A kto to jest?

Ks. Roman Tomaszczuk; GN 18/2012 Świdnica

publikacja 16.05.2012 07:00

O księżowskich pieniądzach, celibacie i codzienności mówią maturzyści.

A kto to jest? Ks. Roman Tomaszczuk/ GN Młodzi niewiele wiedzą o kapłańskim życiu.

Wracamy do tematu ankiety, jaką na potrzeby artykułu przeprowadziliśmy w świdnickim liceum. Tydzień temu omówiliśmy odpowiedzi dotyczące powołania i wizji kapłańskiej pracy. Dzisiaj czas na analizę ocen wydanych tym, którzy już pracują na Pańskim żniwie. Odpowiadało 50 uczniów.

A bo ja wiem?

Dzień księdza: odprawi Mszę św. i…? Właściwie nastolatki nie mają pojęcia, co dalej. Zaledwie 10 proc. ankietowanych wykazało się znajomością realiów kapłańskiego życia: „odwiedza chorych, uczy w szkole, udziela nauk, prowadzi grupy przykościelne”. Kolejne 10 proc. przyznaje się do całkowitej ignorancji w tej materii. Jest także margines, który ocenia, że przeciętny ksiądz „pije alkohol, surfuje w internecie, śpi” lub „wstaje rano, kucharka daje mu śniadanie, ogląda telewizję, załatwia hostie”. 30 procent maturzystów jest przekonanych, że ksiądz po Mszy „robi to, co każdy człowiek po pracy”. Reszta? Trudno oprzeć się wrażeniu, że domyśla się kapłańskiej codzienności na podstawie po pierwsze – informacji z ogłoszeń parafialnych: odwiedza chorych (pojawiło się w 15 wypowiedziach), udziela innych sakramentów (7 razy), zarządza parafią (kancelaria, urzędy – 11 razy); po drugie wyciąga wnioski ze swoich obserwacji: uczy w szkole (9 razy); po trzecie zdaje się na stereotyp, stąd aż 25 osób bardziej lub mniej podkreśla, że ksiądz po prostu się modli.

A to nie jest prawdą?

Jeżeli nieznajomość kapłańskiego życia, które większości młodym wydaje się nudne, monotonne i mało zajmujące, zestawią oni z przekazem medialnym, który jest głównym źródłem wiedzy na temat Kościoła i duchownych, wtedy nie dziwią wyniki następnych odpowiedzi. Otóż 30 proc. uważa, że ksiądz zarabia miesięcznie od jednego do dwóch tysięcy złotych. Kolejne 35 procent jest przekonana, że kwota księżowskiej pensji zamyka się w przedziale 2–3 tysiące złotych. 8 proc. twierdzi, że jest to 4–5 tysięcy. Pozostali podają astronomiczne sumy: 10, 12,5, a nawet 15 tys. zł lub zupełnie odrealnione: 200 zł. Tylko jednostki potrafią zróżnicować swój osąd: „to zależy od wielkości parafii”, „czy wliczać w to pensję ze szkoły?”, „we wsi – w mieście”. Natomiast opinia na temat zachowania celibatu przez księży wydaje się zależna od zaangażowania religijnego młodych. Im bliżej parafii, tym większa wiara w kapłańską uczciwość: 22 proc. uważa, że ponad 90 proc. księży żyje w celibacie; 55 proc ocenia, że jest takich od 60 do 80 proc.; 13 proc. maturzystów zakłada, że wiernych celibatowi jest tylko 30–50 proc. duchownych; natomiast 10 proc. jest przekonanych, że jedynie 10–20 proc. spośród księży to ludzie honoru.

Powiesz mi coś?

„Chciwość (interesowność, pazerność, materializm), nietolerancja (konserwatyzm, staroświeckość, zaściankowość), zarozumiałość (arogancja), hipokryzja (głównie nieczystość)” – w tym lub podobnym zestawie wyraża się opinia ponad 85 proc. respondentów, kiedy wypowiadają się na temat negatywnych cech, które obciążają księży w Polsce. Poza tym? Mieszanie się do polityki (27 razy), lenistwo (23 razy), egoizm (18 razy), nieuprzejmość (15 razy). Ostatnie pytanie dotyczyło tego, co młodzi chcieliby wiedzieć o księdzu (lub od księdza), gdyby ten zobowiązał się do szczerej odpowiedzi (można było zadać trzy pytania). Zaskakuje, że aż jedna czwarta respondentów albo nie skorzystałaby z tej szansy, albo zadałaby mniej niż trzy pytania. Znakomita większość odpowiadających interesuje się kapłańskim życiem intymnym. 62 pytania dotyczyły różnych aspektów czystości seksualnej (czy zachowuje?, kiedy złamał?, jakie ma wspomnienia? itp.). Drugi ważny temat to powołanie – 23 pytania (czy nie żałuje?, jak to jest?, po czym poznać powołanie?). Trzeci temat to pieniądze – 19 pytań (ile zarabia?, jak wydaje?, czy kradnie?). Były też pytania m.in. o alkoholizm księży, pedofilię i homoseksualizm, związki niesakramentalne czy szczegóły kapłańskiej codzienności.

Nie ma wątpliwości, że młodzi nie mają rzetelnej wiedzy na temat kapłańskiego życia. Nie powinno to dziwić, bo podobny poziom niewiedzy mają na wiele innych ważnych tematów życia, w końcu mają dopiero naście lat. Jednak warto się zastanowić, co zrobić, żeby stereotypy, niedomówienia, przekłamania i uproszczenia o duchownych nie stały się dla młodych „prawdą” na zawsze.

Ponad stereotypami

Bp Ignacy Dec

– Świadoma dezorientacja społeczeństwa prowadzona przez środowiska wrogie Kościołowi niestety odnosi skutek. Młodzi pozostawieni wyłącznie opiniom płynącym z mediów oraz pozorom swojej obserwacji kościelnego życia „z daleka” nie umieją przejść ponad zakłamaniem i trudno im dotrzeć do prawdy. Oczywiście, prawda kościelnego życia jest złożona, jak różnorodne jest ludzkie życie w ogóle, ale z pewnością nie rysuje się w tak czarnych barwach, jak wynika z tej ankiety. Co zatem? Otwiera się tu szerokie pole działania dla katechetów i kapłanów, których proszę, by wyszli naprzeciw oczekiwaniom i niedoborom wiedzy młodych na temat funkcjonowania Kościoła i parafii oraz kapłańskiego życia. My, kapłani, powinniśmy także jeszcze wyraźniej okazywać entuzjazm kapłańskiego życia, składać świadectwo swojej miłości do Jezusa. Nie bez znaczenia jest nasza solidarność z młodymi, szczególnie w ich poszukiwaniach sensu, wartości i celu życia.