Sojusz

Trwający ćwierć wieku pontyfikat Jana Pawła II był wspierany intelektualnie przez sojusz nowego pokolenia tomistów oraz teologów reprezentujących krąg „Communio” z Ratzingerem jako najważniejszym przedstawicielem tej drugiej grupy

 

W czasie Soboru Wojtyłę przedstawiono de Lubacowi i przyszły papież poprosił go o napisanie przedmowy do jego pracy na temat ludzkiej seksualności „Miłość i odpowiedzialność”. Wojtyła pomagał także polskim teologom w przygotowaniu polskiej edycji „Communio”, a później, jako papież, wyniósł de Lubaca i von Balthasara do godności kardynalskiej (chociaż von Balthasar, zgodnie z własnym pragnieniem, nie dożył dnia, w którym miał otrzymać swój kapelusz). Trwający ćwierć wieku pontyfikat Jana Pawła II był wspierany intelektualnie przez sojusz nowego pokolenia tomistów oraz teologów reprezentujących krąg „Communio” z Ratzingerem jako najważniejszym przedstawicielem tej drugiej grupy[1]. I chociaż Jan Paweł II nigdy nie włączył się wprost do debaty na temat natury i łaski, kierując własną energię intelektualną na inne obszary, takie jak teologia ciała, Aidan Nichols jest zdania, że szkoła myślenia wywodząca się z ruchów „Communio” i ressourcement wywierała dominujący wpływ na jego pontyfikat[2]. Włoski dziennikarz Gianni Valente także zauważył, że w latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych „niemal wszyscy członkowie licznych zastępów teologów, których papież włączył w szeregi episkopatu, dokoptowując następnie niektórych z nich do Świętego Kolegium Kardynałów, pochodziło z wylęgarni, jaką było «Communio»”[3]. Wśród nich byli między innymi szwajcar Eugeno Corecco, Brazylijczyk Karl Romer, Belg André Mutien Léonard, Włoch Angelo Scola, Kanadyjczyk Marc Ouellet i Austriak Christoph Schönborn[4].

Sojusz   Dzisiaj różnice między tomistami a przedstawicielami kręgu „Communio” nie dotyczą oficjalnego nauczania Magisterium. Obie szkoły dochodzą do tych samych wniosków dotyczących niemoralności antykoncepcji, niemożliwości ordynacji kobiet i małżeństw osób tej samej płci, jak i konieczności istnienia kapłaństwa hierarchicznego. Różnią się natomiast w interpretacji przyczyn obecnego kryzysu w teologii, innymi słowy w interpretacji tego, gdzie i w jaki sposób popełniono błędy. Co się z tym wiąże, proponują odmienne recepty na posoborowy kryzys. Teologowie z kręgu „Communio” twardo obstają przy stanowisku, że sekularyzacji sprzyjały błędy intelektualne samych kościelnych teologów, zwłaszcza dwupoziomowe rozumienie relacji między naturą i łaską, postulujące zewnętrzność i rozłączność łaski wobec natury, które wysunęło się na plan pierwszy po Soborze Trydenckim (1545-1563), postulujące zewnętrzność i rozłączność w postrzeganiu relacji między wiarą a rozumem, promowane przez tomistów leonińskich i neotomistów, którzy wytłumili patrystyczne dziedzictwo u Tomasza, by bronić wiary (lub znacznie częściej katolickiego nauczania w dziedzinie moralności) w granicach nakreślonych przez Kanta oraz postulujące zewnętrzność i rozłączność w rozumieniu relacji między światem a Kościołem, czasem określane jako rozróżnienie między rzeczywistością świecką i świętą, promowane przez teologów katolickich, których celem była synteza liberalizmu i tradycji katolickiej[5]. Mówiąc krótko, teolodzy z „Communio” twierdzą, że co najmniej od okresu Reformacji teologia katolicka biegnie kilkoma dualistycznymi torami. Natura i łaska, wiara i rozum, świeckie i święte, Pismo Święte i Tradycja, każdy z tych elementów był izolowany od tego, z którym szedł w parze i analizowany osobno. I podczas gdy tomiści skłaniają się ku temu, by interpretować posoborowy spadek praktyk religijnych jako skutek rezygnacji z tomizmu w programach nauczania w seminariach i wynikającej z tego słabości intelektualnej Kościoła w obliczu kryzysu końca lat sześćdziesiątych, teolodzy z „Communio” zwracają uwagę na wcześniejsze problemy w jego tradycji. Najważniejszych przyczyn posoborowego chaosu upatrują w dualistycznych koncepcjach czołowych przedstawicieli teologii przedsoborowej, które pragnęli skorygować Ojcowie Soboru w dokumentach soborowych. Niemniej zgadzają się oni z niektórymi tomistami, że proponowanie licznych, odmiennych ram hermeneutycznych przy interpretacji tych dokumentów opóźniło recepcję pogłębionej syntezy teologicznej Soboru.

[1] Inni teolodzy z kręgu „Communio”, którzy osiągnęli znaczącą pozycję w czasie pontyfi katu Jana Pawła II, to między innymi: kardynał Angelo Scola, rektor Papieskiego Uniwersytetu Laterańskiego od roku 1995 do czasu mianowania go patriarchą Wenecji w roku 2002; kardynał Marc Ouellet, arcybiskup miasta Quebec, kardynał Roger Etchegaray, prodziekan Kolegium Kardynałów; kardynał Walter Kasper, mianowany przewodniczącym Papieskiej Rady Popierania Jedności Chrześcijan; kardynał Péter Erdő, prymas Węgier; kardynał Philippe Barbarin, arcybiskup Lyonu; profesor Joseph Fessio SJ, założyciel wydawnictwa Ignatius Press i kilku katolickich instytucji kształcenia wyższego w obu Amerykach; David L. Schindler, dziekan Instytutu Małżeństwa i Rodziny imienia Jana Pawła II w Waszyngtonie; Aidan Nichols O P, pierwszy wykładowca teologii rzymskokatolickiej na uniwersytecie w Oxfordzie od czasów reformacji; Jean Duchesne z Condordet College w Paryżu; Jean-Lur Marion z Sorbony i University of Chicago; Olivier Boulnois z École Pratique des Hautes Études; Remi Brague z Sorbony, Jean Borella z Uniwersytetu w Nancy; Robert Spaemann z uniwersytetów w Monachium i Salzburgu, Antonio Sicari OCD, redaktor naczelny włoskiej wersji „Communio”; kardynał James Staf-ford, arcybiskup Xavier Martinez z Granady i kardynał Christoph Schönborn, arcybiskup Wiednia. Spośród neotomistów, określanych tak, ponieważ nie uprawiali czystego to-mizmu, lecz włączali weń elementy współczesnej fi lozofi i często zapożyczone od Kanta, najważniejsi byli: John Finnis, profesor prawa i fi lozofi i prawa z University College uniwersytetu w Oxfordzie; Germain Grisez, profesor etyki chrześcijańskiej z Mount Saint Mary’s College; Joseph Boyle z uniwersytetu w Toronto i William E. May z Instytutu Jana Pawła II do spraw Małżeństwa i Rodziny w Waszyngtonie. Inni teolodzy związani w pewien sposób z tradycją tomistyczną i znaczący obrońcy pontyfi katu Jana Pawła II to między innymi Carlo Caff ara, arcybiskup Bolonii niedawno wyniesiony przez Benedykta XVI do godności kardynała; kardynał Georges Cottier O P, teolog papieski w czasie pontyfi katu Jana Pawła II; Ralph Mc-Inerny z Notre Dame University; Jude Dougherty z Catholic University of Ameri-ca; Russell Hittinger z University of Tulsa; John Hittinger z Sacred Heart Seminary w Detroit, brat Augustine di Noia O P, obecnie w Kongregacji Nauki Wiary; brat Richard Schenk OP z University of San Francisco: Matthew Levering z Ave Maria University na Florydzie; Servais Pinckaers O P, z uniwersytetu we Fryburgu, Roma-nus Cessario O P, z St John’s Seminary w Bostonie; brat James V. Schall z George- 52 RATZINGER I DWUDZIESTOWIECZNE SZKOŁY TEOLOGICZNE town University; nieżyjąca już Elizabeth Anscombe z uniwersytetu w Cambridge; Ryszard Legutko z Uniwersytetu Jagiellońskiego; Livio Melina z Papieskiego Uniwersytetu Laterańskiego; brat José Noriega Bastos z Papieskiego Uniwersytetu Laterańskiego; Josef Seifert z Internationale Akademie für Philosophie z Lichtensteinu; Serge-T omas Bonino O P, z Uniwersytetu Katolickiego w Tuluzie, Anthony Fisher O P, dyrektor i założyciel Instytutu Małżeństwa i Rodziny imienia Jana Pawła II w Melbourne. Mamy też kardynałów o zacięciu teologicznym, nienależących do określonych szkół, którzy mimo to zaznaczyli swą obecność w czasie tego pontyfi -katu, takich jak Francis George z Chicago, nieżyjący już John O’Connor z Nowego Jorku i George Pell z Sydney. Wspomnieć także należy Centrum Wiary i Kultury w Oxfordzie pod kierownictwem Stratford Caldecott oraz afi liowany przy Univers-ity of Chicago Instytut Lumen Christi kierowany przez T omasa Levergooda, które grupowały uczonych utożsamiających się z wieloma kierunkami i szkołami myślenia łącznie z tomizmem i tym, co proponowali teolodzy z kręgów „Communio”. Przedstawione tu listy nie są bynajmniej wyczerpujące, mają jedynie stanowić konkretny przykład poparcia świata akademickiego dla Jana Pawła II, zwłaszcza w świecie anglojęzycznym.
[2] A. Nichols, Beyond the Blue Glass, s. 33
[3] G. Valente, T e Story of Joseph Ratzinger: 1967-1977, „30 Days” 8 (2006), s. 65-66
[4] Pomimo to, że Christof Maria Michael Hudo Damien Peter Adalbert Graf von Schönborn-Wiesentheid związany jest z niemiecką edycją „Communio”, istnieją mocne racje przemawiające za tym, by uważać go za tomistę, biorąc pod uwagę jego formację dominikańską i powołanie na wykładowcę na wydziale teologii Uniwersytetu we Fryburgu, który kojarzony jest z takimi wybitnymi przedstawicielami tomizmu, jak kardynał Charles Journet, kardynał Georges Cottier i Servais Pinckaers O P.
[5] Doskonałą prezentację tego stanowiska przedstawia de Lubac, O naturze i łasce, przeł. J. Fenrychowa, Kraków 1986, D.L. Schindler, Grace and the Form of Na-ture and Culture, w: Catholicism and Secularisation in America, Notre Dame, Indiana 1990. Jak zażarcie reagują na tę interpretację tomiści utożsamiający się z tradycją Kajetana, zob. na przykład Cessario, Cardinal Cajetan and his Critics, s. 109-118
«« | « | 1 | » | »»

aktualna ocena |   |
głosujących |   |
Pobieranie.. Ocena | bardzo słabe | słabe | średnie | dobre | super |

Wiara_wesprzyj_750x300_2019.jpg

Archiwum informacji

niedz. pon. wt. śr. czw. pt. sob.
25 26 27 28 29 1 2
3 4 5 6 7 8 9
10 11 12 13 14 15 16
17 18 19 20 21 22 23
24 25 26 27 28 29 30
31 1 2 3 4 5 6