Wielkanoc u grekokatolików

KAI |

publikacja 05.05.2013 11:01

Jutrznią rezurekcyjną Kościół greckokatolicki rozpoczął dziś o świcie świętowanie Niedzieli Zmartwychwstania Pańskiego. Uroczystościom w soborze archikatedralnym w Przemyślu przewodniczył abp Jan Martyniak.

Wielkanoc u grekokatolików Darek Delmanowicz /PAP Adoracja płaszczenicy z wizerunkiem umęczonego Chrystusa w grekokatolickim soborze archikatedralnym pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela w Przemyślu.

Okres Zmartwychwstania rozpoczyna się w Niedzielę Wielkanocną, nazywaną też Wielkim Dniem (Wełykdeń). O świcie odśpiewuje się jutrznię wielkanocną (rezurekcyjną). Połączona jest ona z procesją do drzwi świątyni, w której niesiona jest Ewangelia i ikona Chrystusa Zmartwychwstałego. Abp Martyniak trzy razy uderzył krzyżem w drzwi, po czym wraz z celebransami wszedł do środka. Płaszczenica, czyli ikona z wizerunkiem Chrystusa złożonego w grobie, została przeniesiona na ołtarz, gdzie pozostanie przez do Wniebowstąpienia. W czasie nabożeństwa uroczyście śpiewany jest hymn „Chrystus zmartwychwstał i swoją śmiercią zwyciężył śmierć, a pozostającym w grobach darował życie”.

Bezpośrednio po jutrzni rozpoczyna się Eucharystia, w czasie której odczytuje się tekst o Słowie z pierwszego rozdziału Ewangelii św. Jana W tym czasie biją wszystkie dzwony, które milczały od Wielkiego Piątku. Przed zakończeniem Mszy św. kapłan błogosławi artos - chleb pszenny, na którym kładzie się wizerunek Chrystusa zmartwychwstałego. Artos przez cały tydzień jest wystawiony w cerkwiach aż do następnej niedzieli św. Tomasza, tzw. antypaschy. W tym dniu chleb zostanie połamany i podzielony wśród wiernych. Uroczyste świętowanie Paschy trwa trzy dni i, podobnie jak w Kościele rzymskokatolickim, przez cały tydzień trwa oktawa uroczystości Zmartwychwstania Pańskiego, tzw. Jasny Tydzień. W tym czasie drzwi do ikonostasu pozostają cały czas otwarte.

Według zwyczaju drugiego dnia świąt, Po Liturgii dzieci i młodzież śpiewają przed cerkwią piosenki o wiośnie i budzeniu się nowego życia. Znana jest też tradycja lanego poniedziałku.

Wielkanoc jest dla grekokatolików czasem szczególnej pamięci i modlitwy za zmarłych. W tych dniach odwiedzają oni groby swoich bliskich.

W okresie wielkanocnym wierni pozdrawiają się zawołaniem „Chrystus zmartwychwstał”, a w odpowiedzi słyszą „Prawdziwie zmartwychwstał”.

W Polsce Kościół greckokatolicki liczy obecnie ok. 50 tys. wiernych w dwóch diecezjach: archidiecezji przemysko-warszawskiej, którą kieruje abp Jan Martyniak i diecezji wrocławsko-gdańskiej pod przewodnictwem bp. Włodzimierza Juszczaka. Kościół ten jest w jedności z papieżem i uznaje jego prymat.