Wytatuowany znak wiary

Barbara Andrijanić, dziennikarka z Chorwacji

GN 14/2012 |

publikacja 04.04.2012 00:15

Jakie prezenty chcą dziś dostawać maluchy? Najczęściej słodycze. A co jeszcze niedawno dawały swoim wnukom Chorwatki w Bośni? Tatuaże. I to nie takie z henny, które po miesiącu same znikną.

Wytatuowany znak wiary Tea Turalija Bakice z Kupresa pokazują Tei tatuaże, które wiele lat temu uchroniły je przed utratą wiary

Tak było jeszcze do lat 70. w chorwackich wsiach na terenach Bośni i Hercegowiny. Po II wojnie światowej obyczaj zanikł i pewnie umarłby śmiercią naturalną, gdyby nie Tea Turalija z Kupresa, młoda Chorwatka, która dała mu nowe życie. Po co? – Aby nie zapomnieć o swojej tożsamości – tej ziemskiej, że jesteś Chorwatem, i tej niebieskiej, że urodziłeś się jako chrześcijanin.

Chrześcijański dowód tożsamości

Kupres, Jajce, Kraljeva Sutjeska, Rama, Vareš i wiele innych miast i wsi w Bośni i Hercegowinie to istne studia tatuażu, pełne najróżniejszych wzorów. Koronkarska robota, którą mimo upływu czasu można jeszcze rozpoznać na pomarszczonych rękach mieszkanek tych terenów. Są kółka z wpisanymi w nie małymi krzyżykami, bransoletki, tatuowane dokoła przegubu dłoni, półokręgi, motywy roślinne, inicjały, a nawet wykaligrafowane na ramionach imiona i nazwiska. W każdy wzór wpleciony jest krzyż.
Tatuaże wykonywano dzieciom, głównie dziewczynkom w wieku od 3 do 18 lat. Za panowania Turków na tamtych terenach (w latach 1463–1878) tatuaże miały je chronić przed porwaniami i tzw. poturczeniem, czyli zmuszaniem do wyrzeczenia się swojej narodowości i wiary. Dobrze widoczny krzyż bronił panny młode przed prawem pierwszej nocy, którego domagali się tureccy zaborcy. Inni chcieli doświadczyć męki Chrystusa, stąd właśnie Wielki Piątek, obok wspomnienia św. Józefa (19 marca), najczęściej wybierali na sicanje i bocanje (tatuowanie). Tatuaż był jakby dokumentem tożsamości Chorwata – katolika z Bośni.

Dostępna jest część treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.