłynięciem na głębię?. Może trzeba najpierw tych bardzo ogólnych i powierzchownych pytań, by można dojść wspólnie do samej istoty powołania zakonnego.

- Jakie, według Siostry, są oznaki powołania zakonnego?
- To jest częste pytanie stawiane przez młodych. Na pewno na pierwszym miejscu musi być autentyczne zafascynowanie Chrystusem, umiłowanie Go wraz z wszystkim konsekwencjami tej miłości. To nie może być fascynacja tylko zgromadzeniem zakonnym. Najpierw Chrystus! Gotowość uczynienia czegoś więcej dla Niego, a przez to i dla Kościoła, dla człowieka. Potem jest pytanie: gdzie mogę to uczynić najlepiej? Czy we wspólnocie, która pracuje z dziećmi, czy pomagając chorym, czy w szkolnictwie, czy wreszcie w całkowitej samotności zakonów kontemplacyjnych. Podjęta decyzja musi owocować radością, entuzjazmem, pogodą ducha.

- Co dla współczesnych dziewcząt jest najtrudniejsze w odpowiedzi na głos powołania?
- Coraz częściej obserwuję ogromny lęk w młodych ludziach. Boją się podjąć drogę, która wydaje się im drogą wielkiego ryzyka, drogą zaufania Bogu. Dominuje pytanie: czy ja sprostam wymaganiom? W konsekwencji są i następne: czy ja się do tego nadaję? A jeśli się okaże, że to nie jest moja droga? Dziś przed młodymi otwiera się wiele dróg realizowania siebie, zrobienia kariery, podjęcia ciekawych studiów... Wydaje się, że podjęcie decyzji dla wielu młodych jest z tego względu trudniejsze niż jeszcze kilkanaście lat temu.

- Jak reagują rodzice na oznaki rodzącego się powołania zakonnego?
- Nieraz to właśnie rodzice utrudniają podjęcie ostatecznej decyzji o wyborze życia we wspólnocie zakonnej. Rodzice i najbliżsi czasem nie rozumieją wielkości otrzymanego daru. Na szczęście nie są to częste przypadki. Dziś wielu młodych jest bardzo dojrzałych w swojej postawie wiary dzięki zaangażowaniu w ruchy, w życie wspólnoty parafialnej, również dzięki katechizacji. To optymistyczny znak.