Synod Biskupów. Podsumowanie

Pod hasłem „Nowa ewangelizacja dla przekazu wiary chrześcijańskiej” obradowało 7–28 października XIII Zwyczajne Zgromadzenie Ogólne Synodu Biskupów. Jego uczestnicy ogłosili Orędzie do Ludu Bożego i sformułowali 58 „Propozycji” do posynodalnej adhortacji apostolskiej. – Synod był bardzo dynamiczny, a najważniejszym jego przesłaniem jest zachęta do dawania świadectwa o wierze przykładem własnego życia – podsumował dla KAI abp Tadeusz Kondrusiewicz z Białorusi.

Głos doradczy

Do Watykanu przybyło 262 ojców synodalnych. Była to największa liczba uczestników w 47-letnich dziejach tego spotkania przedstawicieli episkopatów z całego świata. 103 reprezentowało Europę, 63 Amerykę, 50 Afrykę, 39 Azję i 7 Oceanię. Spośród nich 10 to zwierzchnicy katolickich Kościołów wschodnich, 32 – przewodniczący krajowych konferencji biskupich, 26 – szefowie urzędów kurii rzymskiej, 211 – biskupi diecezjalni (ordynariusze) i 11 – biskupi pomocniczy.

Z naszego kraju na synod pojechali kardynałowie: Kazimierz Nycz i Stanisław Dziwisz, a także arcybiskupi: Józef Michalik i Stanisław Gądecki. W obradach uczestniczyli też Polacy stojący na czele urzędów watykańskich: prefekt Kongregacji ds. Wychowania Katolickiego kard. Zenon Grocholewski oraz przewodniczący Papieskich Rad: ds. Świeckich – kard. Stanisław Ryłko i Duszpasterstwa Służby Zdrowia – abp Zygmunt Zimowski.

W zgromadzeniu uczestniczyło także 45 ekspertów i 48 audytorów. Z Polski w gronie ekspertów byli: katechetyk ks. Krzysztof Mielnicki z diecezji drohiczyńskiej i dyrektorka Międzyzakonnego Wyższego Instytutu Katechetycznego w Krakowie s. Anna Emmanuela Klich. Natomiast wśród zaproszonych na obrady audytorów po raz kolejny znalazła się Ewa Kusz, była przewodnicząca Światowej Konferencji Instytutów Świeckich. Przybyli też delegaci z innych wspólnot chrześcijańskich oraz zaproszeni goście specjalni, m.in. tradycyjnie już przeor Wspólnoty z Taizé brat Alois. W sumie w auli synodalnej gromadziło się około 400 osób.

Konkretnym owocem zgromadzenia jest 58 „Propozycji” (wybranych spośród 326 przedstawionych przez uczestników obrad) przekazanych Benedyktowi XVI, który może (ale nie musi) wykorzystać je w posynodalnej adhortacji (czyli zachęcie) apostolskiej – dokumencie o charakterze duszpasterskim, zbierającym wnioski wypływające z synodalnej dyskusji. W przeciwieństwie do soborów powszechnych zgromadzenia Synodu Biskupów nie mają bowiem mocy decyzyjnej. Choć gromadzą się na nich przedstawiciele episkopatów całego świata, stanowią one jedynie formę konsultacji, a ich uczestnicy mają tylko głos doradczy. Przedstawiają swoje opinie, które nie są w żaden sposób wiążące dla papieża. Z technicznego punktu widzenia adhortacja jest redagowana przez członków Rady Sekretariatu Generalnego Synodu Biskupów (12 pochodzi z wyboru, a 3 mianuje papież), a Ojciec Święty nadaje jej ostateczny kształt. Spodziewać się jej można zazwyczaj po dwóch latach od zakończenia obrad.

Ewolucja definicji nowej ewangelizacji

Frédéric Mounier z francuskiego dziennika „La Croix” podkreśla, że nie był to „synod rzymsko-kurialny” z rezultatami znanymi już z góry i że zarówno ojcowie synodalni, jak i eksperci byli zadowoleni z poziomu przemówień. Większości słuchał osobiście papież. Wynikało z nich jednoznacznie, że nauczanie Soboru Watykańskiego II jest rzeczywiście busolą Kościoła na całym świecie.

Komentatorzy zauważają, że choć w auli synodalnej padło wiele ważkich słów, to nie udało się konkretnie zdefiniować pojęcia nowej ewangelizacji, która była przecież przedmiotem obrad. W rezultacie ci, którzy zabierali głos, mówili o różnych jej aspektach. Wystąpienia dotyczyły więc: sekularyzacji, praw człowieka, wolności religijnej, mi-gracji, społecznego nauczania Kościoła, katechizacji, teologii, pobożności ludowej, ruchów kościelnych, parafii, ekumenizmu, dialogu z nauką, życia konsekrowanego, roli młodzieży itp. Katolicki patriarcha ormiański po prostu przed-stawił historię swojego Kościoła.