Maj boćków rozklekotanych radosnym powrotem pod nasze strzechy; maj rozświergotanych skowronków, jaskółek i szpaków; maj rozkwitniętych polskich grusz, jabłoni, śliw, czeremch, bzów; maj ukwieconych łąk! Jakby cała ziemia polska Pani swojej i Królowej chciała nieść pierwociny swoich najcudowniejszych barw i woni. Biją dzwony, a lud gromadzi się tłumnie po świątyniach, by w litanijnych strofach wyśpiewać swoją duszę i przed ukochaną Matką wypłakać swoje troski. Ołtarze Maryi zasypane kwieciem coraz to nowym, bujniejszym. Jakby panował święty wyścig miłości ziemi i serc polskich. A kiedy buchnie pieśń: Pod Twą Obronę... O Pani Nasza, Orędowniczko Nasza, Pośredniczko Nasza, Pocieszycielko Nasza — to zda się, że znikają stropy świątyń i płynie pieśń ziemi jak woń kadzidła wprost do niebieskiej Matki. I tak jest wszędzie jak Polska długa i szeroka, po katedrach i wiejskich kościołach, po przydrożnych kapliczkach. U stóp swej Matki gromadzi się w majowe wieczory cała Polska i wszystkie jej dzieci. W krajach półkuli południowej, gdzie odpowiednikiem naszego miesiąca maja jest październik, w tym miesiącu wiosny odbywają się nabożeństwa maryjne. Tak jest w Ameryce Południowej, tak w Afryce itp. W Abisynii od niepamiętnych czasów miesiącem Maryi był grudzień jako najpiękniejszy w roku. Codziennie gromadzili się w kościołach wierni i na dwa chóry śpiewali psalmy liturgiczne ku czci Bożej Matki (Nieszpory). Soboty tego miesiąca były obchodzone szczególnie uroczyście.

Historia nabożeństw majowych

Już król hiszpański Alfons X (+ 1284) w swoich wierszach zostawił jeden pod ciekawym tytułem: „Niech przyjdzie dobry maj”. Opiewa on błogosławieństwo tego miesiąca i zachęca by uczcić w nim Maryję.

Bł. Henryk Suzo (+ 1366), uczeń Jana Eckharta i przyjaciel Jana Taulera, znanych mistyków średniowiecza, wyznaje, że jako pacholę zbierał w maju kwiaty i niósł je do stóp Bożej Matki. Lubił z kwiatów wiosny pleść wieńce i kłaść je na głowę figur Bożej Rodzicielki. Matka Boża nagrodziła go za to wizją chwały, jaką odbiera od Aniołów.

W roku 1549 ukazała się w Niemczech książeczka pod tytułem: Maj duchowy, gdzie po raz pierwszy maj został nazwany miesiącem Maryi.

W żywocie świętego Filipa Nereusza (+ 1595), czytamy, że gromadził on dziatwę przy figurach i obrazach Matki Bożej, śpiewał z nimi pieśni, zbierał kwiaty i zachęcał do składania ku Jej czci kwiatów, duchowych ofiar i wyrzeczeń.

Nowicjusze dominikańscy we Fiesole (w latach 1677-1709) w maju gromadzili się przed wizerunkiem Najświętszej Maryi i czcili Ją muzyką, śpiewem i składaniem duchowych wyrzeczeń.

W roku 1692 o. Wawrzyniec Schmeffi, kapucyn, wydał drukiem pierwsze pieśni majowe.

Za autora jednak właściwych nabożeństw majowych, historycznie uważa się jezuitę, o. Ansolani (1713). On to w kaplicy królewskiej w Neapolu codziennie w maju urządzał koncert pieśni ku czci Bożej Matki, który kończył się błogosławieństwem Najświętszym Sakramentem.

W roku 1726 Jezuita, o. Hannibal Dionizy, wydał broszurkę pod znamiennym tytułem: ”Miesiąc maj, czyli miesiąc Maryi”, w której zachęcał do obchodzenia tego miesiąca ku czci Bożej Matki; podawał sposoby, jak ten miesiąc urządzać. Zaleca w niej szczególnie, by ustroić pięknie obraz Matki Bożej, odmówić modlitwy i składać ku Jej czci „Kwiatki duchowe”, czyli szczególne wyrzeczenia się. Podobne dzieło wydał inny jezuita, Calvi, w roku 1758. Na Sycylii jezuita, Lalomia wydał również na ten temat książeczkę (1762).

W kościele parafialnym Weronese od roku 1739 w maju odmawiano litanię do Matki Bożej, różaniec i składano „fioretti”, czyli kwiatki duchowe ku Jej czci. W roku 1734 spotykamy się z tym nabożeństwem w Grezzana koło Werony. W roku 1734 jest to nabożeństwo odprawiane również w Weronie w kościele św. Andrzeja, w roku 1747 w Genui, a od roku 1774 także w Ferrarze.

Jednak były to wypadki sporadyczne i mało znane, skoro św. Alfons Liguori (+ 1787) jeszcze nic o nich nie wie, a przecież tak wielki czciciel Maryi w swoim nieśmiertelnym dziele ”Uwielbienia Maryi” z całą pewnością wiadomości o nich by umieścił.

Za największego apostoła nabożeństw majowych uważa się jezuitę, o. Muzzarelli. W roku 1787 wydał on broszurkę, w której propagował nabożeństwo majowe. Co więcej rozesłał ją do wszystkich biskupów Italii. Sam w Rzymie zaprowadził to nabożeństwo w słynnym kościele zakonu „Il Gesu” mimo, że zakon wtedy formalnie już nie istniał, zniesiony przez papieża Klemensa XIV w roku 1773. Jakby w nagrodę za to opuścił ziemię dla nieba właśnie w maju 1813 roku. Odprawiał on również nabożeństwo majowe w Paryżu, gdzie towarzyszył papieżowi Piusowi VII w podróży na koronację Napoleona Bonaparte. Pius VII nabożeństwo majowe obdarzył odpustami.

W Polsce pierwsze nabożeństwo majowe wprowadzili jezuici w Tarnopolu (1838), misjonarze w Warszawie w kościele Ś w. Krzyża w roku (1852), ksiądz Golian w Krakowie (w 1856) i we Włocławku biskup Marszewski (1859). W tym samym czasie cześć Królowej maja szerzył w Galicji poezją o. jezuita Karol Antoniewicz (+ 1852). Ks. Wincenty Buczyński (jezuita) wydał we Lwowie pierwszą książeczkę o nabożeństwach majowych (1839). W dziesięć lat potem podobną broszurę wydano we Wrocławiu w roku 1850. Wydał ją ks. Aleksander Jełowicki, zmartwychwstaniec.

Święty Jan Bosko (+ 1888) ze swoimi chłopcami w maju stroił Jej ołtarzyki, które znajdowały się w każdej sali i sypialni. Owszem urządzano konkursy, w której sali będzie najpiękniej wystrojony wizerunek Matki Bożej. Codziennie św. Jan Bosko dawał swoim chłopcom fioretti, czyli praktyczne wskazania do naśladowania cnót Bożej Matki.

W połowie XIX wieku nabożeństwo majowe przyjęło się we wszystkich prawie krajach.

Papież Pius XII niejeden raz zachęcał do oddawania szczególnej czci Bożej Rodzicielce w miesiącu maju. Tak uczynił w liście do kardynała Alojzego Maglione (Dum saeculum) w roku 1942. Tak uczynił również w liście do tegoż kardynała w roku 1943 (Singulis annis), w którym szczególnie gorąco polecił, by majowe nabożeństwo ofiarować dla uproszenia szczęśliwego zakończenia wojny światowej. Wreszcie w encyklice, wydanej l maja w roku 1948 (Auspicia quae eam) w której papież poleca raz jeszcze modlitwy w miesiącu maju poświęcić dla uproszenia trwałego pokoju. Nad światem bowiem zaczęły gromadzić się nowe chmury.

Od szeregu lat w całej Polsce ustalił się porządek nabożeństw majowych. Obejmuje on: wystawienie Najświętszego Sakramentu, odśpiewanie litanii Loretańskiej i antyfony: „Pod Twoją obronę”, przemówienie lub czytanie okolicznościowe, schowanie Najświętszego Sakramentu i pieśń majową lub „Apel Jasnogórski”.

Litania loretańska do Najświętszej Maryi Panny

Kyrie elejson, Chryste elejson, Kyrie elejson.
Chryste, usłysz nas, Chryste, wysłuchaj nas.
Ojcze z nieba, Boże, - zmiłuj się nad nami.
Synu, Odkupicielu świata, Boże,
Duchu Święty, Boże,
Święta Trójco, Jedyny Boże,
Święta Maryjo, - módl się za nami.
Święta Boża Rodzicielko,
Święta Panno nad pannami,
Matko Chrystusowa,
Matko Kościoła,
Matko łaski Bożej,
Matko nieskalana,
Matko najczystsza,
Matko dziewicza,
Matko nienaruszona,
Matko najmilsza,
Matko przedziwna,
Matko dobrej rady,
Matko Stworzyciela,
Matko Zbawiciela,
Panno roztropna,
Panno czcigodna,
Panno wsławiona,
Panno można,
Panno łaskawa,
Panno wierna,
Zwierciadło sprawiedliwości,
Stolico mądrości,
Przyczyno naszej radości,
Przybytku Ducha Świętego,
Przybytku chwalebny,
Przybytku sławny pobożności,
Różo Duchowna,
Wieżo Dawidowa,
Wieżo z kości słoniowej,
Domie złoty,
Arko przymierza,
Bramo niebieska,
Gwiazdo zaranna,
Uzdrowienie chorych,
Ucieczko grzesznych,
Pocieszycielko strapionych,
Wspomożenie wiernych,
Królowo Aniołów,
Królowo Patriarchów,
Królowo Proroków,
Królowo Apostołów,
Królowo Męczenników,
Królowo Wyznawców,
Królowo Dziewic,
Królowo wszystkich Świętych,

Królowo bez zmazy pierworodnej poczęta,
Królowo wniebowzięta,
Królowo Różańca świętego,
Królowo rodziny
Królowo pokoju,
Królowo Polski,

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, przepuść nam, Panie.
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, wysłuchaj nas, Panie.
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, zmiłuj się nad nami.

W ciągu roku:

K.: Módl się za nami, Święta Boża Rodzicielko.
W.: Abyśmy się stali godnymi obietnic Chrystusowych.

Módlmy się

Panie, nasz Boże, daj nam, sługom swoim, cieszyć się trwałym zdrowiem duszy i ciała + i za wstawiennictwem Najświętszej Maryi, zawsze Dziewicy, + uwolnij nas od doczesnych utrapień i obdarz wieczną radością. Przez Chrystusa Pana naszego.
W.: Amen.

W okresie Adwentu:

K.: Anioł Pański zwiastował Pannie Maryi.
W.: I poczęła z Ducha Świętego.

Módlmy się

Boże, z Twojej woli za zwiastowaniem anielskim odwieczne Słowo przyjęło ludzkie ciało w łonie Najświętszej Maryi Panny, + spraw, aby wspomagało nas wstawiennictwo Dziewicy, + w której Boże macierzyństwo głęboko wierzymy. Przez Chrystusa Pana naszego.
W.: Amen.

W okresie Narodzenia Pańskiego:

K.: Po narodzeniu, Panno, nienaruszona zostałaś.
W.: Bogurodzico, przyczyń się za nami.

Módlmy się

Boże, Ty przez dziewicze macierzyństwo Najświętszej Maryi Panny obdarzyłeś ludzi łaską wiecznego zbawienia, + spraw, abyśmy doznawali orędownictwa Tej, + przez którą otrzymaliśmy Twojego Syna, Dawcę życia wiecznego. Przez Chrystusa Pana naszego.
W.: Amen.

W okresie wielkanocnym:

K.: Raduj się i wesel, Panno Maryjo, Alleluja.
W.: Bo zmartwychwstał Pan prawdziwie, Alleluja.

Módlmy się

Boże, Ty przez zmartwychwstanie Twojego Syna, Jezusa Chrystusa, przywróciłeś radość światu, + spraw, abyśmy przez Jego Matkę Dziewicę Maryję, + osiągnęli szczęście życia wiecznego. Przez Chrystusa Pana naszego.
W.: Amen.

W październiku:

K.: Módl się za nami, Królowo Różańca Świętego.
W.: Abyśmy się stali godnymi obietnic Chrystusowych.

Módlmy się

Boże, Twój Syn przez swoje życie, śmierć i zmartwychwstanie wysłużył nam wieczne zbawienie, + spraw, abyśmy rozważając te tajemnice w różańcu Najświętszej Maryi Panny, + według nich kształtowali swoje życie i osiągnęli to, co one obiecują. przez Chrystusa Pana naszego.
W.: Amen.

Antyfona

Pod Twoją obronę uciekamy się, święta Boża Rodzicielko! Naszymi prośbami racz nie gardzić w potrzebach naszych, ale od wszelakich złych przygód racz nas zawsze wybawiać, Panno chwalebna i błogosławiona. O Pani nasza, Orędowniczko nasza, Pośredniczko nasza Pocieszycielko nasza. Z Synem Swoim nas pojednaj, Synowi Swojemu nas polecaj, Swojemu Synowi nas oddawaj.