Świętych pod tym imieniem zna Kościół 9 i l błogosławionego. Trzech tylko papieży nosiło to imię i pierwszy z nich dostąpił jedynie chwały ołtarzy. Panował długo, bo 21 lat (314-335) - a więc jako mało który z papieży. Długością w rządach ma tylko przed nim pierwsze miejsce: papież Pius IX, który panował 32 lata (1846-1878) i Leon XIII, który kierował Kościołem przez 25 lat (1878-1903), nie licząc około 34 lat rządów św. Piotra (33-67).
  Autor z XII w. (PD) Św. Sylwester I ze św. Konstantynem Wielkim A jednak, chociaż lata rządów św. Sylwestra przypadają na najpomyślniejszy okres w życiu Kościoła, kiedy to po krwawych prześladowaniach nastał wreszcie po 300 latach upragniony, trwały pokój (edykt mediolański wydany w 313 roku), to jednak o działalności św. Sylwestra nic nie wiemy. Czym to tłumaczyć? Na pewno zawieruchami wojennymi, które niejednokrotnie nawiedzały także Rzym, z dymem ognia puszczając najcenniejsze jego zabytki i zawarte w nich archiwa. Może jednak nie mniej ważną tego przyczyną jest fakt, że cesarz Konstantyn Wielki, który wtedy panował (311-337), swoją indywidualnością potężną tak zaważył, że dziejopisarze chrześcijańscy owych czasów piszą raczej o nim. Pierwszy przecież historyk chrześcijaństwa, Euzebiusz, biskup Cezarei, poświęca Konstantemu całe rozdziały, gdy papieżowi proporcjonalnie o wiele skąpiej. Nie dziw, skoro Euzebiusz był sekretarzem i doradcą osobistym cesarza. Dlatego na rozgrywające się w Kościele wypadki patrzył pod kątem cesarskim, a papież był w cieniu i nikt jego czynów nie utrwalił.

Z fragmentów, jakie udało się wydobyć, możemy sobie ustalić następujące dane z życia św. Sylwestra. Urodził się w Rzymie jako syn bliżej nieznanego Rufina, kapłana, za czasów św. Marcelego, papieża. Kiedy prześladowanie dioklecjańskie ze szczególniejszą wrogością odnosiło się do ksiąg świętych w Kościele i nakazało je niszczyć, właśnie kapłan Rufln przechowywał w tajemnicy książki liturgiczne i Pismo święte, należące do Kościoła w Rzymie. Św. Sylwester wstąpił na tron papieski po papieżu, św. Milcjadesie, w styczniu 314 roku.

Dzięki hojności cesarza św. Sylwester buduje bazylikę na Lateranie, na Watykanie i inne. Podanie głosi, że to właśnie papież Sylwester pozyskał dla chrześcijaństwa św. Helenę, która tak wielkie zasługi położyć miała dla Kościoła jako matka Konstantyna Wielkiego. Legendą jest jednak, jakoby papież miał uzdrowić z trądu cesarza Konstantyna I Wielkiego.

Kiedy wybuchła herezja ariańska, cesarz zdecydował o zwołaniu soboru do Nicei (325), gdzie herezja została potępiona, a Ariusz skazany na wygnanie. Papież Sylwester wysłał tam swoich legatów, po czym zwołał synod do Rzymu, na którym obecnych 265 biskupów Zachodu potwierdziło uchwały soboru w Nicei.

Data śmierci św. Sylwestra wydaje się być pewną, gdyż spotykamy ją w najdawniejszych dokumentach. Papież opuścił tę ziemię dnia 31 grudnia 335 roku. Cieszył się czcią powszechną także na Wschodzie. Jest to jeden z najpierwszych niemęczenników, który odbierał cześć ołtarzy. Grecy obchodzili jego święto 2 stycznia. Ciało jego doznawało czci na cmentarzu Pryscylli przy drodze Salaryjskiej Nowej, gdzie w wieku VII wystawiono świątynie pod jego wezwaniem. Obecnie ma Święty swój kościół na Kwirynale oraz bardzo bogato wyposażony architektonicznie kościół S. Silvestro in Capite, na miejscu, gdzie miał stać dom rodzinny papieża św. Stefana II. Obecnie relikwie św. Sylwestra znajdują się w Nonantola, jedenaście kilometrów od Modeny, w ołtarzu głównym kościoła dawnego opactwa benedyktynów (dzisiaj parafialnego). Jest on patronem tego miasta i diecezji. Część relikwii ma być także w Rzymie w kościele św. Marcina ai Monti (w krypcie).

Święty papież

W ostatnim dniu roku Kościół katolicki wspomina papieża św. Sylwestra I. Był Rzymianinem, na Stolicy Piotrowej zasiadł w 314 r., czyli rok po edykcie tolerancyjnym, kończącym falę prześladowań.
  Autor z XII w. (PD) Św. Sylwester I ze św. Konstantynem Wielkim Kierował Kościołem przez ponad 20 lat w epoce wielkich herezji donatyzmu i arianizmu, a zarazem w epoce formułowania najważniejszych prawd doktryny chrześcijańskiej. Za jego pontyfikatu, w 325 r., odbył się pierwszy sobór powszechny w Nicei, który określił naukę o Trójcy Świętej i bóstwie Chrystusa oraz sformułował pierwsze wyznanie wiary - tzw. Symbol Nicejski. Był 31. następcą św. Piotra.

Za rządów Sylwestra w Rzymie wybudowano dwie słynne bazyliki: św. Piotra oraz św. Jana na Lateranie. Jakub de Voragine pisze o papieżu Sylwestrze I, że szczególnie praktykował cnotę gościnności, troszczył się bardzo o potrzeby sierot, wdów i biedaków, a ponadto "odznaczał się anielskim wyglądem, piękną mową, czystością życia, świątobliwością uczynków, trafnością rad, wiarą prawdziwie katolicką, cierpliwością pełną nadziei, szczodrością w miłosierdziu".

Autor "Złotej Legendy" przypisuje świętemu niezgodnie z prawdą ochrzczenie cesarza Konstantyna Wielkiego, jak również opowiada o wielkiej dyspucie Sylwestra z uczonymi żydowskimi, w czasie której dla potwierdzenia nauki chrześcijańskiej miał dokonać cudu ożywienia martwego byka.

Św. Sylwester zmarł w 335 r., najprawdopodobniej 31 grudnia. Został pochowany w katakumbach Pryscylli przy via Salaria. Po nim to samo imię nosił jeszcze jeden prawowity papież (999-1003) oraz dwaj antypapieże.

W ikonografii Sylwester jest przedstawiany zwykle w ornacie papieskim; jego atrybutami są: pastorał, księga, gałązka oliwna, muszla, wąż, anioł, smok albo byk. Często jest przedstawiany z cesarzem Konstantynem, czasem także z jego matką, św. Heleną.

Jest patronem zwierząt domowych, wzywany w modlitwie o dobre zbiory paszy a także o szczęśliwy i pomyślny nowy rok.

Tekst za KAI.